Türkoloq Xalid Səid Xocanın (1888-1937) Kanadada yaşayan nəvəsi Əfruz Məmmədova ilə FACEBOOK dialoqu

O,  yazıçıdır. Əsərlərini rus dilində yazır. Azərbacan Yazıçılar Birliyinin üzvü  deyil və bununla demək istəyir ki...  
Vallah nə demək istədiyini bilmirəm, təkcə onu bilirəm ki, söz sənətinə-ədəbiyyata bələd türk milli ruhlu yaradıcı ziyalıdır. 

 Beləliklə, dünyanın ən yaxşı çağdaş yazıçılardan biri  Əfruz Məmmədova ilə qısa bir FACEBOOK dialoqu 

 Əfruz Məmmədova ilə yazıya ön söz

Bəri başdan deyim ki, mən rus əədəbiyyatı və rus ədəbi dili  mütəxəssisi deyiləm. Amma bu dildə səhv yazanı da, oxuyanı da elmi mübahisəyə çağıra bilərəm. Bu da təbii sayılmalıdır.

1972-ci ildə S.M.Kirov adına ADU-da görkəmli türkoloq, professor Fərhad Ramazan oğlu Zeynalovun rəhbərliyi ilə "Müasir türk dillərində əsası rus və rus dillərindən alınma sözlərdən əmələ gələn feillər" mövzusunda diplom işi yazmışam. Bu diplom işinə görə  fakültə elmi şurasının qərarı ilə aspiranuraya- Azərbaycan SSR EA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun  aspiranturasına oxumağa göndərilmişəm.Burada professor Mirzə Rəhimovunn rəhbərliyi ilə "Ziya" və  "Ziyayi-Qafqasiyyə" qəzetinin dilini tədqiq etmişəm 

Nə isə...

Əfruzun hekayələrini oxumaq üçün onun yazı dilinin həm leksik, həm də qrammatik xüsusiyyətlərini bimək lazımdır.Bu bilgi sözün sətiraltı mənalarını anlamaqdan ötrü çox gərəklidir.

Əfruzun yazılarının üslubu həm milli Azərbaycan təfəkkürlü ,həm də rusdilli təfəkkür sahiblərinin  bədii zövqünə işıqlı yol göstərir.

Mənə eə gəlir ki, Əfruzun yazıları Uzaq Sibirdə də, Özbəkistanda da, Moskvada da sözü qiymətləndirməyi bacaranlrın hamısını düşündürə bilir.

Əfruzun yazılarının janrını şmüəyyənləşdirmək çətindir.Onların bəzisi məişət hekayəsi kimi ,bəziləri isə xatirə səpkili uşaqlıq və gənclik xatirələri kimi  diqqəti cəlb edir. Bəzi yazıları kiçik həcmli povest kimi səciyyələndirmək olar. Bəlkə də bunlar yeni bir ədəbi janr kimi izah olunmalıdır.Əfruzun özü yazılarınınn çoxunu yumorlu nəsr kimi xarakterizə edir.Bu ad rus ədəbiyyatında  artıq məxsusi bir janr kimi tanınır.Hər halda Əfruzun yaradıcıığında həm Cəlil Məmmədquluzadənin, həm Ə.Haqverdiyevin, Mir Cəlalın   əsərlərinin  rus dilinə  tərcümələrinin  təsiri aydın hiss olunur..

Əfruzun bədii yaradıcılığı Azrbaycan ədəbiyyatının rusdilli  nəsrinin  qələbəsidir.Onun əsərlərində   Qarabağın da, Lənkəranın da , baba  yurdu Özbəistanın da, həyatının, bədii zövünün, musiqi duyumunun formalaşdığı Bakının da  qaynar həyatı, musiqi mənzərəsi aydın duyulur, cövlan edir.Bəlkə də bu, müəllifin vaxtilə adlı-sanlı musiqi məktəbində oxuması və burada yaxşı müəllimlərdən yaxşı dərs alması  ilə ilgilidir,əlaqədardır.

  Yeri gəlmişkən deyim ki, Əfruzun nənəsi xəstə olduğu qısa bir müddətdə anası Bəhicə xanım kafedra rəhbərliyin icazəsi ilə biz aspirantlara bir neçə dəfə ingilis dili dərslərini  S.Vurğun küçəsi,
55-də   - öz evlərində keçmişdir. Mən Əfruzun adını və səsini o vaxtlarda eşitmişdim.

Adını ailə dostları olan görkəmli söz ustası Hüseyn Cavid verdiyi Bəhicə xanım - bizim ingilis dili müəlliməmiz  həmişə  övladının musiqi  duyumu və qabiliyyəti ilə fəxr edirdi.

Əfruzun yazıları   bütün dünyada , o cümlədən müəllifin  son illərdə məskunlaşdığı ölkədə-Kanadada Azərbaycanın mədəni irsinin,onun ədəbi düşüncə tərzinin parlaq,nümunəvi nümayişidir.

