Almaniya qüllələrinə virtual ekskursiya

Almaniyada 1500-dən artıq müşahidə meydançaları mövcuddur. Televiziya qüllələri, bələdiyyə binaları, qəsr qüllələri və sadəcə hündür binaları sadalamaq olar. Bu gün xüsusi maraq kəsb edən kilsə qüllələri barədə danışacağıq. Bu qüllələrin çoxuna yalnız pilləkənlə qalxmaq mümkündür.

1377-ci ildə bünövrəsi qoyulan Ulm kilsəsi (Ulmer Münster) qotik üslubda tikilib. Onun tikintisi yalnız XIX əsrin sonlarında başa çatıb. Burada yerləşən 162 metrlik qüllə dünyada ən hündür zəng qülləsidir. 143 metr hündürlükdə olan müşahidə meydançasına çıxmaqdan ötrü 768 pillə qalxmaq lazımdır.

Köln baş kilsəsinin (Kölner Dom) cənub qülləsinin müşahidə meydançasına çıxmaq üçün 533 pillə ilə 97 metr hündürlüyə qalxmaq lazımdır. İldə 500 mindən çox insan bu “əziyyətə” qatlanır. Köln kilsəsi Almaniyanın ən görməli yerlərindəndir, bu memarlıq abidəsini ildə 6 milyona yaxın turist ziyarət edir.

Hamburqda bir neçə məbəddə müşahidə meydançaları açıqdır. Müqəddəs Mixail kilsəsindən (Hauptkirche Sankt Michaelis) başlayaq. Barokko üslubunda tikilən “Böyük Mixel” şəhərin vizit kartı hesab edilir. 82 metr hündürlükdə yerləşən müşahidə meydançasına 452 pillə aparır. Meydançanın üstündə Almaniyanın ən böyük – 8 metr diametrli qüllə saatı yerləşir.

Hamburq bələdiyyəsinə açılan əzəmətli mənzərəni Müqəddəs Nikolay Memorialının (Mahnmal St. Nikolai) qülləsindən seyr etmək olar. Neoqotik üslubunda olan məbəd İkinci Dünya müharibəsi zamanı dağıdılsa da, 147 metrlik zəng qülləsi buna tab gətirib. Bu qüllə 1874-1877-ci illərdə dünyada ən hündür tikili sayılıb. Burada pillələri saymağa ehtiyac yoxdur, çünki ziyarətçiləri 76 metrlik hündürlüyə qaldırmaq üçün lift işləyir.

İndi isə şəhərin üçüncü müşahidə meydançası barədə: Müqəddəs Pyotr Kilsəsi (Hauptkirche Sankt Petri) Hamburqun beş əsas kilsəsindən biridir. Hamburqun bu ən qədim məhəllə məbədinin tarixi barədə ilk yazılı məlumat 1195-ci ilə təsadüf edir. 544 pillə ilə 123 metr yüksəkliyə - az qala şpilədək qalxmaq mümkündür.

Almaniya paytaxtında Reyxstaqdan tutmuş Aleksanderplats teleqülləsinədək müxtəlif müşahidə meydançaları çoxdur. Ancaq bu gün bizi məbədlər maraqlandırır. Unter-den-Linden bulvarına gözəl mənzərə Berlin Kafedral Baş Kilsəsinin (Berliner Dom) – Almaniyada ən böyük Yevangeliya məbədinin müşahidə meydançasından açılır. 50 metrlik yüksəkliyə 270 pillə ilə qalxmaq mümkündür.

Berlinin Jandarm meydanında Fransız baş kilsəsi (Französischer Dom) quqenotlar üçün 1705-ci ildə inşa edilib. Kilsənin günbəzi 80 il sonra tikilib. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı dağılan kilsə sonralar bərpa edilib. Müşahidə meydançalarına hazırda giriş müvəqqəti bağlanıb. Aparılan yenidənqurma işlərinə 5 milyon avro ayrılıb.

Berlindən Münxenə gedərkən biz yolüstü Franfurt-Maynda dayandıq. Burada göydələnlərin sayı çoxdur. Lakin Köhnə şəhəri Frankfurt baş kilsəsinin (Kaiserdom St. Bartholomäus) müşahidə meydançasından, 66 metr yüksəkliyə 328 pillə qalxmaqla seyr etmək daha gözəldir.

Münxenin mərkəzində yerləşən yeni bələdiyyə binasına və Frauenkirxe baş kilsəsinə gözəl mənzərə şəhərin ən qədim məhəllə məbədi olan Müqəddəs Pyotr (St. Peter) kilsəsinin müşahidə meydançasından açılır. 300 pillə qalxdıqdan sonra Bavariya paytaxtının hər yeri ayağınızın altındadır!

