“Parlament-2015" Seçki Monitorinq Koalisiyası 2015-ci il noyabrın 1-nə təyin olunmuş Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilərin monitorinqinə dair aralıq hesabat yayıb

Bir müddət əvvəl məlumat verildiyi kimi, 5 qeyri-hökumət təşkilatı (Beynəlxalq Münasibətlərin Araşdırılması Mərkəzi, Qarabağ Araşdırılmalar Mərkəzi,İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi, Tətbiqi Tədqiqatlar Fondu,  Azərbaycan Tələbələr Birliyi) tərəfindən yaradılmış “Parlament-2015” Seçki Monitorinq Koalisiyası 2015-ci il noyabrın 1-nə təyin olunmuş Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilərin monitorinqini aparır. Koalisiya oktyabrın 29-da monitorinqin nəticələrinə dair aralıq hesabat yayıb. Aralıq hesabatda Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinə seçkilərin keçirilməsi ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 28 avqust 2015-ci il tarixli Sərəncamından sonra 118 dairədə  seçkilərin təşkili, namizədlərin irəli sürülməsi və qeydiyyatı, seçkilərdə iştirak, müşahidəçilərin qeydiyyatı, namizədlər və siyasi qüvvələr arasında bərabər rəqabət imkanları, seçkiqabağı təşviqat, KİV-ə çıxış imkanları, habelə rəsmi seçki orqanlarının fəaliyyətiilə bağlı məsələlər yer alıb.

Hesabatda qeyd olunur ki, monitorinq aparılmış  bütün dairəvə məntəqə seçki komissiyalarının işi qanunvericiliyin tələblərinə uyğun qaydada təşkil edilib.Səsvermə məntəqələri əhaliyə yaxın binalarda yerləşdirilmiş və hazır vəziyyətə gətirilmişdir. Seçici siyahıları təkmilləşdirilibvə MSK-nın internet səhifəsində yerləşdirilib. Təqdirəlayiq haldır ki, internet səhifəsində namizədlər barədə məlumatlar, MSK-nın qərarları, seçki dairələrinin və seçki məntəqələrinin dislokasiyası, seçicilərin axtarış sistemi, seçki məntəqələrinin ünvanı və xəritəsi, seçicilərin siyahısı, seçkiqabağı təşviqatla əlaqədar məlumatlar, mətbuat bülletenləri və ictimaiyyət üçün maraq kəsb edən digər informasiyalar dayerləşdirilib.Koalisiya hesab edir ki, bütün bunlar seçkilərin azad, ədalətli və şəffaf keçirilməsinə münbit şərait yaratmışdır.

Hesabatda göstərilir ki. namizədlərin qeydə alınması prosesi müvafiq qanunvericiliyə və təkmil praktikaya uyğun şəkildə aparılmış,namizədlər üçün imza toplanması zamanı hər hansı ciddi qanun pozuntuları baş verməmişdir. İmza toplanması və onların dairə seçki komissiyalarında yoxlanılması zamanı meydana çıxan narazılıqlar aradan qaldırılmış, imza vərəqələrində çatışmazlıqlar səbəbindən qeydə alınmayan namizədlərə lazımi izahatlar verilmişdir. Eyni zamanda namizədlərin qeydiyyatı prosesində aşkarlığın və şəffaflığın təmin olunması məqsədilə dairə seçki komissiyaları tərəfindən müvafiq qərarlar qəbul edildikcə bütün namizədlər haqqında məlumatlar MSK-nın internet səhifəsində yerləşdirilmiş və vaxtaşırı yenilənmişdir.

Koalisiya namizədlərin seçicilərlə görüşlərin səmərəli təşkili məqsədilə seçki dairələrinin ərazisində 128 açıq və 128 qapalı yer ayrılmasını müsbət hal hesab edir. Bildirilir ki, namizədlərin bu imkandan bərabər şəkildə istifadə etməsi təmin edilir, bu istiqamətdə heç bir məhdudiyyət və  pozuntular qeydə alınmamışdır.

Monitorinq zamanı seçki komissiyaları tərəfindən müraciətlərə baxılması məsələsinə xüsusi diqqət ayrılmışdır. Hesabatda bildirilir ki, monitorinq göstərib ki, bu məsələ ilə bağlı həm hüquqi, həm də praktiki sahədə xeyli irəliləyiş əldə edilmişdir. Belə ki, şikayətlərə baxılması prosesiərizəçilər, müşahidəçilər və digər seçki subyektləri üçün açıq aparılır,vətəndaşların öz müraciətlərinə baxılması prosesini MSK-nın internet səhifəsindəki müvafiq bölmədən izləmək imkanı vardır.

Hesabatda seçkilərin müşahidəsi ilə bağlı qeyd edilir ki, ki, MSK tərəfindən müşahidəçilərə, xarici və yerli kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinə seçki prosesini əvvəldən axıradək sərbəst izləmək üçün əlverişli şərait yaradılıb. Bütün seçki subyektləri, eləcə də müşahidəçilər üçün Azərbaycan, ingilis və rus dillərində müxtəlif maarifləndirmə materialları - “Seçki günü üçün yaddaş”, “Müşahidəçilər üçün yaddaş” kitabçaları və s. hazırlanıb və paylanılıb, həmçinin MSK-nın rəsmi internet səhifəsində yerləşdirilib. 

 Səsvermə günü “exit-poll” keçirtmək üçün müraciət etmiş vətəndaş cəmiyyəti qurumları MSK-da qeydiyyatdan keçiblər.  

Koalisiya hesab edir ki, 1000 məntəqədə veb kameraların quraşdırılması, ayrı-ayrı namizədlərin və seçkiyə qatılan siyasi partiyaların nümayəndələri də nəzərə alınarsa, seçkilərin müşahidəsinin və seçkilərə ictimai nəzarətin yetərincə təmin olunduğunu söyləmək olar.

Hesabatda qeyd olunur ki, seçkilərdə125 deputat mandatı uğrunda 767nəfərinmübarizə aparması, yəni1 yer uğrunda 6 namizədin yarışması,16 siyasi partiya və bir seçki blokunun seçki kampaniyasında iştirakı sağlam rəqabət mühitinin təmin edildiyini və ölkədə siyasi plüralizmin səviyyəsinin yüksək  olduğunu nümayiş etdirir.

Hesabatda qadınların bu seçkilərdə daha fəal olduğu xüsusi vurğulanır. Bildirilir ki, qeydə alınan namizədlərdən 170 nəfərdən çoxu qadındır. Elə seçki dairələri vardır ki, həmin dairələrdə qadın namizədlərin sayı 3-dən, yəni namizədlərin 50 faizindən  çoxunu qadınlar təşkil edir.

Hesabatın yekununda koalisiya bildirir ki, namizədlərin irəli sürülməsi, imza toplanması, qeydiyyatı və seçkiqabağı təşviqat mərhələlərində rəsmi seçki qurumları və icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən vətəndaşların seçki hüquqları ilə bağlı qanunsuz məhdudiyyətlərə və pozuntulara yol verilməmişdir. Qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq, namizədliyini irəli sürmək istəyən Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları passiv seçki hüququndan sərbəst istifadə edə bilmişlər. Keçirilən rəy sorğuları zamanı respondentlərin əksəriyyəti bildirib ki, seçki prosesi ümumilikdə demokratik mühitdə cərəyan edir.