Məşədi Muxtar bəy Şuşada, Qarabağda tanınmış zeynalovlar soyuna mənsubdur. Bu soyun ulu babası İsaxan bəy Kəbirli mahalının Qurd-Gürcüstan obasında anadan olmuşdu. Molla yanında təhsil almışdı. İbrahimxəlil xan Sarıcalı-Cavanşirə xidmət etmişdi. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi ziyarət etmişdi. Ailəsi ilə birlikdə Şuşa şəhərinə köçmüşdü.
Məşədi İsaxan bəy Xanım xanımla ailə qurmuşdu. Zeynal bəy, Mustafa bəy, Talıb bəy, Gülməmməd bəy adlı oğlanları vardı. [ARDTA, fond 10, siyahı 1, saxlama vahidi 81, vərəq 123.].
Zeynal bəy Məşədi İsaxan bəy oğlu 1782-ci ildə (bəzi mənbələrə görə 1789-cu ildə) Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında təhsil almışdı. Ticarətlə məşğul idi.
Zeynal bəyin törəmələri Zeynalov soyadını daşıyırlar.
Zeynal bəy Səkinə xanımla ailə qurmuşdu. Əsəd bəy, İbad bəy, Kərim bəy, Allahverdi bəy adlı oğlanları vardı. [ARDTA, fond 29, siyahı 1, saxlama vahidi 9, vərəq 133.].
Zeynal bəyin ikinci oğlu İbad bəy 1826-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında təhsil almışdı. Ticarətlə məşğul olmuşdu. Müqəddəs Kərbəla torpağını ziyarət etmişdi.
Kərbəlayı İbad bəyin Muxtar bəy, Həmid bəy, Kərim bəy, Firudin bəy adlı oğlanları vardı. [ARDTA, fond 10, siyahı 1, saxlama vahidi 81, vərəq 123.].
Muxtar bəy Kərbəlayı İbad bəy oğlu Zeynalov 1845-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında təhsil almışdı. Ticarətlə məşğul olmuşdu. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi Ziyarət etmişdi.
Məşədi Muxtar bəy Zeynalov Tərtər stansiyasına köçmüşdü. Burda ticarətlə məşğul olur, fayton üçün at saxlayırdı.
Məşədi Muxtar bəy Zeynalov Difai partiyasının Tərtər şöbəsinin üzvü idi. Məşədi Alim İsmayılov, Məşədi Dadaş bəy Muradxanov, Məşədi Fərhad bəy Vəlibəyovla bərabər partiyaya rəhbərlik edirdi. [Документы по русской политике в Закавказье. Вып.1, Баку, 1920, с.22] O, həm də təbliğat işinə baxırdı. Əhalini təşviq edirdi ki, erməni tacirlərindən mal almasın.
“Qarabağ Birlik Məclisi”ndə, eləcə də bütün “Difai” partiyasında tacirlərdən ibarət böyük bir təbəqənin mövcud olması proqramda ticarət haqqında ayrıca bölmələr olmasını şərtləndirmişdi. Ticarətdə qayda yaratmaq və suiistifadə hallarına son qoymaq nəzərdə tutulurdu. Bu halda Azərbaycanda həm sənayeni, həm də ticarəti sırf milli istiqamətdə inkişaf etdirmək lazım idi. Əsas tələb ondan ibarət idi ki, “müsəlmanlar başqa millətlərə deyil, özümüzə xeyir vermək üçün yalnız müsəlmanlardan mal alsınlar”. [ГИААР: Ф.524,оп. 1, д.18, л.27.]
Bu kimi təbliğatların nəticəsində Qarabağın türk-müsəlman tacirlər varlanmışdılar. Həmin dövrdə ticarətin səviyyəti özünəməxsus mal dövriyyəsinə görə fərqlənirdi, ticarət əlaqələrinin əhəmiyyətli dərəcədə inkişafı nəzərə çarpırdı. Bu isə Qarabağın Şuşa, Bərdə, Qaryagin, Ağdam, Cəbrayıl və Tərtər kimi yaşayış məntəqələrinin intensiv şəkildə xarici ticarətə cəlb olunmasına gətirib çıxartdı. Ticarət sahəsində məhz bu cür sıx əməkdaşlıq həmin məntəqələrin sonradan daha da güclü inkişafına səbəb oldu.
Döyüşkən partiya kimi yaranmasına və rus rəhbər orqanlarının nümayəndələrinə qarşı bir sıra qətl tədbirlər keçirməsinə baxmayaraq, "Difai” partiyası yalnız hərbi məqsədlər güdmürdü. Partiya türk-müsəlman əhalini erməni qırğınlarından xilas etməyi, həm də müsəlmanların maariflənməsi uğrunda mübarizə aparmağı özünün başlıca məqsədi elan etmişdi. Məşədi Muxtar bəy Zeynalov Tərtərdə ilk məktəbin binasını qoyan şəxslərdən idi.
Ənvər Çingizoğlu, jurnalist-etnoqraf
Strategiya.az
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Azərbaycan MN: Ermənistan atəşkəs rejiminin tələblərinə əməl etmir
Mustafa Şentopla Ceyhun Bayramov görüş keçirib
Tələbə təhsil kreditini 10 ilə qaytara bilər
Mustafa Şəntop: Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri üçün çox əhəmiyyətlidir
Ərazi bütövlüyümüzə qarşı atılacaq hər hansı addımlar qətiyyətlə cavablandırılacaq - XİN
Kəlbəcər istiqamətində gərginlik davam edir - MN
“Qənərçay” qum-çınqıl yatağı hərrac qaydasında istifadəyə verilib
Hazırda Ermənistan-Azərbaycan dövlət sərhədinin Kəlbəcər sahəsində vəziyyət sabitdir - MN
Son 24 saatda dünyada koronavirusa 573 mindən çox yoluxma qeydə alınıb
Bölmələrimiz tərəfindən havaya heç bir PUA qaldırılmayıb
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
“Ltv 7” kanalının direktoru və bir neçə əməkdaşı barəsində cinayət işi başlanılıb
Jerom Lamber: Qarabağ müharibəsinin əsas səbəblərindən biri Minsk qrupunun diplomatik uğursuzluğudur
Prezident İlham Əliyev: Bu gün Ermənistanın siyasi gündəliyini müəyyən dərəcədə biz formalaşdırırıq və bu, həqiqətdir
Prezident İlham Əliyev: Müharibədən ən çox əziyyət çəkən ölkə Azərbaycandır, amma pulu Ermənistana verirlər
Rezidenturaya qəbul imtahanının 1-ci mərhələsinin 2-ci cəhdində iştirak etmək üçün qeydiyyat başa çatır
22 iyul Azərbaycanda Milli Mətbuat Günüdür
Prezident İlham Əliyevin adından Kəlbəcərdə şəhid olmuş jurnalistlərin ailələrinə mənzil sənədləri təqdim edildi
Toya dəvət edilən qonaqlar içərisində koronavirus xəstəsi aşkarlandı
Qurban bayramı ilə əlaqədar bayram namazı qılınıb
“Azeri Light” neftinin bir bareli 69,33 dollara satılır
Zərdabda karantin qaydalarının pozulduğu toy məclisləri aşkarlanıb
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Ermənistan XİN-in Azərbaycanı tarix və ərazi iddialarında ittiham edən açıqlaması növbəti cəfəngiyyatdır
Naxçıvan istiqamətində mövqelərimiz atəşə tutulub, hərbi qulluqçumuz yaralanıb
Ermənistan Naxçıvanda Azərbaycan Ordusunun mövqelərini atəşə tutub
Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsinin İdarə Heyətinə sədr təyin edilib - SƏRƏNCAM
Rusiya ilə Azərbaycan arasında sığorta Memorandumu imzalanıb
Vətən Müharibəsi Qəhrəmanları üçün nəzərdə tutulan güzəştlər məlum olub - SİYAHI
Ağdamda növbəti yeni hərbi hissənin açılışı olub
Prezident İlham Əliyev Türkiyədə 15 iyul dövlət çevrilişi cəhdinin beşinci ildönümü ilə bağlı Ərdoğana məktub ünvanlayıb
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar üzrə İşçi Qrupunun növbəti iclası keçirilib
Səfirlik Azərbaycan vətəndaşlarını qısa zamanda Rusiya ərazisində hüquqi vəziyyətlərini tənzimləməyə çağırıb
Prezident İlham Əliyevdən Ermənistana xəbərdarlıq: Sonra gec ola bilər
Şükürbəyli-Cəbrayıl-Hadrut avtomobil yolunun tikintisi davam etdirilir
Azərbaycan Ordusunun Şuşa ətrafındakı mövqeləri atəşə tutulub
Leyla Abdullayeva: Azərbaycanın beynəlxalq sərhədləri çərçivəsindəki ərazisinə edilən hər hansı səfər Ermənistan tərəfindən şərh belə oluna bilməz
İlin ikinci yarısında qlobal neft tələbatı sutkada 4,6 milyon barel artacaq
Azərbaycana gələn 31 nəfərdə "Delta" ştammı aşkarlanıb
Prezident İlham Əliyev-Qlobal səhiyyə böhranı fonunda “peyvənd millətçiliyi” narahatlıq doğurur
COVID-19 sertifikatları artıq “myGov”da
Prezident İlham Əliyev Rusiya Federasiyasının Baş nazirinin müavinini qəbul edib
Hərbi qulluqçunun özünü öldürməsi ilə bağlı cinayət işi açıldı
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
İtkin düşən daha bir hərbi qulluqçunun şəhid olduğu müəyyənləşdi - Hərbi Prokurorluq
DİN narkotikə qarşı təbliğat üçün vətəndaşlara müraciət edib
Ermənistan Gədəbəy istiqamətində mövqelərimizi atəşə tutub - MN
Azərbaycan neftinin qiyməti 77 dollara çatır
Qəbul imtahanlarında bu suallar salınmayacaq
Qubadlı və Laçın rayonlarında Dövlət Sərhəd Xidmətinin iki yeni hərbi hissəsi xidməti istifadəyə verilib
