Formal xarakter daşıyan müstəqilliyi dövründə Ermənistan iqtisadiyyatında, demək olar ki, heç bir inkişaf qeydə alınmayıb. Əksinə, həyata keçirilən işğalçılıq, yarıtmaz olan siyasət nəticəsində ölkə hazırda özünün ən böyük iqtisadi tənəzzül mərhələsini yaşayır. Xaricdən edilən yardımların kəsiləcəyi təqdirdə isə Ermənistanın qısa zaman ərzində çöküşü qaçılmaz sayılır.

Xaricdən yardım alınması isə getdikcə müşkül məsələyə çevrilir. Bunun əsas səbəbi ölkənin xarici borcunun kifayət qədər böyük həcmdə olması və Ermənistanın həmin borcu qaytara bilməsinin böyük sual altında  olmasıdır. Artıq ölkənin xarici dövlət borcu 4 milyard ABŞ dollarını keçib. Ermənistan mətbuatının yazdığına görə, dövlətin beynəlxalq maliyyə qurumları və kreditorları qarşısındakı borcu ilin əvvəlindən sentyabrın 1-dək 283 milyon dollar artaraq 4,068 milyard dollara çatıb. Başqa sözlə, Ermənistanın xarici borcu bu il 14 faiz artıb. Bundan başqa, ölkə rəhbərliyi tərəfindən də bir neçə yüz milyon dollarlıq yeni kredit müqavilələri imzalanıb. Bunlardan biri ölkənin müdafiə qüdrətini artırmaq üçün Rusiyadan alınan 200 milyon dollarlıq yeni kredit müqaviləsidir. Rusiyadan Ermənistan Atom Elektrik Stansiyasının modernləşdirilməsi üçün iki ölkə arasında 270 milyon dollar məbləğində daha bir kredit müqaviləsi də imzalanıb.

Ekspertlərin fikrincə, Ermənistanın xarici dövlət borcunun belə bir yüksək səviyyədə artması ölkəni xarici dövlətlərdən, beynəlxalq maliyyə qurumlarından və kreditorlardan asılı vəziyyətə salıb. Belə olan halda isə Ermənistanın inkişafı mümkünsüz sayılır. Xatırladaq ki, hökumətin bu borcları əhalidən yığılan kommunal xidmət haqları və vergilər hesabına bağlamaq istəyi isə etirazlara səbəb oldu. Xüsusən də elektrik enerjisinin tariflərinin qaldırılması üçün atılan addımlarla bağlı hələ də etiraz aksiyaları davam edir. Həmin aksiyaları zorakılıqla yatıran Ermənistan iqtidarı indi əsas diqqətini yeni konstitusiya layihəsinə yönəldib. Bu layihədə Serj Sarkisyan rejiminin təklifləri qəbul olunsa, Ermənistan parlamentli respublikaya çevriləcək. Əsas qanuna ediləcək dəyişikliklərin parlamentdəki deputatların üçdə iki  səs çoxluğu ilə qəbul olunması nəzərdə tutulur.

Bununla hökumət yeni konstitusiya layihəsini vətəndaşların mövqeyini nəzərə almadan həyata keçirmək istəyir. Çünki əhali yeni layihəyə qarşıdır. Burada əsas məqsəd Serj Sarkisyan iqtidarının ömrünün uzadılmasına hesablanıb. Yeni konstitusiya layihəsinə  görə, Ermənistan prezidenti 7 il müddətinə bir dəfə seçiləcək. Amma indiki halda 5 illik iki müddətə seçilmək mümkündür. Qüvvədə olan sistemdən fərqli olaraq, yeni konstitusiya layihəsində prezident seçkiləri keçirilmir, dövlət başçısını parlamentin deputatları seçir. Prezidentliyə namizəd vermək üçün ümumi deputat seçicilərinin minimum beşdə bir hissəsinin səsi lazımdır. Ümumi seçici səslərinin minimum beşdə üçünü yığmış namizəd prezident seçilir. Yeni layihədə prezidentə ancaq səfirlərin təyinatı, diplomatik statusların, silahlı qüvvələrdə çalışanlara hərbi rütbələrin verilməsi və baş nazirin təyinatı ilə bağlı səlahiyyət verilir. Amma konstitusiyanın indiki redaksiyasında prezident yuxarıda göstərilənlər və başqa təyinatlar üzrə müstəqil qərar qəbul edir. Hərbi vəziyyətlər zamanı baş nazir ali baş komandan olur. İndiki halda silahlı qüvvələrin ali baş komandanı prezidentdir. Yeni konstitusiyaya görə, prezident öz təşəbbüsü ilə baş nazir postuna namizədi irəli sürə bilər. Lakin parlamentin razılığını ala bilməyən prezident parlamenti buraxmaq hüququna malikdir.

Erməni mediası yazır ki, bütün bunlar Serj Sarkisyanın prezidentlik müddəti başa çatdıqdan sonra baş nazir kimi ölkəni idarə etməsinə hesablanıb. Prezident postuna isə o, indiki müdafiə naziri Seyran Ohanyanı gətirmək istəyir.  Əhali isə indiki hakimiyyətin siyasətindən narazı olduğu üçün yeni konstitusiya layihəsinə  qarşı çıxır. Hakimiyyət isə əhalinin rəyini nəzərə almaq istəmir.
Bu vəziyyətdə Ermənistanı yeni etiraz dalğasının bürüməsi gözlənilir. Beləliklə də, iqtisadi vəziyyəti ağır olan işğalçı ölkəni siyasi müstəvidə də böhranlı günlər gözləyir.

"Azərbaycan" qəzeti