Əfruzun yazıları onun oxucularının milli qürur mənbələrindən biridir.Şəxsən mən Əfuzun əsərlərini, Facebook yazılarını onun vizit vərəqi kimi qiymətləndirirəm.

Əfruzun ədəbi qəhrəmanlarının çoxunun adı  Azərbaycanda geniş yayılmış adlardan seçilmışdir.Onun yazılarımdakı Ədalət dayı(əmi)

surəti oxuculara daha maraqlı görünür.

Tanışlıq üçün Əfruzun yumorlu nəsrinin  bir neçəsinin adını diqqətinizə çatdırıram.

1.Мой Домовой - юмористическая проза, 30.01.2019 21:45

2.Дядя Адалет в гостях у сватов - юмористическая проза, 17.12.2018 09:18

3.Дед и бабка. Стишок. - юмористическая проза, 09.12.2018 23:09

4.Стих про пастушку - юмористическая проза, 07.05.2018 15:51

5.Дядя Адалет и Восьмое марта - юмористическая проза, 08.03.2018 09:05

6.Семейные хроники. Немного маразма - юмористическая проза, 31.01.2018 06:38

7.Дядя Адалет встречает Новый год - юмористическая проза, 25.12.2017 07:49

8.Матреш - юмористическая проза, 14.09.2017 06:21

9.Приключения Рузы и Гизы на Ниагаре - юмористическая проза, 30.07.2017 06:19

10.Моника и Зельда - юмористическая проза, 12.07.2017 06:15

11.Ромео, Джульетта и сыр - юмористическая проза, 27.06.2017 07:26

12.Сказка О Царе Салтане или Пусть Говорят - юмористическая проза, 24.06.2017 08:54

13.Профессор - юмористическая проза, 05.05.2017 07:34

14.Разговор Лошади со Всевышним - юмористическая проза, 16.03.2017 05:41

15.Моя депрессия - юмористическая проза, 28.02.2017 05:51

16.Дядя Адалет и шоппинг - юмористическая проза, 09.08.2016 05:12

17.Приключения Рузы и Гизы в Париже - юмористическая проза, 29.07.2016 06:45

18.Дядя Адалет и вопросы воспитания - юмористическая проза, 28.03.2016 08:13

19.Эволюция передачи информации. Шутка - юмористическая проза, 16.03.2016 06:32

20.Партсобрания в нашем НИИ - юмористическая проза, 15.02.2016 05:16

21.Анна Сергеевна и новенький - юмористическая проза, 13.01.2016 06:57

22.Валентина или новая Лепорелла - юмористическая проза, 07.01.2016 08:34

23.Три Девицы Под Окном или Давай поженимся - юмористическая проза, 18.12.2015 06:54

24.Давным-давно в Англии - зарисовка - юмористическая проза, 22.10.2015 00:28

25.Тетя Шафига и домработница - юмористическая проза, 07.10.2015 06:41

26.Дядя Адалет и комариная камарилья - юмористическая проза, 07.08.2015 06:00

27.28.Дядя Адалет и дачные радости - юмористическая проза, 29.06.2015 05:44

28.Кот-полиглот - юмористическая проза, 21.06.2015 22:21

29.Дядя Адалет и видеопоздравление - юмористическая проза, 15.06.2015 07:38

30.Репка или Чат в социальных сетях - юмористическая проза, 08.02.2015 07:29

31.Бедный Волк или Суд Присяжных - юмористическая проза, 25.12.2014 08:43

32.Файв-о-клок - юмористическая проза, 19.12.2014 08:04

33.Дядя Адалет идет в гости - юмористическая проза, 02.12.2014 15:26

34.Дневник Царевны-лягушки - юмористическая проза, 13.11.2014 08:46

35.Пианистка - рассказы, 22.10.2014 08:10

36.Визит к астрологу - юмористическая проза, 30.09.2014 07:58

37.Принц и Белый Конь. Монолог в стихах - юмористическая проза, 12.09.2014 08:21

38.Свадьба. В соавторстве с Наргиз Багировой - юмористическая проза, 26.08.2014 08:53

39.Переписка, век позапрошлый - юмористическая проза, 22.08.2014 07:55

40.Диссертация на тему Большой Блеф и Кот в Сапогах - юмористическая проза, 26.05.2014 10:09

41.Дорис и мисс Эшли - рассказы, 12.05.2014 22:27

42.Канадские зарисовки. Как я на права сдавала - юмористическая проза, 05.05.2014 05:40

43.Сюжет для дамского детектива - юмористическая проза, 13.03.2014 10:16

44.Канадские зарисовки. Гусь Семен - юмористическая проза, 23.09.2013 01:26

45.Золушка. После свадьбы - юмористическая проза, 10.09.2013 21:55