DİN və din

17:38 / 23.05.2018

 

LƏTİFƏ: Müsabiqədə iki nəfərə ayrı-ayrılıqda sual verirlər: “Piyadalar üçün nəzərdə tutulan yeraltı keçiddən istifadə edirsinizmi?” Birinci azərbaycanlı cavab verir:

– Bəli. Əgər yeraltı piyada keçidi varsa, hökmən yolu onun vasitəsiylə keçirəm.

– Niyə?

– Əgər yolun üstüylə keçsəm, bu sahəyə nəzarət edənlər məni saxlayar, 20 manat cərimə edərlər. Mən isə kasıb adamam, ailə büdcəmə heç nədən bu qədər ziyan vura bilmərəm.

Eyni suala ikinci azərbaycanlı da eyni cavabı verir:

– Bəli. Əgər yeraltı piyada keçidi varsa, yolu hökmən oradan keçirəm.

– Niyə?

– Qanunun tələbi və təhlükəsizliyim naminə.

Sualı verən nəticə çıxarır:

– İkincinin qanını analizə göndərin. Əsl azərbaycanlıya oxşamır. Qarışığı var. (SON)

Yəqin ki, yazının girişini lətifədən daha çox real hadisəyə bənzədəcəksiniz. Polis nə qədər cəza tədbiri görsə də, bu acı statistikanı mütəmadi ictimaiyyətə açıqlasa da cəmiyyət düzəlmir ki, düzəlmir. Polis özü də bezib cərimə etməkdən. Düz yeraltı piyada keçidinin yanında dayanıb qanunu pozaraq maşın yolundan keçmək istəyənləri fışdırıqla, əl-qol hərəkətləriylə, yüksək səslə geri qaytarmaq istəyirlər. Yenə də elələri tapılır ki, polisin gözünün içinə baxa-baxa, həyasızcasına yolu elə istədikləri kimi də keçirlər – “neyləyim e, ayağım ağrayır, dizlərim tutulub. Pilləkənləri enə bilmirəm” – deyirlər. Bəzi keçidlərdə quraşdırılan eskalatorlar da bu bəhanələrə son qoya bilmir. “Sizi görmədim. Əvvəldən görsəydim keçidə enərdim. Bir də ki... nə üstümə düşmüsünüz e... Ay polis, elə danışırsan ki, elə bil adam-zad öldürmüşəm...” deyənlər də tapılır.

Mən hələ ən xırda bir pozuntunu qeyd etdim. Daha dəqiq desəm, bu qanun pozuntusunu indiyədək – yazımın mənfi qəhrəmanları dediyi kimi – xırda sayırdım. Bir yas mərasimində iştirakdan sonra anladım ki, bundan böyük günah yox imiş.

Günah – əsasən dini anlamda işlənir. Ədəbi dilimizdə, gündəlik danışıqda bu sözü,yaxud da “suç”, “qəbahət” sözlərini işlətsək də, inzibati leksikonda yalnız “təqsir” sözü əsas yer tutur. “Filankəs filan cinayətdə təqsirkar bilinərək ... il müddətinə azadlıqdan mərhum edilib”. “Qələt” isə artıq söyüş leksikonuna daxil edilib.

Elə bilməyin ki, filoloqluğum tutub. Leksikologiyadan moizə oxumaq istəyirəm sizə. Əsla. Sadəcə, cəmiyyətdə elə bir təsəvvür var ki, elədiyimiz günahlara görə bizdən yalnız Haqq dünyasında sorğu-sual olunacaq. Kimi kiçik günahları bağışlanmaqla Cənnətə düşəcək, kimi də böyük günahlarına görə Cəhənnəmə. Əsas böyük günahlar isə bunlardır: “Allaha şərik qoşmaq (şirk), adam öldürmək, kiminsə zina etdiyini iddia etmək, zina etmək, cihaddan qaçmaq, sehr və cadu ilə məşğul olmaq, yetimin malını yemək, valideynin üzünə ağ olmaq, bəndənin haqqını tapdamaq (haqq yemək), Məkkənin harəm ərazisində günah etmək, faiz yemək, oğurluq etmək, içki içmək, qumar oynamaq”. Kimsə son cümləmi oxuyub artıq hara gedəcəyini müəyyən etdi. Cənnətin qapısına indidən qıfıl vurdu. İçki içən biri kimi mən də...

İndi sizdə sual yarana bilər. Burda yolu yeraltı piyada keçidindən keçməyənlər haqqında heç nə yazılmayıb axı?! Yazılmayıbsa, nəyi böyük günahdır?

Yas mərasimlərində molla danışmağına danışır, amma çox az adam ona qulaq asır. Bircə, Fatihə surəsi oxunanda ortaya ani sükut çökür. Bir dostumuzun atasının 40 mərasimindəydim. Molla cavan oğlan idi. Xarici görünüşündən, geyimindən də mollaya oxşamırdı. Molla cavan olanda, ağıllı-ağıllı danışanda, adama məsləhətlər verəndə isə heç qəbul edə bilmirəm. Biz öyrəşmişik ki, bizə özümüzdən yaşlılar, valideynlər nəsə deyələr. Əməl etməsək də qulaq asmaq borcumuzdur. Cavab qaytarsaq, bu, “valideynin üzünə ağ olmaq” kimi böyük günah sayılır.

Amma... Bu molla yol hərəkəti qaydalarından başladı. Demə biz yolu qanunda təsbit edildiyi kimi yeraltı keçiddən deyil, maşın yolundan keçsək və bu zaman bizi avtomibil vurub öldürsə bu, intihar sayılır. İntihar isə dinimizdə haram, günah buyrulub. Bu həm də sürücünün hərəkətini əngəlləmək, onu xataya salmaq, dini dildə desək günah – onun haqqına girmək sayılır. Əgər biz sərxoş vəziyyətdə, sürücülük vəsiqəsiz, yaxud da ki, qaydalara riayət etmədən maşın sürüb qəza törətmişiksə və nəticədə insan və ya insanlar həyatlarını itiribsə, deməli caniyik – adam

öldürmüşük. Bunlar dində böyük günah sayılır. Cinayət məcəlləsindəki bütün maddələri sadalasam, çox uzanar. Məqsədim isə başqadır.

Bir hüzr məclisində cavan bir mollanın adi yol hərəkəti qaydası pozuntusunu dini baxımdan bu cür əsaslandırmasının 52 yaşlı mənə müsbət təsiri oldu. 20, 50, 100 manatlıq cərimədən, ballardan yox, böyük günahlardan özümü qorumaq üçün, istisna hallarda pozduğum bu “kiçik” qaydalara bundan sonra sözsüz əməl edəcəyəm.

DİN əməkdaşlarına qanunlarımızın keşiyində uğurlar. Mütərəqqi din xadimlərimizə isə bu cür həyati vacib təbliğata görə minnətdarlığımı bildirirəm.

 

19 may 2018


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM