Psixologiyada "obsessiv-kompulsiv pozuntu" adlanan xəstəlik var və "təmizlik xəstəliyi" də onlardan biridir. Hər şeydə təmizlik axtarışı və hər yerdə ona nail olmaq istəyi bir müddət sonra çıxılmaz hala gətirir.
Həddindən artıq təmizlik axtarışı, hər şeyin çirkli olduğuna inanmaq və hər şeyi davamlı olaraq yuyub-silmək kimi hərəkətlərin təkrarlanması "təmizlik xəstəliyi" adlandırılır.
Psixologiya üzrə fəlsəfə doktoru Yeganə Əsgərovanın dediyinə görə, həmin xəstəliyə səbəb bəzən müxtəlif psixotravmalar olsa da, bəzi xarici ədəbiyyatlara görə, streptokok infeksiyasıdır. Xəstəlik zamani xəstə öz hərəkətinin düzgün olmadığını bildiyi halda davranışlarını nizamlaya bilmir. Xəstəlik insan iradəsinə tabe olmur. Şübhəli düşüncədən xilas olmağa və unutmağa səy göstərsə də, alınmır. Məsələn, əllərini tər-təmiz yuduğu halda təmizliyə əmin olmadığı üçün onu təkrar yuyur.
Psixoloq-alim deyib: "Xəstəlik özünü dörd formada göstərir. Birinci forma diqqətlə əlaqədardır. Xəstənin fikri həmişə dolaşıq olur, diqqətini bir yerə cəmləyə bilmir. Məsələn, kiməsə nəsə olacağını fikirləşir, evdən çıxarkən qapını bağlamadığını, qazı və işığı söndürmədiyini düşünür, gün ərzində həmin düşüncələrdən rahatlıq tapa bilmir.
İkinci forma simmetriya ilə əlaqədardır. Həmişə çalışır ki, əşyalar bir-birinə paralel olsun və ya hündür binaların mərtəbələrini sayır, maşınların nömrələrinə fikir verir, hər yerdə və hər şeydə uyğunluq və simmetriya axtarır.
Üçüncü forma dini inancla əlaqədardır, onların beyinlərinə dinlə bağlı bəzi fikirlər gəlir.
Nəhayət, ən çox yayılmış forma təmizliklə əlaqədardır.
Ümumiyyətlə, hər kəsdə hansısa oxşar əlamətlər ola bilər, lakin həmin hal yaşam tərzinə, gündəlik həyata mane olursa, artıq xəstəlik halına çevrilir. Məsələn, gündəlik təmizlik işlərinə 20 dəqiqə vaxt sərf edirsə və bu, normal həyat fəaliyyətini pozursa, onu artıq təhlükəli xəstəlik kimi qəbul etmək olar.
Xəstəliyə bioloji, psixoloji və ekoloji faktorlar səbəb ola bilər. Çox nizamlı və vasvası, ya da həddindən artıq, ifrat qayda-qanun bu cür düşüncələr və bununla əlaqədar davranış forması inkişaf etdirməsi mümkündür. Anası çox vasvası olan uşaq gələcəkdə "təmizlik xəstəliyinə" yoluxa, eyni zamanda, onun həyatda yaşadığı ağır hadisə də xəstəliyə aparıb çıxara bilər. Məsələn, iflas, boşanma və s. kimi yaşanan hallardan sonra həmin düşüncə və hərəkətlərin özünü büruzə verməsi mümkündür.
Xəstəliyə yoluxma ictimai və iş həyatını pozur. Təmizliyə olan həddindən artıq ehtiras ətrafdakı yaxın adamları, qohum və tanışları çəkindirə bilər. Ən böyük zərbə xəstənin özünə dəyir. Təmizliyə çox vaxt sərf etdiyi üçün başqa işlərə vaxt tapa bilmir, ictimai həyatla əlaqəsi pozulur. Ailəli olanda həyat yoldaşı və uşağı ilə ünsiyyətində problem yaşanır. Gücünü təmizlik işlərinə sərf edərək özünü əldən salır, yorğun və əldən düşmüş olur. Müəyyən müddətdən sonra orqanizmdə narahatlıqlar, bel, əzələ və oynaq ağrıları meydana çıxır. Vaxtında müalicə olunmayanda depressiya pozğunluğu kimi narahatlıq da yarana bilər".
Strategiya.az
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
