ABŞ-ın Milli Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar Agentliyinin (NASA) ötən ilin iyul ayından kosmosu müşahidə edən planet kəşfi üzrə TESS missiyası inanılmaz kəşflərə imza atıb. Yanvar ayında bu missiya tərəfindən 3 ekzoplanet aşkar olunub. Son kəşf isə Saturnun ölçüsündə olan və NASA-nın “qızmar Saturn” adlandırdığı planetdir. Planet barədə məlumatlar The Astronomical Journal nəşrində dərc olunacaq.
Bu kəşflə yanaşı, asteroseysmoloqlar yeni planetlərdə və ulduzlarda “ulduz zəlzələsi” adlanan prosesi də öyrənirlər. Onlar ulduzların yaşını müəyyən edə bilir, həmçinin onların çəkisi və radiusunu da ölçürlər. Astronomlar müəyyən ediblər ki, kiçik planetlərin radiusu Yer kürəsindən doqquz dəfə, çəkisi isə 60 dəfə artıqdır. Uzaq ulduzların Günəşdən 5 milyard il daha qədim və böyük olduğu da aşkar edilib.
Ayova Dövlət Universitetinin professoru Stiv Kavalerin sözlərinə görə, TESS missiyasının kəşfləri təkcə yeni planet və ulduzların üzə çıxarılması deyil, həm də Yerin və Günəşin gələcəyinin öyrənilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. O əlavə edib ki, bu proqram Kepler kosmik teleskopu vasitəsilə astronomiya elminə böyük töhfələr verib. TESS çərçivəsində teleskopun əhatə dairəsindən 400 dəfə geniş fəza müşahidə olunub, 200 mindən çox yaxın parlaq ulduz qeydə alınıb. Tədqiq edilmiş 1822 ulduzun olduğu kataloq Astrophysical Journal Letters nəşrində dərc edilib. Yaşayış üçün münbit şərait olması ehtimal edilən göy cisimləri “Goldilocks” zonası adlandırılıb. Əsas meyar isə bu planetlərdə suyun olmasıdır.
Kornel Universitetindəki TESS qrupunun aparıcı mütəxəssisi Layza Kalteneqer qeyd edib ki, bir çox planetlərdə həyat əlamətləri ola bilər, lakin əsas vəzifə Yerə bənzər və bizim özümüzün yaşaya biləcəyi göy cisimlərini öyrənməkdir. Onun sözlərinə görə, TESS kataloqu sayəsində Yerə daha yaxın ulduzları aşkar etmək mümkün olacaq. Alim vurğulayıb ki, hazırda kataloqda olan 408 ulduz Yerdəki şəraitə daha yaxın göy cisimləri kimi öyrənilir. “Tədqiqatlar göstərir ki, qayalıq səthi olan və Marsa bənzəyən çoxlu soyuq planetlər mövcuddur, lakin onların arasında bizim planetə daha yaxın olanları tapmalıyıq”, -deyə astronom qeyd edib.
Əslində, NASA mütəxəssisləri TESS proqramı çərçivəsində 1500 ekzoplanet kəşf etməyi düşünürdü, amma sonrakı təhlillər göstərdi ki, onların sayı minlərlədir. Bu planetlərdən 300-ü Yer kürəsi boyda, yaxud planetimizdən iki dəfə böyükdür. Onlar gələcəkdə bizim Günəş sistemindən kənarda həyatı davam etdirmək üçün yararlı ola bilərlər. Apreldə fəaliyyətini başa çatdıracaq Kepler teleskopundan sonra TESS proqramı çərçivəsində müşahidələr James Webb Space teleskopu ilə aparılacaq.
Strategiya.az
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Bayden ABŞ Məxfi Xidmətinin direktorunun istefa verdiyini açıqlayıb
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
