Bu gündən dünya ölkələrinin polisləri ilə bağlı yazılara başlayırıq. İlk olaraq “tərifli” Amerikanın “tərifli” polisindən yazacağıq.
İlk polislərin yaranma tarixi qədimlərə gedib çıxır. VII-VIII əsrlərdə polis qüvvələri ilə bağlı yeni bir fikir formalaşdı - polis xalqa qarşı kralın qəbul etdiyi qərarları güclə tətbiq etdirən şəxs deyil, qanunların qorunmasına xidmət edən, xalqı qoruyan şəxsdir. Bu fikir öncə İngiltərədə, sonra Amerikada formalaşmağa başladı. Polis iki növbə - səhər və gündüz işləyərək müəyyən yerlərin mühafizəsi ilə məşğul olurdular. 16 yaşa çatan hər bir kişi bu işdə çalışa bilərdi, amma pulsuz. Bu sistem Amerikadakı şəhər və qəsəbələrdə 1800-cü illərə qədər davam etdi.
Zaman keçdikcə ölkələr dəyişdi, şəhərlər böyüdü, cəmiyyət daha da mürəkkəb forma aldı. Nəticədə cinayətlərin də sayı artdı. Bu məqsədlə başqa ölkələrdə olduğu kimi Amerikada da polis qruplarını inkişaf etdirmək, gücləndirmək məqsədləri ilə bəzi addımlar atıldı. Onlar müasir silah, avtomobil və digət texniki vasitələrdə təmin olundu. Nəticədə İngiltərədə “Skotland yard”, Fransada “Surete”, ABŞ-da “F.B.I.” yarandı.
Bu gün dünyanın ən demokatik və azad dövləti hesab edilən Amerikada polisin insanlara təzyiq göstərməsi, onları öldürməsi böyük etirazlara səbəb olur. Polisin qurbanları arasında çoxluğu zəncilər təşkil etdiyi üçün ölkə daxilində, demək olar ki, hər gün irqçilik əleyhinə kütləvi etirazlar yaranır.
ABŞ federal qanunlarında qeyd olunur ki, əgər insan həyatı üçün təhlükəli vəziyyət yaranarsa, polis odlu silahdan istifadə edə bilər. Amma bu o demək deyil ki, polis hər müdafiəsiz insana silah tətbiq etsin.
Amerika hüquq-mühafizə orqanlarından verilən rəsmi-statistik məlumata görə, 2008-ci ildən bəri ABŞ-da hər il polisin əlindən 400-ə yaxın adam həlak olub.
Həmkarımız Kənan Rövşənoğlunun araşdırmasına görə, 2014-cü ilin dekabr ayında Sent Luis şəhərinin işgüzar mərkəzinin yaxınlığında gecə-gündüz mağazasının önündə ABŞ polisi qaradərili ölkə sakinini güllələyib.
Atışma nəticəsində Antonio Martini adlı 1 nəfər ölüb, 2 nəfər isə xəsarət alıb. Bu, avqustun 9-da, gecə Missuri ştatının Ferqüsson şəhərində polisə tabe olmayan 18 yaşlı qaradərili gənc Maykl Braunun öldürülməsi ilə başlayan kütləvi etirazların hələ də davam etdiyi bir zamana təsadüf edir. Analoji hadisə 2009-cu ildə Oskar Qrant adlı qaradərili amerikalının öldürülməsi ilə baş vermişdi. İndi isə hadisə artıq öz axınından çıxıb, bir neçə gün əvvəl Nyu-Yorkda iki polis əməkdaşı güllələnib və bir neçə nəfər polisə zəng edərək öldürməklə hədələyib.
2015-ci ildə məlum olub ki, ötən illə müqayisədə, bu il polisin əlindən ölüm halları 2.6 dəfə artıb. Amma Federal Təhqiqat Bürosu bu nəticəni təsdiqləmir. Onun araşdırmasına görə, bu rəqəm aparılan araşdırmadan 2 dəfə az, 1.1 dəfə artıb.
APA-nın "Guardian" qəzetinə istinadən verdiyi məlumata görə, bu il ABŞ-da polis əməkdaşları tərəfindən öldürülənlərin sayı 500 nəfərə çatıb. Nəşrin qeyd etdiyinə görə, ilin axırınadək öldürülənlərin sayı 1000 nəfərə çata bilər. Onlardan 49,6%-ı ağdərili, 28,2% - qaradərili, daha 14,8%-ı latın amerikalılar olub. Öldürülənlərin əksəriyyəti (95,2%) kişilər olub, onlardan 21%-nın üstündə silah olub.
Son on il ərzində ABŞ-da polis əməkdaşları min dəfə vətəndaşlara atəş açsalar da, cinayət məsuliyyətinə cəmi 54 dəfə cəlb ediliblər.
Xəyalə Coşqun
Strategiya.az
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Bayden ABŞ Məxfi Xidmətinin direktorunun istefa verdiyini açıqlayıb
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
