Elnur Səfərov: Geoloqlar Neft sənayesinin inkişafında xüsusi yer tutur

   Müsahibimiz Geofizika və Geologiya İdarəsinin mühəndisi Elnur Səfərovdur.

       Respublikamızın inkişaf edib, çiçəklənməsində neft sənayesindən əldə olunan gəlirlərin xüsusi yeri vardır. Məhz bunun bariz nümunəsi kimi biz Ulu Öndərimiz Heydər Əliyevin yürütdüyü siyasət nəticəsində xarici ölkələrin şirkətləri ilə bağlanılmış “Əsrin Müqaviləsi” kontraktını göstərə bilərik. Onu qeyd edək ki, bu və digər bağlanılmış müqavilələrdən əldə olunan gəlirlər nəticəsində, Respublikamız hal-hazırda dünya ölkələri arasında inkişaf edib xüsusi yer tutur.

Müsahibimizə ilk sualımız işlədiyi idarənin gördüyü işlər barəsində oldu?

- İşlədiyim Geofizika və Geologiya İdarəsinin əsas fəaliyyəti milli qanunvericiliyə uyğun olaraq Beynəlxalq Standartların tələbləri səviyyəsində Azərbaycan Respublikasının quru və dəniz ərazilərində və Xarici ölkələrdə (müqavilə əsasında) neft və qaz yataqlarının axtarışı məqsədilə yer qabığının dərinlik geoloji quruluşunun öyrənilməsi və dərin kəşfiyyat qazıması üçün lokal strukturların hazırlanması məqsədilə geofiziki tədqiqat işlərinin aparılması, quyu kəsilişlərinin geofiziki üsullarla tədqiqi, quyuların perforasiyası, neftli-qazlı sahələrdə mühəndis-geoloji qazma, topogeodeziya və .s işləri həyata keçirməkdən ibarətdir.

Geologiya nədir?

- Geologiya (Yunanca geo - Yer, logiya - təlim, elm deməkdir) —Yer kürəsi haqqında elmdir. Lakin Yer kürəsini başqa elmlər də öyrənir. Məsələn, coğrafiya, geodeziya, astronomiya, torpaqşünaslıq, iqlimşünaslıq və s. Bunlardan fərqli olaraq Geologiya yerin qabığı adlanan üst bərk qatı və daha dərin qatları (sferləri) haqqında elmlər kompleksidir. Sözün əsl mənasında geologiya - Yerin əmələgəlməsi, tərkibi, quruluşu, hərəkətləri, onun inkişaf tarixi, faydalı qazıntıların mənşəyi, onların yerləşməsi qanunauyğunlaqları və kəşfiyyat üsulları haqqında elmdir. Geologiya elmi bu məsələlərin hər birini müfəssəl öyrənən ayrı-ayrı sahələrə ayrılır. Belə ki, Yerin inkişaf tarixini - tarixi geologiya, onun quruluşunu - geotektonika, tərkibini - mineralogiya, petroqrafiya, litologiya və başqa sahələr öyrənir.

Geoloqların neft sənayesində rolu?

- Geoloqlar neft sənayesində demək olar ki, əsas rolu oynayırlar. Belə ki, neft-qaz yataqları geoloq və geofiziklər tərəfindən axtarılıb aşkar olunur. Bundan əlavə mühəndis geoloqlar dəniz və quru ərazilərdə platforma və digər tikililərin qurulması üçün uyğun yerlərin tapılıb, öyrənilməsində xüsusi yer tuturlar.

Geoloqların rolunu biz Dövlət Neft Şirkətinin birinci vitse-prezidenti, Türk Dünyasının Fəxri Alimi, akademik X.B.Yusifzadənin timsalında görə bilərik. Məhz akademik X.B.Yusifzadənin iştirakı və rəhbərliyi ilə Xəzər dənizi hövzəsinin Azərbaycan, Tükmənistan və Rusiya sektorlarında 20-dən artıq neft və  qaz yatağı, o cümlədən dünyada məşhur olan “Azəri”, “Çıraq”, “Günəşli” yataqları kəşf edilmiş və istismara daxil edilmişdir.

Sizin fikirinzcə geologiya elminə maraq nə səviyyədədir?

- Çox sevindirici haldır ki, geologiya elminə maraq hər il durmadan artır. Hər il demək olar ki, yüzlərlə gənc geologiya sahələri üzrə təhsil alıb əmək fəaliyyətinə başlayırlar. Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin neft sektoru ilə yanaşı qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsinə diqqət ayırması, dağ-mədən geologiyasının inkişaf etməsinə, yüzlərlə gəncin bu sahədə işləməsinə yol açdı.

Bildiyimizə görə Sizin geologiya sahəsində iki elmi kitabınız dərc olunub?

- Bəli bu mənim üçün çox böyük uğurdur. “Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları” adlı kitabımda Kiçik Qafqaz regionunun Azərbayacan Respublikası hissəsində (Naxçıvan Muxtar Respublikası istisna olmaqla) yerləşən faydalı qazıntı yataqları, onların geologiyası, genezisi ilə yanaşı faydalı qazıntı kütləsinin ehtiyyatı haqqında məlumatlar öz əksini tapmışdır.

Həmçinin kitabda sözügedən region üzrə bir sıra yataq barəsində qısa məlumat verilmişdir.

Qeyd etmək istəyirəm ki, Ki­tab geoloqlarla ya­na­şı, ekologiya və təbii sərvətlər or­qan­la­rı­nın əməkdaşla­rı, elə­cə də geologiyaya da­ir nəzəriyyə və təcrübənin öy­rə­nil­mə­si ilə əla­­qə­dar fə­­a­liy­yət göstə­rən şəxs­lər, tə­lə­bə­lər, ha­­be­lə ge­niş oxu­cu küt­lə­si üçün nə­zər­də tu­tul­muşdur.

“Qruntların fiziki-mexaniki xüsusiyyətlərinin təyini” adlı kitabımda isə qruntların bəzi fiziki-mexaniki xüsusiy­yət­lə­rinin mühəndis geoloji laboratoriya şəraitində təyini üsulları, hər bir analiz üzrə bəzi cihaz və avadanlıqların iş prinsipi, işlərin aparılma metodları haqqında məlumat verilmişdir.

Kitab mühəndis geoloqlar, mühəndis geoloji labo­rato­ri­yada çalışanlar, elə­cə də mühəndis geologiyaya da­ir nəzə­riyyə və təcrübənin öy­rə­nil­mə­si ilə əla­­qə­dar fə­­a­liy­yət gös­tə­rən şəxs­lər, tə­lə­bə­lər, ha­­be­lə ge­niş oxu­cu küt­lə­si üçün nə­zər­də tu­tul­muşdur.

Sizə gələcək elmi işlərinizdə, əmək fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayırıq.

-Çox sağ olun.

Strategiya.az