Elman Nəsirov: "ABŞ özü İranla münasibətlərinə yenidən nəzər yetirir"

13:37 / 14.04.2014

Elman Nəsirov

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN DEPUTATİ, AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ PREZİDENTİ YANINDA DÖVLƏT İDARƏÇİLİK AKADEMİYASININ SİYASİ ARAŞDIRMALAR İNSTİTUTUNUN DİREKTORU, SİYASİ ELMLƏR DOKTORU, PROFESSOR

STRATEGİYA.AZ YENİ AZƏRBAYCAN PARTİYASININ BEYNƏLXALQ ƏLAQƏLƏR KOMİSSİYASININ KATİBİ, SİYASİ ELMLƏR DOKTORU, PROFESSOR ELMAN NƏSİROVUN MÜSAHİBƏSİNİ SİZLƏRƏ TƏQDİM EDİR


Elman bəy, səfərlə bağlı hansı təəssüratlarınız var?


- Cənab İlham Əliyevin İran İslam Respublikasına səfəri ikitərəfli münasibətlərin inkişafına təkan verən yeni mərhələnin əsasını qoydu. Bu səfər çərçivəsində demək olar ki, bütün parametrlər üzrə Bakı-Tehran münasibətləri geniş müzakirə edildi. Elə bir məqam olmadı ki, mövqelərimiz fərqli olsun, üst-üstə düşməsin. Həm prezident, həm dini rəhbərlə danışıqlar zamanı, həm də digər görüşlərdə aydın oldu ki, iqtisadi, humanitar, mədəni, hərbi, enerji və s. sahələrdə əlaqələrin genişləndirilməsinə böyük potensial, unikal şanslar mövcuddur. Prezident İlham Əliyev səfər çərçivəsində apardığı danışıqlarda Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə də toxundu ki, bu da ölkəmiz üçün ən vacib məsələdir. Qeyd edim ki, Ermənistan tərəfi ciddi-cəhdlə İran prezidentinin o ölkəyə səfərini təşkil etməyə çalışır. Bu günlərdə İranın Ermənistandakı səfiri Məhəmməd Rəisi müsahibələrindən birində deyib ki, İran qonşu dövlətlərlə münasibətlərə prioritet mövqedən yanaşır. Ermənistanla münasibətlər isə xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Hesab edirəm ki, Azərbaycan prezidentinin İrana çox uğurlu rəsmi səfəri göstərdi ki, əslində, İranın xüsusi münasibətləri Azərbaycanladır. Əvvəllər əməkdaşlığın bu səviyyəyə çatması üçün müəyyən maneələr törədilirdi. Nə xoş ki, bu gün İranda praqmatik siyasətçilər hakimiyyətdədir və prezident xarici siyasətdə köklü dəyişikliklər etmək ideyasını ortaya qoyub. Bu isə İranın Azərbaycan üçün əhəmiyyətini daha da artırıb. Prezidentlərin danışıqlardan sonra imzaladığı dörd müqavilə də ölkələrin xeyli yaxınlaşdığını təsdiqləyir. Şahmat dili ilə desək, Azərbaycan ağ fiqurlarla oynayır. Bu isə ilkin üstünlükdür.


Prezidentin İranın nüvə məsələsi ilə bağlı mövqeyini dəstəkləməsi barədə nə düşünürsünüz? Bunun İran-Azərbaycan, Azərbaycan-ABŞ münasibətlərinə təsiri ola bilərmi?


- İranın nüvə proqramı ilə bağlı məsələsində Tehranın mövqeyini müdafiə etməyimiz iki dövlətin münasibətlərinə pozitiv elementlər əlavə edir. Biz ona görə onları dəstəkləyirik ki, İranın bu proqramı sülhməramlı xarakter daşıyır. Nüvə dövləti olmaq heç də nüvə silahına malik olmaq demək deyil. Ona görə də ölkəmiz İranın nüvə dövləti olmasını normal qarşılayır. Məncə, Azərbaycanın bu mövqeyi ABŞ-la münasibətlərimizə xələl gətirə bilməz. Məsələ ondadır ki, ABŞ özü İranla münasibətlərinə yenidən nəzər yetirir. Xüsusilə, aviasiya daşımaları sahəsindəki embarqosunu aradan qaldırır. Bu ilin iyul ayında İranın nüvə proqramı ilə bağlı növbəti danışıqlara başlanılacaq. Onun bu proqramı dinc yolla tənzimlənməsi yolları getdikcə çoxalır. Ruhaninin sələfi Əhmədi Nejatdan fərqli siyasət yürütməsi, kompromisə meylli olması, qarşılıqlı anlaşma xəttinə sadiqlik Qərb tərəfdən də müsbət qarşılanır. Düşünürəm ki, Azərbaycanın İranla münasibətləri onun Qərblə əlaqələrinin yaxşılaşdırılmasında bir vasitəyə çevrilə bilər. 


Bundan sonra Azərbaycanla İran arasındakı problemlərin həllinin hansı müstəviyə keçəcəyini gözləmək olar?


