Uzun müddət ərzində çirkli hava ilə nəfəs alan insanlarin dərketmə qabiliyyəti zəifləyə bilər, Çində aparılmış yeni tədqiqatın nəticələri güman etməyə əsas verir.
Tədqiqatçılar hesab edir ki, havanın çirklənməsinin mənfi təsiri yaş artdıqca güclənir, təhsil və maariflənmə səviyyəsi aşağı olan yaşlı kişilərə çirkli havanın mənfi təsiri daha güclü ola bilər.
Alimlərə görə, məhz bu kateqoriyaya aid insanlar ev xaricində, açıq havada aparılan işlərdə daha çox iştirak edirlər.
ABŞ və Çinin qarışıq elmi qrupu 4 il ərzində 20 min adamın riyazi və danışıq qabiliyyətinin havanın təsiri altında necə dəyişdiyini izləyib.
Tədqiqatçılar əldə etdikləri nəticələrin qlobal miqyasda faydalı ola biləcəyinə ümid edirlər.
Alimlərin qeyd etdiyinə görə, indi bütün dünyada şəhər sakinlərinin təxminən 80 faizi çirkli hava ilə nəfəs alır.
Tədqiqat Pekin Universiteti ilə ABŞ-ın Yale Universiteti arasında əməkdaşlıq əsasında aparılıb - tədqiqat zamanı kükürd dioksidi, azot dioksidi və ölçüsü 10 mikrometrdən az olan hissəciklərin insanın beyninə təsiri araşdırılıb.
Dəm qazı, ozon və daha iri hissəciklər tədqiqatda nəzərə alınmayıb.
"Görünməz qatil" adlanan çirkli hava təxminlərə görə, hər il dünyada 7 milyon insanın ölümünə səbəb olur, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) xəbər verir.
Çirkli hava eləcə də Alzheimer və əqli zəiflik və ya demensiya kimi xəstəliklərə də səbəb ola bilər.
Əvvəlki tədqiqatlarda havanın çirklənməsinin tələbələrin dərketmə qabiliyyətinə təsiri araşdırılmışdı.
Alimlərə görə, havanı çirkləndirən maddələr insanın beyninə müxtəlif yollarala təsir edə bilər - zəhərləyici maddə beyin nahiyəsinə sızaraq birbaşa təsir göstərrə bildiyi halda, digər maddələr psixoloji təsir göstərərək depressiya riskini artırmış olur.
Dünya miqyasında havanın çirklənməsi statistikası
Mənbə: Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı
Qeyd edilir ki, araşdırmanın nəticələri Çinə aid olsa da, inkişafda olan digər ölkələrdə də havanın çirklənməsi ilə bağlı vəziyyətə işıq sala bilər.
Müəlliflər qeyd ediblər ki, yoxsul ölkələrdə əhalisi 100,000-dən çox olan şəhərlərin 98 faizində havanın təmizliyi Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının müəyyən etdiyi sanitar normalara cavab vermir.
Strategiya.az
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
