Məsələn, son zamanlar apteklərdə, mağazalarda arıqlamaq üçün müxtəlif növ dərmanlar, preparatlar, xususi həblər, müxtəlif adlarda bitki çayları, kofelər, qida əlavələri və digər arıqlama vasitələri satılır. Adətən onların qiymətləri 5 - 50 manat arasında dəyişir və bu vasitələrdən istifadə edən müştərilərin sayı getdikcə artır.

Burada onların sosial şəbəkələrdə və KİV-lərdə təşkil edilmiş geniş reklamı da xüsusi rol oynayır. Bəs reklam olunan bu məhsullar insan orqanizmi üçün nə dərəcədə xeyirli və ya ziyanlıdır? Mütəxəsisslər bu suala çoxdan və birmənalı cavab veriblər ki, bu yolla arıqlamaq məsləhət deyil. Çünki arıqlama vasitələrinin çoxunun təlimatlarında onların istifadəsi ilə bağlı məlumatlar olmur və yaxud da onlarda qeyri-dəqiqliyə yol verilir. Belə arıqlama vasitələrinin qəbulundan sonra orqanizmdə çoxlu problemlər - mədə-bağırsaq, ürək-damar, dəri, əsəb xəstəlikləri, yuxu pozğunluqları, qadınlarda isə ginekoloji xəstəliklər, sonsuzluq, hətta onkoloji xəstəliklər yaranır. Bəzi hallarda həmin vasitələr həyati təhlükəyə, ölüm kabusuna çevrilir.

Təsadüfi deyil ki, artıq bununla bağlı bir neçə ölüm faktı qeydə alınıb.

Criminal.az-ın bu yaxınlarda yaydığı xəbər də bu qəbildən idi. Bakıda dərman qəbul etməklə arıqlamaq istəyən iki yaxın rəfiqə həyatları ilə vidalaşmalı olub. Hər iki qadın arıqlamaq üçün "Tengda Plus"dan istifadə edib. Qadınlardan birinin adı Cəmilə İsmayılova, digərinin adı isə Lalə olub. Əvvəlcə Lalə dünyasını dəyişib. Bir neçə gün sonra isə C.İsmayılova da bu dərmanın qurbanı olub. Hətta C.İsmayılova rəfiqəsi öləndən sonra öz Facebook səhifəsində profil şəkli kimi rəfiqəsinin fotosunu yerləşdirib. Lakin vaxtsız ölüm onu haqladığından profil şəkli olaraq, hələ də, rəfiqəsinin fotosu qalıb. Mərhumların yaxınları ilə əlaqə saxlamaq mümkün olmasa da, rəfiqələri onların məhz arıqlama dərmanından öldüklərini təsdiqləyiblər.

Bəs bu kimi halların qarşısını almaq üçün dövlət tərəfindən hansı tədbirlər görülür?

Məsələ ilə bağlı Milli.Az-ın sorğusuna cavab olaraq, Səhiyyə Nazirliyinin mətbuat xidmətindən bildiriblər ki, apteklərdə satılan və arıqlamaq üçün istifadə edilən vasitələr dərman hesab edilmədiyindən nazirlik ölkəyə gətirilən belə məhsullara sertifikat vermir. Qeyd edilib ki, həmin məhsullara keyfiyyət sertifikatı verilir, amma bu sahəyə nəzarət etmək onların səlahiyyətində deyil. Onlar, əsasən, badlar, yəni bioloji əlavələr hesab edildiyindən bununla bağlı məsələlərə Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzi (GEM) baxır.

GEM-nin Qidalanma gigiyenası bölməsinin müdiri İmran Abdullayev isə Milli.Az-a deyib ki, onlar arıqlama məhsulları ilə bağlı heç kimə icazə sənədi verməyiblər: Qidaya biloji aktiv əlavələr, yəni badlar var ki, onlar da müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edilə bilər. Onlar da müalicəvi vasitə hesab edilmir. Onlarla da bağlı biz hələlik heç bir sənəd verməmişik. Amma xaricdən Azərbaycana belə mallar gəlir. Onlara da gömrük orqanları nəzarət edir və Respublika Sanitar-Karantin Müfəttişliyi tərəfindən sertifikatlar verilir. Hələlik bizə badlara sertifikat verilməsi ilə bağlı heç bir müraciət daxil olmayıb".

Bölmə müdirinin sözlərinə görə, qanunvericiliklə badların ölkəyə gətirilməsi və istifadəsi qadağan deyil: "Badlar qidaya bioloji əlavə hesab olunduğundan "Yeyinti məhsulları haqqında" Qanunda badlardan istifadəyə icazə verilir. Lakin onların tərkibində biomol tərkibli məhsullar olmamalıdır. İstifadəçilər də bilməlidir ki, bu qida yox, qidaya aktiv əlavədir. Badlar qida hazırlanarkən onun tərkibinə qatılan maddələrdir. Onlar bitkilərdən hazırlanır və müxtəlif qaydada daxilə qəbul edilə bilər. Əgər onlar ayrıca formada buraxılırsa, artıq dərman olur. Əgər qidadan başqa kimsə ondan müalicəvi məqsədlər üçün istifadə edirsə, bu, artıq bizə aid məsələ deyil".

Qısası, yenə də anlaşılmaz vəziyyət, qapanmış bir dairə alınır və yenə də zərər istehlakçıya dəyir. Ona görə də hər reklamda gördüyünüz şeylərə aldanmayın. Bir addımı atmazdan əvvəl yaxşıca düşünün, yüz ölçüb, bir biçin. Axı ömür insana bir dəfə verilir. Ona görə də özünüzdən muğayat olun.