"Qobl planı"na görə Qarabağ Ermənistana veriləcək imiş, bəs əvəzində? (VİDEO)

22:33 / 15.04.2014

90-ci illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsilə baglı tərəflərə təklif olunan təkliflərdən biri Azərbaycanla Ermənistan arasında razılıq mübadiləsini nəzərdə tuturdu. ABS-ın rəsmi dairələri tərəfindən təklif olunan plan həm Azərbaycan, həm də Ermənistan tərəfindən rədd edilib. Bəs Amerikanın təklif etdiyi planın arxasında nə dayanırdı? Bunu öyrənmək üçün ANS-in Vasington bürosundan Sevinc Osmanqızı “Qobl planı”nın müəllifi olan Pol Qoblun özu ilə görüşüb.

Azərbaycan və Ermənistanda az adam tapmaq olar ki, “Qobl planı”nın məğzini bilməsə də, adını eşitməsin. Bu plan onun müəllifi, Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin təhlilçisi, daha sonra Dövlət Katibi Ceymz Beykerin Sovet millətləri üzrə xüsusi müşaviri Pol Qoblun adı ilə tanınıb. 90-ci illərin əvvəllərində Azərbaycan və Ermənistan danışıqlarının predmeti olan “Qobl planı” 2 ölkə arasında ərazi mübadiləsini nəzərdə tuturdu. Plana əsasən, Azərbaycan ermənilərə Qarabağı, ermənilər isə bizə Zəngəzuru verməli idilər. Həm Azərbaycanın, həm də Ermənistanın rədd etdiyi bu planın müəllifi üçün cəlbedici edən nə idi? Məşhur ekspert Azərbaycanla Ermənistan arasındakı münaqişəyə görə günahı sərhədləri cızan sovet lideri İosif Stalində gördüyünü və bu səhvi düzəltməyə çalışdığını deyir.

"1992-ci ildə mən düşünürdüm ki, bütün etnik azlıqların müdafiə olunması üçün Azərbaycanla Ermənistanın sərhədlərində dəyişiklik etməyə ehtiyac var. Bunu etməklə qan tökmədən münaqişəni aradan qaldırmaq mümkün idi. Mənim nəticədə etdiyim təklif bundan ibarət oldu ki, Ermənistana Qarabağ, Azərbaycana isə Zəngəzur verilsin. Mən hesab edirdim ki, bunu etməklə Azərbaycan ərazilərində bir bütövlük əmələ gələcək. Mən düşünürdüm ki, Azərbaycanlılar müharibəyə başlamaqdansa danışıqlar aparmaq yolunu seçərlər. “Qobl planı” bu qədər sadə olub, mükəmməl islənilməyib. Bu, yalnız bir ideya idi. İnanmayacaqsız, amma mən bu planı Sovet İttifaqının dağılmasından düz 7 gun sonra yazmışam. Mən hesab edirdim ki, müharibədənsə bu cür mübadilə daha yaxşıdır".

Sovet xalqları arasında etnik problemlərə dair 4 cild müəllifi etiraf edir ki, “Qobl planı”nı bu gün təklif etməzdi, lakin variantın bəzi məqamlarının bu gün də aktuallıq kəsb etdiyini deyir.

"Biz özümüzə vacib suallar verməliyik. Azərbaycanın Naxçıvana çıxışına necə zəmanət vermək olar? Bu, cox böyük məsələdir. Azərbaycanın hazırda Naxçıvana olan yeganə çıxışı ya onun torpaqlarının bir qismini isğal etmiş ölkə olan Ermənistanla, ya da Azərbaycanın etnik Azərbaycanlılardan ibarət azlığına heç də həmişə yaxşı münasibət göstərməyən İran vasitəsilədir. Azərbaycanın Naxçıvanla ərazi əlaqəsinin olmaması yaxşı olmazdımı? Bu, daha yaxşı olardı".

Əlbəttə, bu dəlillə razılaşmaya bilmirsən. Lakin Azərbaycanı Qarabağsız təsəvvür etməyin qeyri-mümkün olduğunu başa düşmək üçün görünür, dünyanın ən güclü başbilənlərindən olmaq kifayət deyil, bunun üçün damarlarında Azərbaycan qanı axmalıdır.

"Qobl planı"na görə Qarabağ Ermənistana veriləcək imiş, bəs əvəzində? (VİDEO)

Oxşar xəbərlər

Xəbərlər

Ədəbiyyat

© 2012 | Bütün hüquqları qorunur.

Əlaqə