Bərdədə dönərxanaların sayı günü-gündən artır: artan həm də sağlamlıq üçün olan təhlükədir

O gün sosial şəbəkədə biri status paylaşıb ki, dönər satanlar üstündən pulsuz ayran verirlər . Yeyəni zəhərləməsin deyə. Ya da zəhərləsə profilaktikası olsun. Əvvəllər bu əcaib “fastfood” Bakıda satılardı. Buralarda yoxuydu. Yaxşıdakı yoxuymuş. İndi Bərdənin hər yerində dönər satılır. Unibankın sağında, solunda. Əvvəllər olub indi olmayan sarayla üz-üzə. Texniki Peşə liseyi ilə üzbəüz olan beşmərtəbə binanın birinci mərtəbəsində. Bazarlarda və digər ünvanlardadakı dönərxanaları saymaqla qurtarmır,vallah!Nədir bu dönər əndişəsi, ya dönər sevdası. Niyə bunu bu qədər həyacanlı yazırıq, onu deyək!Məqsədimiz dönər satan sahibkarlara ziyan vurmaq, onların dönərini gözdən salıb, satışına mane olmaq demək ,deyil. Sadəcə bu bir həyat məsələsi olduğu üçün elə məhz həmin həyatla oynamayaq deyirik. Allah hər kəsin bazarını versin! Necə deyərlər istəməyən kor olsun! Arzulayırıq ki, əlinizdəki biri min eliyəsiniz. Yetər ki, başınızın üstündəki ALLAHa xatir halallığı yaddan çıxarmayasınız. Ondan sonra insanların həyatına təhlükə yaratmayasınız.Ən əsası dönəri hazırlamaq qaydalarına əməl edəsiniz.

Qaydalara əməl olunurmu? Əfsuslar olsun ki, xeyr! Dönərxanalarda dönər hazırlamaq üçün elektrik peçlərindən istifadə olunmalıdır. Həm qidanın tərkibi zəhərlənməyə məruz qalmır, həm də partlayış təhlükəsi yoxdur. Müşahidələrimiz zamanı görürük ki, eliktrik peçlərindən heç kim istifadə etmir. Ucuz başa gəlsin deyə bütün dönərxanalarda  qaz peçlərindən istifadə edirlər. Nəticə isə hər iki halda faciəli olur. Həm qida qazla açıq təmasda olduğu üçün zəhərlənməyə məruz qalır,həm də partlayış təhlükəsi yaradır.Dəfələrlə dönərxanalarda baş verən partlayışların və insan həyatının itirilməsinin şahidi olmuşuq. Və deməli hər gün də həmin təhlükə ilə üz-üzəyik. Nəzərə alsaq ki, dönərxanalar insanların sıx olduğu yerlərdə fəaliyyət göstərir, deməli başqalarının həyatına biganəliyi həmin dönərçilərin məsuliyyətsizliyi deməkdir.

Əgər məsuliyyət hissi yoxdursa…

Azərbaycan Respublikasının həm siyasi plüral azadlıq baxımından,həm də sağlam ətraf mühitdə yaşamaq, təhlükəsizlik baxımından vətəndaşların qorunması üçün kifayət qədər mükəmməl qanunları var. Təbii ki, qanunlara uyğun cavabdeh təşkilatlar vəzifələrini icra etməlidir.Məsələn , Fövqalədə Hallar Nazirliyinin yerli qurumları dönərxanalarda qaz balonlarını görmürlərmi? Axı dönərçi qədər məsuliyyətsiz davranmaq vətəndaşların həyatı üçün birbaşa məsuliyyət daşıyan adı çəkilən dövlət qurumuna yaraşmaz.Digər qurumlar , Baytarlıq xidməti hara baxır. Ətin yararlılığına rəy  verən onlar deyilmi? Sanitar Epidemiologiya Mərkəzinin işi nədir? Antisanitariya, zirzibil,gigiyenik normalardan tamam uzaq məkanlara müdaxilə etmək onların işi deyilmi? Deməli, dönərxanaların dönər yeyənlərə ucuz və keyfiyyətsiz qida məhsulu yedirtməsi və onların sağlamlığına zərər vurması həm də adı çəkilən dövlət qurumlarının məsuliyyətsizliyinin nəticəsidir. Təbii ki peşə və vəzifə borcumuza uyğun olaraq reydlərimizlə daha ətraflı məlumat verəcəyik.

Dönər haqqında televiziya kanallarında vaxtaşırı maarifləndirmə məqsədilə çox danışılıb. Həkim mütəxəsislər bu qida məhsulunun zərərlərindən danışıb. Birincisi “fastfood” adında hazırlanan qidaların hamısı zərərli hesab olunur. Bağırsaq çöpləri yaradır, xroniki mədə bağırsaq xəstəliklərini törədicisi olur və s. İkincisi də dönərxanalarda pul qazanmaq sevdası çox vaxt vicdan hissini üstələmiş olur.

Dönərçilər maya dəyəri ucuz olsun,qazanc əldə etsinlər deyə- qida təhlükəsizliyi qaydalarını heçə sayırlar. Bir atalar məsəlində deyir ki, ucuz ətin şorbası olmaz. Ancaq görürük ki, ucuz ətin dönəri olur.Ucuz dönər hazırlamaq üçün mənşəyi bilinməyən ətlərdən istifadə olunur. Dönərxanaların heç biri demək olar ki,  uyğunluq sertifikatına malik deyil.

Dönərxanalarda sanitar gigiyenik qaydalara əməl edilmir.Heç ətlərin mənşəyidə bəlli deyil.Respublika Gigiyena və Epidemiologiya mərkəzi dəfələrlə dönər alanlara xəbərdarlıq edib. Mərkəzdən” əhalini sanitar qaydalara əməl edilməyən və xüsusən yol kənarlarındakı dönərxanalardan uzaq durmağa səsləyirlər. Bildirilib ki, hər zaman dönərxanalarda  gigiyena baxımından bu problemlər yaşanıb və bu gündə yaşanır. Bir çox dönərxanalarda su belə yoxdur.Eyni zamanda toyuq dönəri bilirsiniz ki,çox satılır.Hansı ki, onlar qadağan olunubdu. Yayın istisində bunlar çox təhlükəli qidadır. Ət dönərlərində isə istifadə etdikləri ətin mənşəyində problemlər var”.

Dönərxana əməkdaşlarının sağlamlıq barədə tibbi arayışı və vahid geyimi də yoxdur.Xülasə.Birin deyirsən, ardı gəlir. Danışmaqla qurtaran deyil.

Vətəndaşlar özləri də faktlar aşkarladıqda ya bizə, ya da Respublika Gigiyena və Epidemiologiya  mərkəzinin 012421-13-93 qaynar xəttinə müraciət edə bilərlər. Sağlamlığınızın qədrini bilin! Cansağlığı yoxdursa hər şey heç nədir.

Arantv