- Səfər çərçivəsində İranda yaşayan azərbaycanlılarla bağlı məsələlərin də müzakirə olunduğu istisna edilmir. Qeyd edim ki, Həsən Ruhaninin prezident seçilməsində azərbaycanlılar xüsusi rol oynayıblar. O, seçki kampaniyası çərçivəsində çıxış edərkən mülayim xətt yürüdəcəyini elan edirdi. Ona görə də Azərbaycanla İranın münasibətlərinin günü-gündən yaxşılaşacağını ehtimal etmək olur. Amma belə vəziyyəti Ermənistanla münasibətlərin soyuması, kəskinləşməsi kimi qəbul etmək də düz deyil. Hesab edirəm ki, bütün hallarda, İran Ermənistanın işğalçı siyasəti haqqında daha geniş məlumatlar əldə etdi. Aydın oldu ki, İranın bugünkü milli və regional maraqları çərçivəsində Azərbaycanla yaxınlıq qaçılmazdır, nəinki Ermənistanla. Çünki onların heç bir müstəqil siyasətləri yoxdur və himayədarlarının təsir və təzyiqi ilə anında fikirlərini dəyişirlər. Ermənistana etimad və etibar göstərilməsi mümkün deyil. Xatırladım ki, rəhbərləri Avropa İttifaqı ilə çox ciddi sazişlər imzalamağı planlaşdırırdı. Assosiativ saziş, azad ticarət zonası haqda üç il idi ki, danışıqlar gedirdi. Moskvadan gələn bir siqnala Ermənistan mövqeyini 180 dərəcə dəyişdi. Onlar heç bir məsələdə Rusiya ilə məsləhətləşmədən qərar verə bilmirlər. Azərbaycan isə müstəqil xarici siyasət yürüdür. 2008-ci il fevral ayının 17-də Birləşmiş Ştatlar və NATO Kosovanın müstəqilliyini elan edərkən biz nəinki o müstəqilliyi tanımadıq, hətta sülhməramlı qoşunlarımızı oradan çıxardıq. Təbii ki, bu, ABŞ və NATO-nun xoşuna gəlməyən addım idi. Sonra isə Krım böhranı. Onun Rusiyaya birləşdirilməsi məsələsində də ölkəmiz müzakirələrdə qətiyyətli mövqe bildirdi. Bizim üçün kimin maraqlarının tapdanması maraqlı deyil. Azərbaycan kiminsə xoşuna gəlib-gəlməmək haqda düşünmür. Əsas odur ki, bizim maraqlar qorunsun. Bununla da, dünya ölkələri gördü ki, Azərbaycan diktə altında deyil, müstəqil siyasət yürüdür. İran da hər şeyi görür və Ermənistanla Azərbaycanın fərqini bir daha anlayır. 


Sizcə, Ruhaninin Azərbaycanın mövqeyinə yaxın fikirlər səsləndirməsi görüntü xarakteri daşıyır, yoxsa onlardan fərqli münasibət gözləmək olar?


- Görüntü xarakteri daşıyan məlumatlarla aşağı ranqlı məmurlar çıxış edə bilər. Ölkə prezidentinin bəyanatı bütün beynəlxalq ictimaiyyət üçün xüsusi önəm kəsb edir. Prezident Tehranda başqa, İrəvanda isə bir başqa söz söyləyə bilməz. Əgər bu hal baş versə, Ruhaninin imicinə çox mənfi təsir edəcək. O, sözündə bütöv olmayan prezident kimi tarixə düşə bilər. Hər halda, onu liberal düşüncəli prezident kimi tanıyırlar. Ona görə də erməni tərəfinin onun İrəvanda başqa cür çıxış edəcəyi ilə bağlı ümidləri xülyadan başqa bir şey deyil. İşğalçılar bu gün də hər zamankı amplualarındadırlar. Qeyd edirlər ki, guya, Azərbaycan KİV-i İran prezidentinin bəyanatını təhrif edərək təqdim edib. Guya Ruhani regionda coğrafi sərhədlərin dəyişməsini istəmədiyini dedikdə, 20 ildən çoxdur ki, müstəqil olan Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının statusunun dəyişməzliyini nəzərdə tutub. Bu duruma sadəcə gülmək olar.


Nüvə məsələsində ABŞ və Avropa ilə anlaşma əldə etdikdən sonra Azərbaycanla İran arasında iqtisadi münasibətlərin genişləndirilməsi mümkün ola bilərmi?


- İranın nüvə proqramı ilə bağlı Qərb qarşıdurmasının həlini tapacağı təqdirdə İran-Azərbaycan münasibətlərinin iqtisadi müstəvidə daha da inkişaf edəcəyi gözləniləndir. İranın əvvəlki rəhbərliyi Azərbaycanı ittiham edirdi ki, guya biz onların düşmənləri ilə ortaq mövqedən çıxış edirik və İranın düşmənlərini Xəzər regionuna dəvət edirik. İndiki şəraitdə isə onlar özü düşmən adlandırdıqları ölkələrlə münasibətlərini normallaşdırmağa çalışırlar. Yəqin ki, ölkəmizi ittiham etməyə daha bir söz tapmayacaqlar. Nəticədə ikitərəfli münasibətlərin inkişafı üçün yeni imkanlar açılacaq. Xüsusilə də, enerji sektorunda əlaqələrin inkişafı üçün yeni mərhələnin başlanması proqnozlaşdırılır. Bu məsələyə Türkmənistanın da cəlb edilməsi istisna edilmir. Belə olan halda, yeni geosiyasi reallıqlar ortaya çıxacaq. Nəticədə, Azərbaycan-Türkmənistan münasibətləri də müsbət inkişaf tempinə malik olacaq. Hesab edirəm ki, belə vəziyyət Avropa başda olmaqla, hər kəsi qane edir.

 


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM