Dövlət və cəmiyyət qarşısında mənəvi borcumuz...

2015-ci il arxada qaldı. Yeni ilin ilk ayında  ötən ildə nəyi edə  bildik, nəyi  unutduq, 2015-ci il hansı rezonans  doğuran olaylarla yadda qaldı və yaxud, digər ölkələrdən  fərqli ölkəmizdə ictimai qaydanın, vətəndaşların təhlükəsizliyinin, şəxsiyyətin toxunulmazlığının, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının əsas prinsiplərinin - toxunulmazlıq, pozulmazlıq və ayrılmazlıq dəyərlərinin necə mühafizə olunmasını bir vətəndaş, vətəndaş cəmiyyətinin üzvü kimi özümüzdən soruşa bilərik. Mənim, bir QHT rəhbəri olaraq ötən illə bağlı  təəssüratlarım heç nəyə məhəl qoymadan deyə bilərəm ki, yaxşıdır.

 Daxili sabitliyin qorunub saxlanılmasında əgər Daxili İşlər Orqanları strukturlarının  qulluq funksiyalarının  icraya yönəlməsi zamanı hərəkətləri fəaliyyətləri ilə bir araya sığmışsa, deməli qəbul edilən qərar düzgündür. Düşünürəm ki, biz vətəndaşların da, burada xidməti olmalı, hadisələrə reaksiyamız konstitusion  vəzifələrimizlə uzlaşdığından kənarda dayanıb qarşıdurmanı seyr etmək ən azı vicdanımıza xələl gətirə bilər.

Azərbaycan dünyanın siyasi xəritəsində kiçik bir dövlət olsa da, qədim tarixi, səxavətli və ləyaqətli xalqı var. Amma nə edək ki,  dünyada baş verən məqsədli dominantlıq siyasəti bizə və dövlətçiliyimizə ögeydir. Təki, zaman bizə ögey olmasın. Ölkə prezidentinin dediyi kimi, Azərbaycan düz yoldadır və imkan vermərik ki,  kimsə bizi bu yoldan kənara çəksin, daxili siyasətimizə  müdaxilə etsin.

 Dövlət həm daxili, həm də xarici siyasətini ölkənin qanunvericilik sisteminə daxil olan normativ hüquqi aktlar, hamının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr və benəlxalq hüququn prinsipləri ilə dövlətlər arası münasibətləri tənzimləyir. Bu baxımdan  Azərbaycan xalqı  seçdiyi Prezidentə onun adından danışmaq hüququnu verib. Bunları ona görə qeyd etdim ki,  etibar etdiyimiz dövlət başçısının  siyasətinə zidd, kiçik qruplu insanların  bəzi bölgələrdə  daxili siyasətin ahəngini  pozmağa, başqa səmtə yönəltməyə, bəzən də ətrafını  böyütmək xülyası ilə gücü çatmadığı yükü  çiyninə qoymağa çalışır. Amma, bu yükün nə qədər ağır və məsuliyyətli  yük olduğunun  fərqinə varmırlar. Arxaya boylanıb  müstəqil tariximizin ilk dövrlərini gözlərinin önünə gətirsələr hər şey aydın olar.

 Ölkənin konstitusiyası hər bir Azərbaycan vətəndaşına ölkə ərazisində sərbəst hərəkət etmək hüququnu, başqaları ilə  birləşib sərbəst toplaşmaq azadlığını verir. Lakin bu hüquq və azadlıqlarından  istifadə zamanı  yenə ölkə konstitusiyasına, qanunlara, habelə başqa şəxslərin hüquq və azadlıqlarına hörmət bəslənməli, qanunla müəyyən edilmiş vəzifələri  yerinə yetirməlidirlər.

Ümumilikdə cəmiyyətin formal əlaməti şüura və iradəvi xüsusiyyətlərə malik olan fərdlərin məcmusundan ibarət olur.

