Rəsmi Yerevan irəliləyişdən, inkişafdan, köklü islahatlardan və struktur dəyişiklikləri proqramlarından bəhs edir, regional layihələrə qatılmağa başladığını vurğulayır, Rusiya, İran və Gürcüstanla xarici ticarət dövriyyəsinin gücləndiyini, ölkəyə investisiya axınının artdığını vurğulayır.

Lakin bütün bunlar yalandır - ölkə iqtisadiyyatı dayanmaq bilmədən geriləyir.
Con Hopkins Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərən Mərkəzi Asiya və Qafqaz İnstitutu tərəfindən Natalya Konarzevskanın müəllifi olduğu "Ermənistanın iqtisadi bəlası" adlı məqalə dərc edilib.

Məqalədə Ermənistan iqtisadiyyatının hazırda tənəzzül etdiyi, 2014-cü ilin sonundan başlayaraq bu ölkənin milli valyutasının sürətlə devalvasiyaya uğradığı və bunun inflyasiya ilə nəticələndiyi qeyd edilib. Pulköçürmə həcmlərinin azalmasının ölkə əhalisinin həyat şəraitinə mənfi təsir göstərdiyi bildirilib. Qeyd olunmalıdır ki, pulköcürmələr Ermənistan ÜDM-nin 21%-ni təşkil edir və 2014-cü ildə Rusiyadan pulköçürmələr 56% aşağı düşüb.

Rusiyaya ixracın və xarici investisiyaların kifayət qədər azalması, dövlət borcunun artması və büdcə gəlirlərinin aşağı düşməsi fonunda Ermənistan iqtisadiyyatındakı durğunluğun qarşısının alınması üçün imkanların məhdud olduğu vurğulanıb. Qeyd olunmalıdır ki, 2015-ci ildə Ermənistanın dövlət borcunun ölkə ÜDM-nin 44,5 %-ni təşkil edəcəyi gözlənilir (Trend).

Məqalədə, həmçinin "Ettihad Airways", "Samsung", "France Telecom-Orange" və s. kimi aparıcı şirkətlərin Ermənistandakı fəaliyyətlərini dayandıracağını elan etmələri əks olunub. Dünya Bankı və Beynəlxalq Valyuta Fondunun hesablamalarına görə, 2015-ci ildə Ermənistanın iqtisadi artımının zəif və ya mənfi olacağı gözlənilir. Ermənistanın Avrasiya İqtisadi Birliyinə (AAİB) daxil olmasının heç də yaxşı dövrə təsadüf etmədiyi, bunun təşkilatın aparıcı üzvü olan Rusiyanın iqtisadiyyatının zəiflədiyi vaxtda baş verdiyi göstərilib.

2015-ci ilin mayında ABŞ və Ermənistan arasında Ticarət və İnvestisiya Çərçivə Sazişinin imzalanmasına baxmayaraq, iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsinin aşağı səviyyədə olmasının bu sazişin iqtisadi faydasını sual altına qoyduğu vurğulanıb.

Məqalədə İrana qarşı beynəlxalq sanksiyaların aradan qaldırılması nəticəsində Ermənistanın bu ölkə ilə qeyri-məhdud ticarət və investisiya imkanlarından faydalana biləcəyi, bu xüsusda İran və Ermənistanı Gürcüstanın Qara dəniz limanları ilə birləşdirən dəmiryol xəttinin rəsmi Yerevan üçün ən vacib layihə olduğu bildirilib.

Ermənistanda elektrik enerjisinin qiymətinin artırılması nəticəsində 2015-ci ilin iyunundan bəri ölkədə baş verən etirazların hökumətin iqtisadi siyasətinə münasibətdə ictimai məyusluğun artdığını əks etdirməsi, Rusiya mediasının bu etirazları ABŞ-ın geosiyasəti ilə əlaqələndirdiyi və Ermənistanda antirusiya dalğasının artacağından ehtiyat etdiyi qeyd edilib. Bu istiqamətdə aparılan uzunmüddətli danışıqlardan sonra Rusiya tərəfinin Ermənistana satdığı qazın qiymətini aşağı salmağa razılıq verdiyi və Ermənistana hərbi avadanlıqların alınması üçün 200 milyon ABŞ dolları həcmində kredit ayırdığı əks olunub.

Ermənistanda  prezident Serj Sarkisyan "bir oliqarxın iqtisadiyyatı" prinsipi ilə idarə olunan sistem yaratmağa çalışaraq bütün iri şirkətlərin nəzarətdə saxlanmasına can atır. Onun ambisiyalarının gerçəkləşməsi isə müşkül məsələdir, çünki ölkə iqtisadiyyatının strateji sahələri və ən gəlirli sahələri Rusiyanın kontrolundadır.
Bu, Sarkisyanın hakimiyyətdə qalmaq təminatının müqabilində Rusiyaya illər əvvəl etdiyi "güzəşt" və Moskvaya verilən "imtiyaz"ların nəticəsidir.

Ölkə iqtisadiyyatının oliqarxik sistemi, idarəetmə metodologiyasının çox aşağı və yarıtmaz səviyyədə olması, iqtisadi islahatların aparılmaması, işsizlik və yoxsulluq səviyyəsinin yüksəlməsi, Ermənistandan iş dalınca xarici ölkələrə, ilk növbədə Rusiyaya gedənlərin sayının həndəsi silsilə ilə artması və s. kimi problemlər Sarkisyan hakimiyyətinin ölkəyə "bəxş" etdiyi çətinliklərdir.

Həmin problemlərin həlli isə yalnız hakimiyyət dəyişikliyindən, indiki kriminal-oliqarxik iqtidarın devrilməsindən keçir.

Orxan Hun
Milli.Az