Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Genetik Ehtiyatlar İnstitutunda aparılan uzunmüddətli fundamental və tətbiqi tədqiqatlar zamanı dəyərli elmi nəticələr əldə edilib və yüksək məhsuldar sort və cinslər yaradılıb. Belə ki, növdaxili, növarası hibridləşmələr aparılıb və nəticədə yeni buğda, arpa, qarğıdalı, pambıq, yonca və s. bitkilərin sortları yaradılıb və rayonlaşdırılıb.
Genetik Ehtiyatlar İnstitutundan verilən məlumata görə, çoxillik bitkilərdən meyvə və giləmeyvəli bitkilərin Şəki-Zaqatala zonasında geniş yayılmış yabanı və xalq seleksiyası nümunələrindən ibarət Şəki genofond bağı salınıb. Bundan əlavə, çaytikanı bitkisinin "Şəfa”, "Zəfəran” və "Tozlayan”, zoğalın "Armudu zoğal” və "Ağ zoğal” sortları, subtropik bitkilər üzrə narın "İrigilə”, "Qaragilə”, innabın "Xurmayı”, feyxoanın "Xəzər”, "Lənkəran” və "Astara” kimi məhsuldar sortları yaradılıb. Hazırda buğda bitkisinin yüksək məhsuldar və keyfiyyətli, xəstəlik və zərərvericilərə qarşı davamlı iki, arpanın bir, meyvə bitkilərinin yeddi, pambığın beş, tərəvəz-bostan bitkilərinin üç yeni sortu yaradılaraq Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Seleksiya Nailiyyətlərinin Sınağı və Mühafizəsi üzrə Dövlət Komissiyasında sınaqdan keçirilir. Artıq onlardan bir buğda, iki pambıq sortu rayonlaşdırılıb. Tut ipəkqurdunun milli genetik fondunun toplanması, artırılması, mühafizə edilməsi, seleksiya işlərinin aparılması nəticəsində son 10 ildə səkkiz yeni cinsi və səkkiz hibridi rayonlaşdırılıb və 16 patent alınıb. Ümumilikdə son beş il ərzində Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Bitki Sortlarının Qeydiyyatı və Toxum Nəzarəti üzrə Dövlət Xidmətinə rayonlaşma üçün 30 sort təqdim edilib, 15 sort rayonlaşdırılaraq patent alınıb, 12 sort isə hazırda sınaq mərhələsindədir. Ötən il isə bir ixtiranın patenti alınıb.
Azərbaycanda genetik ehtiyatlar sahəsində elmi fəaliyyətləri əlaqələndirməyə və istiqamətləndirməyə, onların etibarlı mühafizəsi və səmərəli istifadəsini optimallaşdırmağa imkan verən modellər təklif edilib. Artıq bu modellər respublika üzrə reallaşdırılıb. İnstitutda və onun genbankında mühafizə startegiyaları üzrə ciddi tədqiqat işləri aparılıb, yeni metodologiyalar işlənib hazırlanıb. Genbank nümunələrinin həyat qabiliyyəti potensialının funksional diaqnostikası və irsi proqnozlaşdırılmasının elmi əsasları işlənib hazırlanıb, bu əsasda universal, yüksək həlledici qabiliyyətə malik təcrübi modellər və kəmiyyət meyarları yaradılıb. Bir sıra nadir və itmək təhlükəsində olan növlərin arealları dəqiqləşdirilib, itmə təhlükələri müəyyənləşdirilib.
Bundan əlavə, institutda ilk dəfə paxlalı bitkilərin mədəni və yabanı növlərində bir neçə virus aşkar edilərək onların nukleotid ardıcıllığı müəyyənləşdirilib və beynəlxalq genbankda qeydiyyatdan keçirilib. Yerli yabanı üzüm nümunələrində Cənubi Qafqaza aid dörd müxtəlif haplotip qrupunun üçünün Azərbaycanda aşkarlanması sübut edir ki, ölkəmiz üzüm bitkisinin əsas mədəniləşdirilmə mərkəzlərindən biridir.
Strategiya.az
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
