Almaniyada kosmik oranjereyanın uçuşuna hazırlıq aparılır. Bir il – ilyarımdan sonra oranjereyada Marsa uçuş üçün nəzərdə tutulan pomidorlar yetişməlidir. Cəmi bir neçə il keçəcək və indiyədək fantastik görünən missiya – Marsa uçuş reallığa çevriləcək.
Strategiya.az dpa agentliyinə istinadla xəbər verir ki, hazırlıq işləri aparılan bu missiyada, həmçinin Almaniya Aerokosmik Tədqiqatlar Mərkəzinin (DLR) Bremen bölməsi iştirak edir. Ciddi problemlərdən biri astronavtların nə ilə qidalanacağı məsələsidir. Belə ki, Marsa uçuşun müddəti 7-8 ay çəkəcək, geriyə uçuş da bir o qədər vaxt aparacaq, habelə “Qırmızı planet”də qalmaq müddətini nəzərə almaq lazımdır. Təkcə tübikdəki kosmik yeməklə ötüşmək olmaz, bütün missiya dövrü üçün ərzaq ehtiyatı götürmək mümkün deyil, çünki bu, həddən artıq yer tələb edəcək. Eyni zamanda, Marsdakı elmi-tədqiqat stansiyasının uzunmüddətli sakinlərinin ərzaqla təchizatı üzərində düşünmək lazımdır; onlara Yerdən yemək göndərmək real deyil.
Çıxış yolu var: astronavtlar kosmik gəminin göyərtəsində, sonra isə Marsda tərəvəz, kahı, göyərti yetişdirsinlər. Belə kosmik bostan çox yer tutmayacaq. Artıq bunu Antarktidada DLR-in layihəsi göstərib. Almaniyanın Neumayer III qütb stansiyasının yanında torpaqsız, aeroponika adlı texnologiya üzrə oranjereya var. Orada kahı, turp, xiyar, daş kələm... yetişdirilir. Onların dadı adi şəraitdə əkilən tərəvəzlə eynidir. Dünyanın yerdə qalan hissəsindən, o cümlədən təzə tərəvəzdən bir neçə aydır uzaq düşən qütbçülər hər halda belə söyləyirlər.
Əsl kosmik oranjereya orbitə Falcon 9 ilə göndəriləcək. Hazırda Bremendə buna hazırlıq işləri tam qaydası ilə gedir. Eu:CROPIS – Avropanın kiçik peykinin uçuşuna hazırlıq aparılır; onun gövdəsində pomidor şitili əkiləcək. Peyk il ərzində Yerin ətrafında 600 kilometr hündürlükdə dövr edəcək.
On il əvvəl Hannoverdən olan botaniklər ilk dəfə olaraq çəkisizlik mühitində bitkinin kök atmasını tədqiq ediblər: Beynəlxalq Kosmik Stansiyada xüsusi gübrəli “divar” quraşdırılıb. 2016-cı ildə NASA artıq əsl kosmik “lək”i sınaqdan keçirib. Doğrudur, o zaman sinniyanın açılmış çiçəklərini Beynəlxalq Kosmik Stansiyanın ekipajı yeyə bilməsə də, bitkinin çəkisizlik mühitində çiçəkləməsi praktik olaraq yoxlanılıb. Məlumdur ki, pomidor da əvvəlcə çiçək açır.
Bioloq Mixael Lebert dpa informasiya agentliyinə kosmosda, Ayda və Marsda pomidor və digər bitkilər yetişdirmək üçün qapalı ekosistem yaradılmasından danışıb. Onun sözlərinə görə, işıqla bağlı (pomidora çox işıq lazımdır) problem olmayacaq. Bəs oksigen və qida maddələri necə olacaq? Oksigen hasili üçün xüsusi bakteriyalardan istifadə ediləcək, gübrə isə... xüsusi filtrlərin köməyilə astronavtların sidiyindən əldə olunacaq. Başqa variant yoxdur. Lakin ekipaj öz menyusuna təzə pomidor əlavə edəcək.
Vüqar Seyidov
Strategiya.az
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Bayden ABŞ Məxfi Xidmətinin direktorunun istefa verdiyini açıqlayıb
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
