Neandertalların məhvi: insan xəstəlikərinə yoluxmaq

17:01 / 14.05.2018

2016-cı ildə aparılmış bir araşdırma yoluxucu xəstəliklərin 8 min il əvvəl kənd təsərrüfatının yaranması ilə yayılması fikrini ortaya qoyub. Belə düşünülür ki, neandertalların məhvi müasir insanların əcdadlarının Afrikadan Avropaya köç etməsi ilə yayılan xəstəliklər və infeksiyalar nəticəsində baş verib.

Yalnız öz qitələrinin mühitinə uyğun xəstəliklərə qarşı immunitet qazanmış bədbəxt neandertallar çox güman
ki, mədə xorası, genital herpes, teniarinxoz və vərəm kimi xəstəliklərə yoluxublar. Bu araşdırmanı aparan və nəticələrini "Amerika fiziki antropologiya jurnalı"nda dərc edən alimlər neandertallar üzərindəki bu təsiri fəlakət kimi qiymətləndirib  neandertalların məhvi üçün bu xəstəlikərin önəmli rol oynadıqlarını düşünürlər. Yığıcılıq və ovçuluqla məşğul olanların məruz qaldığı xəstəliklər və infeksiyalar onlarin kifayət qədər qida tapmasına və sağlam qalmasına mənfi təsir göstərib.

Neandertalların məhvi: insan xəstəlikləri

Bu xəstəliklər 2 növ arasındakı cinsi əlaqə ilə yayılıb.
Patogen genomları və qədim DNT-ləri araşdıran Kembric və Oksford Bruks universitetinin tədqiqatçıları
bəzi yoluxucu xəstəliklərin kökünün bilindiyindən daha qədim olduğuna inanırlar. Kembric universitetinin bioloji antropologiya bölümünün professoru Şarlotte Houldkroft deyir: "Afrikadan köç etmiş insanlar tropiki xəstəliklər üçün əhəmiyyətli mühit olmuşdur. Avropanın coğrafi mühitinə aid yoluxucu xəstəliklərə uyğunlaşmış neandertal əhali üçün Afrikadan gələn patogenlərə məruz qalmaq fəlakət sayıla bilər".

Həmçinin, Grit Ormond Strit xəstəxanasında müasir infeksiyaları araşdıran Houldkroft bildirir ki, Afrikalıların Avropaya köçünün nəticəsi 15-ci əsrdə Avropalıların Amerikaya köçü zamanı baş verdiyi kimi kütləvi qırğın ola bilməzdi. "Neandertalların kiçik dəstələrinin hər birinin zəiflədici və həyat balansını pozan özünəməxsus yoluxucu xəstəlikləri daşıdığı güman olunur" - deyə, o bildirib. Tədqiqatçılar mədə xorasına səbəb olan Helicobacter pilory bakteriyasının neandertallara çox böyük ehtimalla insanlardan keçdiyin bildirir. Hesablamalara görə ilk infeksiyaya yoluxma halı Afrikada 88-116 min il bundan əvvəl, Avropada 52 min il əvvəl baş vermişdir. Genital herpesə səbəb olan Herpes simplex 2 virusu isə digər mümkün namizəddir. Bu xəstəliyin genomuna əsasən alimlər müəyyən ediblər ki, Afrikalı insanlar xəstəliyə 1.6 milyon il əvvəl hələ də elmə məlum olmayan bir hominid cinsi vasitəsilə yoluxublar, onlara da öz növbəsində bu xəstəlik şimpanzelərdən keçib.

Kənd təsərüffatı və insan xəstəlikəri

Houldkroft və həmkarı Simon Andrdaun yoluxucu xəstəliklərin 8 min il əvvəl kənd təsərrüfatının yaranmasından sonra insanların mal-qara ilə sıx məskunlaşmış şəkildə yaşaması ilə kəskin şəkildə artması fikri ilə qarşı-qarşıyadırlar. Bunun əksinə olaraq, onlar inanırlar ki, ənənəvi olaraq hamının təsərrüfat heyvanlarından insanlara yoluxduğunu düşünən xəstəliklər əslində əvvəlcə insanlarda olmuş, daha sonra insanlardan heyvanlara yoluxmuşdur. "Toplayıcı-ovçular kiçik qruplar halında yaşayıblar. Təsəvvür edək ki, dəstələri 15-30 nəfərdən ibarətdir. Beləcə xəstəlik ara-sıra ortaya çıxır, lakin yayılmağa fürsət tapmır. Kənd təsərrüfatının yaranması ilə xəstəliyin yayılması üçün mükəmməl şərait yaranır"- deyə, Andrdaun bildirdi. Alimlər min illərlə Avropa qitəsində üstünlük təşkil edərək 40 min il bundan əvvəl kütləvi şəkildə ölən və bədən formasına və beynin ölçüsünə görə müasir insanlara çox yaxın olan neandertalların yoxa çıxmasının sirrini tapmağa çalışır.

Neandertalların məhvi: heç də məhv olmayıblar!

Lakin neandertallar heç bir iz qoymadan yoxa çıxmayıblar. Müasir avropalıların DNT-nin 3%-nin neandertal olmasını önə sürən son araşdırmalar insan və neandertal cinsinin cütləşmədiyini bildirən əvvəlki nəzəriyyələri alt-üst edib.yasilelm.com


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM