İtaliyada “Silahlı münaqişələr zamanı dinc əhalinin müdafiəsi: Xocalı məsələsi”

  XİN-dən Strategiya.az-a verilən xəbərə görə, cari ilin 12 fevral tarixində Azərbaycan Respublikasının İtaliyadakı səfirliyi və  İnsan Hüquqları üzrə İtaliya Helsinki Komitəsi və İnsan Hüquqları üzrə İtaliya Liqasının birgə təşkilatçılığı ilə “Silahlı münaqişələr zamanı dinc əhalinin müdafiəsi: Xocalı məsələsi” adlı beynəlxalq konfrans keçirilib.

Konfransda İtaliya və Almaniyadan olan natiqlərin məruzələri olub. Konfransı İnsan Hüquqları üzrə İtaliya Helsinki Komitəsinin baş katibi Antonio Stanqo açmışdır. İlk öncə o, rəhbərlik etdiyi Komitənin uzun illərdir davam edən və hələ də həllini tapmayan Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə artan marağını qeyd etmişdir. A.Stanqo buna misal olaraq ötən il ərzində Səfırlik və Komitənin birgə təşkilatçılığı ilə Romada keçirilmiş “Münaqişələr zamanı insan hüquqlarının pozulması: Xocalı qətliamı - Qafqazda Srebrenitsa” və “Beynəlxalq humanitar hüquqda məcburi köçkünlərin müdafiəsi: Azərbaycan məsələsi” adlı beynəlxalq konfranslar haqqında danışıb.

İnsan Hüquqları üzrə İtaliya Liqasının rəhbəri Alfredo Arpaia silahlı münaqişələr zamanı dinc əhalinin hüquqlarının müdafiəsi və onların pozulmasına görə məsuliyyətin müəyyən edilməsi istiqamətində beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq daha da təsirli addımların atılması və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən bu cür məsələlərə diqqət yetirilməsinin vacibliyini vurğulayıb.

İtaliya-Azərbaycan Parlamentlərarası Dostluq Qrupunun üzvü senator Roberto Mura Xocalı qətliamının 22-ci ildönümü ərəfəsində belə bir tədbirin keçirilməsinin əhəmiyyətindən danışmışdır. O, vurğulamışdır ki, 1992-ci il fevralın 25- dən 26-na keçən gecə 613 dinc sakin öldürülmüş. 1275 nəfər girov götürülmüşdür. Roberto Mura bunun bəşəriyyətə qarşı ağır cinayət və soyqırım olduğunu xüsusilə qeyd etmişdir. R.Mura bildirmişdir ki, BMT Təhlükəsizlik Şurası işğalçı Ermənistanın Azərbaycan ərazilərindən qeyd-şərtsiz çıxarılması haqqında dörd qətnamə qəbul etsə də, Ermənistan bu nüfuzlu beynəlxalq təşkilatın tələblərinə məhəl qoymamaqdadır.

Roma Apellyasiya Məhkəməsinin baş ittihamçısı Antonio Marini Xocalı qətliamı ilə bağlı ədalətin bərpa olunması haqqında danışarkən münaqişələr zamanı insan hüquqlarının pozulmasında təqsirli olanların məhkəmə mühakiməsi yolu ilə cəzalandırılmasının vacibliyini vurğulamışdır.

İtaliyanın keçmiş baş prokuroru, hazırda Avropa Şurasının İrqçiliyə və Dözümsüzlüyə qarşı Avropa Komissiyasının üzvü Vitaliano Espozito Xocalı və Srebrenitsanın oxşar və fərqli cəhətlərindən danışarkən bildirmişdir ki, Xocalı qətliamının Srebrenitsa ilə müqayisədə əsas fərqi hüquq nöqteyi nəzərdən beynəlxalq ictimaiyyət tərəfındən indiyə qədər heç bir addımın atılmamasıdır.

Sonra Xocalı soyqırımından bəhs edən videoçarx nümayiş olunub.

Tədbirdə İtaliya — Azərbaycan Assosiasiyasmın rəhbəri Paola Kasaqrande, Tor Verqata Universitetinin beynəlxalq hüquq üzrə dosenti Fiametta Borcia, Udine Universitetinin müasir tarix üzrə professoru Fulvio Salimbeni, “II Sole 24 Ore” qəzetinin müxbiri Roberto Boncorni, İtaliya Senatının İnsan hüquqlarının qorunması və təşviqi üzrə fövqəladə komissiyasının sabiq üzvü senator Marko Perduka, Sapienza Universitetinın beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru Antonello Biagini və həmin universitetin Azərbaycan üzrə tədqiqatçısı Daniel Pommier çıxış edərək, Xocalı qətliamı ilə bağlı keçırilən bu cür tədbirlərin beynəlxalq ictimaiyyətin məlumatlandırılması baxımından mühüm əhəmiyyət daşıdığını bildirmişlər. Natiqlər Xocalı faciəsinin dünya ölkələri tərəfındən soyqırım kimi tanınması istiqamətində görülən işlərin vacibliyini vurğulayıblar.

Tədbir çərçivəsində Hamburqda fəaliyyət göstərən Bundesver Akademiyasının tədqiqatçısı, professor Yohannes Raunun müəllifı olduğu “Azərbaycan tarixində Dağlıq Qarabağ münaqişəsi” kitabının təqdimatı da keçirilmişdir. Y.Rau diqqətə çatdırmışdır ki, kitabda Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin tarixi kökləri, səbəbləri və nəticələri barədə faktlara əsaslanan dolğun məlumatlar yer almışdır. Nəşr Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycana qarşı təcavüzünü. etnik təmizləmə siyasətini və münaqişə ilə bağlı həqiqətləri əks etdirir.

Tədbirin auditoriya ilə müzakirələr hissəsində Ermənistan səfırliyinin müşavıri Anahit Tovmassian erməni mövqeyini səsləndirərək həmişəki kimi Sumqayıt hadisələri, R.Səfərov məsələsini və Azərbaycan tərəfındən hərbi xərclərinin artırılması ilə regionda guya gərginliyin yaranması haqqında yalanları dilə gətirmişdir. Buna cavab olaraq səfır Vaqif Sadıqov vurğulamışdır ki, 20 ildən artıqdır ki, Ermənistan tərəfı bu cür yalanları beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırmaqdadır. Sanki Azərbaycan ərazisini başqa bir qüvvələr işğal edib və Azərbaycanın dinc əhalisinə qarşı törədilmiş cinayətlər Azərbaycan tərəfindən edilibdir. Səfır Vaqif Sadıqov qarşı tərəfin yalanlarını auditoriya qarşısında ifşa edərək, münaqişənin həll olunması məsələsində Ermənistan hökumətinin qeyri-konstruktiv mövqeyini və ATƏT-in Minsk Qrupunun uzun müddətdir ki, uğursuz fəaliyyətini qətiyyətlə pisləmişdir. O, həmçinin xüsusilə qeyd etmişdir ki, Azərbaycanın 20 faiz ərazisi Ermənistan tərəfindən işğal edilmiş və belə bir şəraitdə hərbi potensialımızın artırılması məhz ərazimizin qorunması məqsədini daşıyır. Sonda səfır Vaqif Sadıqov Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həllini yalnız Azərbaycanın ərazi bütövlüyü prinsipi əsasında beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq mümkün olduğunu vurğulayıb.

Konfransda İtaliyanın akademik, elm və təhsıl dairələrinin təmsilçiləri, Romada akkreditə olunmuş diplomatik korpusun və yerli KİV-lərin nümayəndələri iştirak ediblər.