Əslində, fərdlərin cəmiyyətdə birləşməsi yalnız ümumi maraqlar xətrinə həyata keçirilməlidir. Lakin son zamanlar Siyəzən, Lənkəran və Quba rayonlarındakı aksiya təşkilatçılarının  maraqları ümumilikdən kənar, şəxsi maraqlardan irəli gəlir. Yaranan çətinliklərin müvəqqəti olacağına səbr etmirlər. Cəmiyyətin mütəşəkkil maraqları  fərdi maraqları ilə uzlaşmadıqda, cəmiyyətdə hökm sürən sabitliyin məhvərinə təhlükə yaranır.  Təbii, belə olan halda Azərbaycan polisinin ictimai təhlükəsizliyin  pozulduğu yerlərdə qərar tutması heç kimi, heç bir qrupu qıcıqlandırmamalıdır. Nə yaxşı ki, polis var! Yoxsa cəmiyyətlərdə xaosun qarşısını almaq  çox çətin olardı. Qeyd etdiklərim ictimaiyyətin qənaətidir.

İnsan bir fərd olaraq deviant davranışlarını qayçılamağı bacarmalıdır. Bu mümkün olmayanda  polisin müdaxiləsi mütləqdir. Hətta güc tətbiq etmək zərurəti yaranır. Bütün dünyada belədir.  Polissiz cəmiyyəti təsəvvür etmək, hər kəsin qapıları arxadan bağlayıb evi tərk etməməyə bərabərdir. Əks təqdirdə  cəmiyyətdə davaya bənzər hadisələrə imkan yaranacaq – xaos.

Respublika Daxili İşlər Nazirliyi  2015-ci ilin yekunu ilə bağlı strukturlarında geniş əməliyyat müşavirələri keçirir. Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsində, Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsində  və yəqin ki, yanvar ayının sonlarında ötən ilin yekunu ilə bağlı geniş kollegiya iclası keçiriləcək. Daxili İşlər Nazirinin və Kollegiya üzvlərinin iştirakı ilə keçirilən əməliyyat müşavirələrində general-polkovnik Ramil Usubov ölkədə insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, ictimai asayişin  mühafizəsi, cinayətkarlıqla mübarizədə dövlət siyasətinin formalaşdırılmasında polisin fəaliyyətindən danışmış, Prezidentin bu istiqamətdəki tapşırıqlarını və siyasi kursunu önə çəkərək qeyd etmişdir ki, heç bir halda, heç bir kəsə qüvvədə olan qanunvericiliyinin tələblərinə zidd davranmağa imkan verilməyəcəkdir!

Əslində bu, hər bir Azərbaycan vətəndaşına bir tövsiyədir, neqativ niyyətli və düşüncəli şəxslərlə isə qanunun dili ilə danışmaq deməkdir.

Cənab Nazirin qeyd etdikləri həm də,  bizi istəməyənlərin, dövlətimizin müasir siyasəti ilə  razılaşmayan, qısqanclıq hissi ilə bizə yanaşan xudpəsənd rəqiblərimizin dəyirmanına su tökmək kimi dəyərləndirilməlidir.

Mən də, ölkənin mövcud durumunun devalvasiyadan və neftin qiymətinin gözlənilməz dərəcədə aşağı düşməsindən sonra sosial çətinliklərin hələ davam edəcəyindən narahatam. Amma, cılız hisslər xalqın müəyyən təbəqəsinə, xalqın iradəsini ifadə edən konstitusiyamıza asi olmaqla davam etməməlidir. Bu çətinlikdə hər birimizin günahı var, daha çox iqtisadçıların. İqtisadçıların zamanla ayaqlaşmayan proqnozları – “öncəgörmələri” yanmış ocağa yağ tökməyə bərabərdir. Bəziləri “devalvasiyanın 3-cü mərhələsi gözləniləndir”, bəzilərinin “dolların qiyməti yenə qalxacaq” və s. həqiqətə uyğun olmayan  “rəyləri” də sabitliyin pozulmasına çağırışdır. “Nə etmək lazımdır” – üçün təklif verməyə qabiliyyət və bacarıqları yoxdursa, barı çaşqınlıq da yaratmasınlar.

