XX əsrin ilk illərində fransız arxeoloqları qədim Elam dövlətinin paytaxtı Suz şəhərində bazalt sütun aşkar etdilər. Sütunun üstündəki yazılar vardı. Yazılara keçməzdən əvvəl istəyirəm hafizəmizi təzələyim və qeyd edim ki, qədim Suz şəhərinin izləri müasir İranın cənub-qərbində qalıb. Zaqros dağlarının ətəklərində, Tiqr çayından 250 km. şərqdə.
Və fransızların tapdıqları sütun Elama Mesopotamiyadan gətirilib. Bu tarixi-coğrafi bölgə indiki İraq ərazisini, Suriyanın çimal-şərqini, Türkiyənin və İranın sərhəd bölgələrini əhatə edir.
Mesopotamiyanın cənubunda vaxtilə Babil çarlığı olub.
Suzda tapılmış sütunun üzərində Babilin çarı, e.ə. 1750-ci ildə dünyasını dəyişmiş Hammurapinin qanunları həkk olunub.
Hammurapi tarixdə mahir siyasətçi və sərkərdə kimi qalıb. Düz 43 il çarlıq edib. Bu azmış kimi qanunlar da yazıb. Elə sözügedən sütunun üzərində həkk olunmuş 282 yazı da onun qanunlarıdır.
Istəyirəm bu qanunlardan ikisinə diqqətinizi cəlb edəm.
Hammurapinin 196-cı qanununda deyilir ki, bir adam digərinin oğlunun gözünü çıxarsa, həmin adamın da bir gözü çıxarılmalıdır.
200-cü qanunda dişlərdən bəhs edilir. Bu qanuna əsasən biri digərinin dişini vurub qırıbsa, onun da dişini qırmaq lazımdır.
Bax belə.
Əlbəttə, maraqlananlar Hammurapinin bütün qanunlarını oxuya bilərlər. Amma, elə yuxarıdakı qanunlar da kifayət edir ki, bir neçə minillik bundan əvvəl ölmüş çarın vaxtilə nə qədər ədalətli olduğunu bilək.
Hammurapi həm ədalətli olub, həm də xeyli torpaq tuta bilib. Və bu lazım ola biləcəyindən xeyli iddialı olan Səddam Hüseynin diqqətini cəlb etməyə bilməzdi. Vaxtilə Bağdadı Hammurapinin Hüseynlə profildən çəkilmiş şəkilləri bəzəyirmiş. Eynilə Karl Marksın, Fridrix Engelsin və Vladimir Leninin bütün Sovet İttifaqını bəzəmiş məşhur “üçlük”ləri kimi.
Və Hammurapi-Hüseyn “cütlük”lərinin də aqibəti elə məşhur “üçlük”lərin aqibəti kimi olduğu hamıya məlumdur…
Az qala 10 il bundan əvvəl, 2006-cı ilin 30 dekabrında Səddam Hüseyn edam edilib.
Onun edamından 9 il 10 ay sonra, 2016-cı ilin 30 oktyabrında, təkcə bir gün ərzində Bağdadın şiə rayonlarında 5 terror aktı törədilib. Ən azı 17 nəfər həlak olub…
Bağdad Hammurapinin Babilindən 90 km. şimalda yerləşir.
Fuad Babayev
Siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, əməkdar jurnalist
Strategiya.az
Bakıda yeni dələduz peyda oldu: bu qadın görün nələr edib – VİDEO
TƏHLÜKƏ: Şagirdlər qapısı açıq avtobusdan sallanaraq gedir - VİDEO
_137185.jpg&w=250&h=200&sc=1&q=100)
Cahangir Hacıyevin arvadınadan 21 milyon dollarlıq xəbər - VİDEO
Bakıda DƏHŞƏT: Sahibsiz itlər azyaşlılara hücum çəkdi - VİDEO
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