Münxendə Frauenkirxeyə baxdıq. İndi digər Frauenkirxeyə (Frauenkirche) - Saksoniya əyalətinin paytaxtı Drezdenə qalxırıq. Barokko üslubunda olan kilsə İkinci Dünya müharibəsi zamanı dağılıb, 2005-ci ildə bərpa edilib. “Elba üzərində Florensiyaya” mənzərə - 67 metr yüksəklikdə yerləşən müşahidə meydançasından şəhərə baxanda Drezdeni belə adlandırırlar.

Ştralzund şəhəri Baltik dənizinin sahilində yerləşir. Almaniyanın ən böyük adası olan Rügenə yol buradan keçir. Mariyenkirxe məbədinin (St.-Marien-Kirche) qülləsindəki müşahidə meydançasından həm ada, həm də Ştralzundun kərpic qotik üslublu abidələri ilə məşhur olan Köhnə şəhəri gözəl seyr edilir. Buranın hündürlüyü 104 metrdir, 366 pillədə yerləşir.

“Bremen musiqiçiləri”nin vətənini burada daha əvvəl qədim məbədin özülü üzərində XI əsrdə tikilmiş kilsənin (Bremer Dom) müşahidə meydançasından seyr etmək mümkündür. 57 metr hündürlükdə yerləşən meydançaya cənub qülləsində yerləşən pilləkənlə (265 pillə) qalmaq olar.

Avropanın ən böyük roman məbədi Reyn sahilində, Şpayer şəhərində yerləşir. İmperiya baş kilsəsinə (Speyerer Dom) gözəl mənzərə buranın Texniki Muzeyində yerləşən “Boeing-747” təyyarəsinin qanadından açılır... Baş kilsənin cənub-qərb qülləsi 55 metr hündürlükdə yerləşir. Buraya 304 pillə ilə qalxmaq mümkündür. Yuxarıya 60 pillə qalxan ziyarətçilər, həmçinin İmperator zalını da seyr edə bilərlər.

Frayburq kafedral baş kilsəsinin (Freiburger Münster) bünövrəsi XIII əsrin əvvəllərində qotik dövründə, XIII əsrin əvvəllərində qoyulub. Buranın müşahidə meydançası 70 metr hündürlükdə, 209 pillədə yerləşir.

Almaniyanın qotik üslubda tikilmiş ən məşhur baş kilsəsi Kölndə yerləşir, ancaq ən qədimi Maqdeburqda - “Magdeburger Dom” kilsəsidir. Onun bünövrəsi Elba çayının sahilində 1209-cu ildə qoyulub. 96 metr hündürlükdə yerləşən 433 pilləlik müşahidə meydançasına yalnız ekskursiya çərçivəsində qalxmaq mümkündür. Maqdeburqda ekskursiyasız yalnız Müqəddəs İoann kilsəsinin (St.-Johannis-Kirche) müşahidə meydançasını ziyarət etmək olar.

Aşağı Saksoniyanın Xildeshaym şəhərində UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil olan, Roma dövrünə aid edilən iki abidə - Müqəddəs Mixail və Müqəddəs Məryəm Kilsəsi yerləşir. Baş kilsəyə mənzərə Aşağı Saksoniyanın 114 metrlik ən yüksək Müqəddəs Andrey məbədinin (St. Andreas) qülləsindən açılır. Burada 72 metr hündürlükdə yerləşən müşahidə meydançasına 364 pillə ilə qalxmaq lazımdır.

Geydelberqə ən gözəl mənzərə məşhur Geydelberq qəsrinin ərazisindən açılır, lakin buranı Köhnə şəhərdə yerləşən Müqəddəs Ruh kilsəsinin (Heiliggeistkirche) qülləsindən, 38 metr hündürlüyə 208 pillə qalxmaqla müşahidə meydançasından seyr etmək də olar.

Müqəddəs Foma (Thomaskirche) Leypsiq kilsəsi Tomanerxor – oğlanlardan ibarət kilsə xoru sayəsində bütün dünyada məşhurdur. Bu xorun kantorlarından biri olan İohann Sebastyan Bax bu məbəddə dəfn olunub. Aprel ayından noyabradək bütün istirahət günlərində, həmçinin qabaqcadan verilmiş sifarişlə ekskursiyalar vasitəsilə bu qülləni ziyarət etmək olar. 50 metrlik hündürlükdə olan qülləyə 232 pillə ilə qalxmaq mümkündür.

Almaniyanın maraqlı və görə biləcəyimiz kilsə günbəzləri və zəngləri barədə icmalımızı Tyuringiyanın paytaxtı Erfurtda başa çatdırırıq. Buranın ən görməli yerlərindən sayılan Dükançılar Körpüsünə möhtəşəm mənzərə Müqəddəs Egidiya (Ägidienkirche) məbədinin qülləsindən açılır. Qüllənin ümumi hündürlüyü 33 metrdir, meydançayadək isə 128 pillədir. Uzaqda Erfurt baş kilsəsinin və Müqəddəs Severiya kilsəsinin qüllələri görünür.

Vüqar Seyidov