BEYNƏLXALQ TERRORÇULUQ VƏ İSLAM: ƏKS QÜTBLƏR

                                                                           (II məqalə)

 Müasir beynəlxalq terrorçuları fəal terrorçuluq fəaliyyətinə sövq edən növbəti motiv antiamerika vektoru ilə bağlıdır. Bu hal özündən əvvəlki yönümdən qaynaqlanır, onun davamı və mühüm tərkib hissəsi kimi qavranılır.

Müsəlman radikalları və ekstremistləri üçün Qərbə nifrətin canlı nümunəsi məhz Amerikadır. İranın ruhani lideri A.Xomeyni vaxtilə ABŞ-ı «Böyük şeytan» andandırmaqdan belə çəkinməmişdir. Bu anlamda dəhşətli 11 sentyabr terror aktlarının həyata keçirilməsi üçün hədəf qismində məhz ABŞ-ın seçilməsi islam təməlçilərin  I məqalədə  bəhs etdiyimiz antiqərb dünyagörüşünün təzahürüdür.

Nəhayət, antiisrail yönümü. Burada dar mənada Fələstin ərəblərinin faciəsi ön plana çəkilir. İsrail dövlətinin yaranması fəlakət kimi qiymətləndirilir və dövlətlə aparılan çoxsaylı müharibələr və elə o qədər də məğlubiyyətlər fonunda fələstinlilərdə «natamamlıq kompleksi»nin yaranması üçün münbit şərait formalaşır. Həmin kompleksin «bic övladı» isə yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, əksər hallarda məhz terrorizm olur.

Geniş mənada isə antisrail baxışların formalaşması Yerusəlimlə bağlıdır. Burada söhbət artıq yalnız ərəblərdən deyil, bütövlükdə müsəlman dünyasından gedir, çünki Yerusəlim (ərəbcə «Əl-Qüds»- «Müqəddəs») öz müqəddəsliyi baxımından Məkkə və Mədinədən sonra üçüncü şəhərdir.

Şəhərə sahibliyin ərəblərin əlindən alınmasını da onlar islama zərbə kimi qiymətləndirirlər. Ərəb dünyası İsrailin altı müharibə gedişində qazandığı uğurları Vaşinqtonun Təl-Əvivə göstərdiyi hərtərəfli himayə və yardımlarla bağlayırlar. Həmin məntiqə görə, düşmənə (İsrailə) qalib gəlmək üçün onun güc mənbəyinə (ABŞ-a) zərbələr zəruridir. Bu baxımdan dəhşətli terror aksiyasını həyata keçirmək üçün ABŞ-ın hədəf seçilməsi təsadüfi sayılmamalıdır.

Sağlam düşüncəyə əsaslanaraq qeyd etmək lazımdır ki, 11 sentyabr aksiyası heç də fələstinlilərin vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına və onların əsas probleminin həlli üçün hesablanmamışdır. Əgər İsrail fələstinlilərə Yerusəlimin şərq hissəsini belə güzəştə gedərdisə, onda bu əslində terrorçuları bəhanəsiz vəziyyətə salardı, lakin bu özü də ona görə mümkün deyildir ki, Yerusəlim məsələsi ərəb-israil münaqişəsinin əsasında dayanan digər iki problemdən kənarda tənzimlənə bilməz. Bunlardan biri Fələstin qaçqınlarının geri qaytarılması, digəri isə işğal olunmuş ərazilərdəki yəhudi məskənlərinin taleyi ilə bağlıdır. Elə məhz bu iki məsələ üzrə 2001-ci ildə keçirilən Kemp-Devid danışıqları nəticəsiz qaldıqdan və yeni intifad başladıqdan sonra bu məsələlərlə bağlı nikbin proqnozlar vermək olduqca çətin idi. Şübhəsiz ki, 11 sentyabr aksiyasının təşkilatçıları bunu yaxşı dərk edirdilər. Onlar elə sadəlövh deyildilər ki, güman etsinlər ki, Nyu-Yorkda Beynəlxalq Ticarət Mərkəzinin dağıdılması prezident C.Buşu məcbur edəcəkdir ki, İsrailin baş naziri A.Şarona təzyiqləri gücləndirsin və o da öz növbəsində Fələstin muxtariyyətinin başçısı Y.Ərəfat qarşısında təslim olsun. Əksinə, onlar dərk etməyə bilməzdilər ki, belə bir addım fələstinlilərin mövqeyini nəinki İsrail qarşısında, həm də dünya ictimaiyyəti qarşısında zəiflədir. Deməli, terrorçular «mövqe zəifliyi» itkisinin yerini digər daha böyük «qazancla» doldurmaq niyyətində idilər. Daha dəqiq desək, terrorçuların «fövqəlvəzifəsi» ABŞ-ı bütün islam dünyası əleyhinə nəinki adekvat addımlar atmağa təhrik etmək, eləcə də müsəlman ölkələrində, o cümlədən bütün üçüncü dünya ölkələrində hüdudsuz antivaşinqton dalğasının yaranmasına nail olmaq idi. Terrorçular öz hesablamalarında, heç şübhəsiz, aşağıdakı statistik göstəricilərin fərqində idilər. Əvvəla, ABŞ-ın özündə 6 mln-dan çox müsəlman yaşayır, 1250 məscid və 1200-ə qədər digər islam dini mərkəzləri fəaliyyət göstərir.

İkincisi, müsəlmanlar 1980-ci ildə təqribən 780 milyon nəfər təşkil edirdisə, son 25 il ərzində onların sayı kəskin şəkildə artaraq 1 mlrd. 300 milyon nəfər ötmüşdür ki, bu da 6,1 mlrd-lıq yer kürəsi əhalisinin təqribən 22%-i deməkdir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, hər birində əhalinin sayı artıq çoxdan 1 mlrd-ı ötən Çin və Hindistan demoqrafik baxımdan birlikdə dünya əhalisinin təqribən 20%-ni təşkil edirlər.

Üçüncüsü, müsəlmanların miqrasiyasından xeyli vaxtdır ki, üzüntüdə olan Avropada onların sayının 20 milyon nəfəri ötdüyü təsdiqlənmiş faktdır. Hətta bəzi ekspertlər qeyd edirlər ki, 2050-ci ilədək müsəlmanlar Avropa əhalisinin yarısını təşkil edəcəklər . Təkcə Rusiyada müsəlmanların sayı artıq 20 milyon nəfəri ötmüşdür.

Nəhayət, araşdırdığımız problemin mahiyyətinin açılmasına xidmət edən digər faktlar İsraillə bağlıdır. Belə ki, 2004-cü ildə İsraildə 1 mln. 70 mindən artıq müsəlman (əhalinin 16%-i) yaşayırdı və yeri gəlmişkən, onların 450 min nəfərdən çoxunun yaşı 15-dən aşağı idi. Müqayisə üçün onu da qeyd edək ki, doğum səviyyəsi müsəlmanlar arasında 3,4% təşkil edirdisə, bu göstərici yəhudilərdə cəmisi 1,4%-ə bərabər idi.

Bir sözlə, özünü müsəlman kimi təqdim edən terrorçular antiqərb, antiamerika və antiisrail müstəvisində bütün narazı qüvvələrin «cəfakeşi» statusuna iddia edir və bunu təkcə sözdə deyil, həm də əməli «işdə»- dəhşətli terror aktlarının törədilməsi ilə təsdiqləməyə çalışırlar. Elə 11 sentyabr hadisələrinə də bu kontekstdə yanaşılmalıdır.

         (Ardı var...)