Qərb birinci Ukrayna partiyasını Rusiyaya biabırcasına uduzdu

Üzdə olan ondan ibarətdir ki, bir çox təhlilçilər göz önündə olan gerçəkliyi emisoyalarla əvəzləyib mücərrəd, yəni reallıqla üzləşməyən qənaətləri ortaya qoyur. Yeri gəlmişkən, Azərbaycanda da bir çox müşahidəçilər məhz bu yolla gedib təəccüb doğuran nəticələri təlqin edir. Halbuki, Ukrayna partiyasında Rusiya Amerikanı xeyli üstələyərək indi də dilemmanı məhz Vaşinqtonun üzərinə qoyur.

Qərb Ukrayna partiyasını Rusiyaya böyük hesabla uduzdu və bundan irəli gələn nəticə ondan ibarətdir ki, ilk növbədə, mövqeyini yumşaltmağa məhkum məhz Qərbdir

Yenicə seçilmiş prezident Poroşenko artıq kürsüyə oturmadan ilk qələbəsini qeyd edir. Yəni, Rusiya xarici işlər Naziri Sergey Lavrovun onunla dialoqa hazır olması barədə verdiyi mesaj ondan xəbər verir ki, Moskva buzların əriməsinə hazırdır. Lakin bu o deməkdir ki, mövcud durumda Avropa ilə Amerikanın Ukrayna hadisələrindəki vəziyyəti daha əlverişlidir? Əlbəttə ki, yox.

Qərb Ukrayna partiyasını Rusiyaya böyük hesabla uduzdu və bundan irəli gələn nəticə ondan ibarətdir ki, ilk növbədə, mövqeyini yumşaltmağa məhkum məhz Qərbdir. Çünki Ukraynanın indiki vəziyyəti son dərəcə acınacaqlı olduğu qədər, həm də qeyri-müəyyəndir. Prezident seçkilərinin uğurla keçməsi hələ heç nəyi həll etmir. Poroşenko artıq bəyan edib ki, onun başlıca vəzifəsi Krımı qaytarıb ölkədə Konstitusiyanın təsbit etdiyi nizamı bərpa etməkdir. Dərinə getdikdə, seçkilərin qalibi özü də gözəl anlayır ki, Krımın qayıdışı mümkün olan iş deyil. Lakin ölkə seçicilərinin buna inanması naminə o, belə vədlər verib hamının qulağını sığallamalıdır.

O ki qaldı ölkə ərazisində sabitliyin bərpasına, bu məsələnin də həlli son dərəcə ağır və gec ələ gələndir. Çünki ölkə əhalisinin mental baxımdan yekdil olmaması parçalanma meyillərini durmadan gücləndirir. Bundan istifadə edən xarici qüvvələr tələm-tələsik özlərinin 5-ci kolonunu o ki var, qidalandırır ki, sonradan maraqları yerləşdirmək asan başa gəlsin.

Artıq bəllidir ki, Rusiyanı, qaz tranzitini çıxmalı olsaq, hazırkı vəziyyət tam qane edir. Çünki zəlil vəziyyətə düşmüş ölkənin Avropa İttifaqına, eləcə də NATO-ya qatılması müşküldən başqa bir şey deyil. Buna can atan qərbmeyilli qüvvələr, eləcə də Qərbin özü bu arzunu hələ təmin edə bilməyəcək. Çünki Kiyevin qarşısında durna taleyüklü məsələ - iqtisadiyyata impuls verməkdən ibarətdir. Bunun üçün isə maliyyə vəsaiti lazımdır. Özü də külli miqdarda.

Zəlil vəziyyətə düşmüş ölkənin Avropa İttifaqına, eləcə də NATO-ya qatılması müşküldən başqa bir şey deyil

Odur ki, nə Avropa, nə Amerika, nə də onların təsir dairəsində olan beynəlxalq maliyyə institutları əllərini ciblərinə salmağa nəinki tələsmir, heç bu haqda düşünmək belə istəmir. ABŞ prezidenti Barak Obama, onunla bərabər digər Qərb liderləri ukraynalıları azad seçki keçirilməsi ilə əlaqədar təbrik etmələri mənəvi qidadan başqa bir şey deyil. Belə səciyyəvi tərzdə ruh verməyin arxasında duran ideya ondan ibarətdir ki, ölkədə sabitlik yaransın. Lakin de-fakto arzuolunan aram situasiya hələ ki, yoxdur və  nə zaman bərqərar olacağı bəlli deyil...

Ölkənin Cənub-Şərqinin müqəddəratı qeyri-müəyyən olaraq qalır və orada Rusiyanın təsiri uzunmüddətlidir. Bu isə ondan xəbər verir ki, ölkənin tam mənada unitar olması üçün yollar axtarılmalıdır. Və əgər bu gün S.Lavrov Poroşenkoya ilıq mesaj ötürürsə, deməli Moskva ekstremistlərin dəst-xəttinə qadağa qoyub və yeni hakimiyyəti sadəcə dialoqa çağırır. Onun necə gedəcəyi isə artıq yaxın gələcəyin işidir.

Ölkənin Cənub-Şərqinin müqəddəratı qeyri-müəyyən olaraq qalır və orada Rusiyanın təsiri uzunmüddətlidir

Bir məqam tam bəllidir – danışıqlarda Krım məsələsi olmayacaq. Qazın tranziti, onun qiyməti, Rusiyanın Ukrayna biznesi üçün əlverişli şəraitin yaradılması, rusdilli əhali üçün münasib yaşayış tərzinin təmin edilməsi və sair problemlər gündəmdədir. Təsadüfi deyil ki, elə Qərbin özündə də aparıcı qüvvələr Kiyevə Moskva ilə dialoqa getməyi təkidlə tövsiyə edir.

Bütün bunlar deməyə əsas verir ki, Ukraynada baş verənlər Rusiyanın ssenarisi üzrə getdi və gedir də. Odur ki, yenicə seçilmiş dövlət başçısı Poroşenkonun qarşısında duran əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, sağ sektorun qeyri-parqmatik xəttindən nə qədər imkan varsa uzaqlaşıb orta kursla hərəkət etsin ki, Şəqrdəki nüfuzlu qonşu ilə qarşılıqlı inam atmosferi tezliklə bərpa olunsun.

Rusiya Ukrayna partiyasında Qərbə böyük hesabla qalib gəlir və bundan sonra da o, söz sahibi olaraq qalır. Və indi hadisələrin gedişatı Kiyevin nə deməsindən asılı olacaq. Moskva əmin olmaq istəyir ki, Kiyev öz sözünü deyəcək, səhnəarxasından gələn replikaları səsləndirmədən.

Tofiq Abbasov