Rəvayət olunur ki, islam ölkələrinin şahlarından biri oğlunu elmihal olmaq üçün nüfuzlu şərq alimlərinin yanına göndərir. Müəyyən müddətdən sonra şagird oğulu ata şahın hüzuruna gətirirlər: - Qibleyi aləm, tam hazırlıqlıdır. Buyurun “süzgəcinizdən” sınayın-deyə danışməndlər şaha xitab edirlər.

Şah oğlu ilə bir az söhbət etdikdən sonra “Afərin” - deyə oğlunu bağrına basaraq əlindəki üzüyü ovcuna sıxıb sonuncu sualını verir:

- De görüm ovcumdakı nədir? ;Oğlu cavab verir: Ovucunuzdakı girdə, ortası deşilmiş, dairəvi və mədəndə çıxarılır.

Şah sevincdən özünü saxlaya bilməyib, afərin oğlum, afərin! Artıq bir şey qalmadı.  İndi, de görüm,  ovucumdakı nə ola bilər?- deyə sol ovcunu irəli uzadır.

Oğul: Ata bu dəyirman daşıdır.

Şah əsəbi halda: Ay oğul bir məntiqin olsun, dəyirman daşı da heç  atanın ovucuna sığışa bilərmi?

Bir vətəndaş kimi Azərbaycan dövləti ilə siyasi və hüquqi bağlılığımız olduğundan ona mənsubuq. Bu konstitusion müddəanın  (52-ci maddə) mahiyyətinə görə biz dövlətimizin övladlarıyıq – desəm Allah xatirinə məni qınamayın, biz o şahın övladına bənzəyirik. Yaxşıyıq, amma bizə   hələ məntiqdən dərs deməyə ehtiyac var. Axı, dünyada baş verən böhran təbii fəlakət kimi hər yeri bürüyürsə, Azərbaycan dövləti bu təhlükədən  necə qaça bilərdi? Zaman lazımdır ki, səbrlə  bu çətinliyin öhdəsindən gələk.

Azərbaycanın bundan betər, ağır günləri olub. Səbr etmişik, səbr edək. Səbr Allahın müqəddəs adlarından biridir. “Bir meyvə ki,  səbrlə yetişər, şəkər olar” – demiş  dahi Sədi Şirazi.

Mənim də, sənin də, onun da o aksiyalarda iştirak edənlərin  sırasında tanışımız, qardaşımız və qohumumuz var. Hər birimiz doğma və tanışlarımızı kənara çəkib başa salmalıyıq: “ Bu çətinliklərdən qurtulmaq üçün təklifin yoxsa yan keç. Səbr eylə. Qışqırıqlar, itaətsizliklər, asayiş keşikçiləri ilə yersiz qarşıdurmalar axı, çıxış yolu deyil və bu minvalla problemlər həll olunmayacaq...”  Bunu da bacarmırıqsa, onda çətinliklərin həllinə mane olacağıq və onun girovuna çevriləcəyik. Övladlarımızın, nəvələrimizin gələcəyi məqsədimizdən silinəcək.

Tərəfimizdən qanunların pozulması, hüquqlardan sui-istifadə və ya üzərimizə düşən vəzifələrin yerinə yetirilməməsi qanunla məsuliyyətə səbəb olur. Bu, çoxcəhətli  anlayışdır, hər bir şəxsin, məmurun da, dövlət qulluqçusunun da, bir sözlə hər birimizin  cəmiyyət qarşısında mənəvi borcu, hüquq normalarına əməl olunması ilə bağlı olan əxlaqi və hüquqi kateqoriyadır. Ona görə, hər birimizin  üzərinə öhdəlik qoyulur. Öhdəliyi icra etməmək məsuliyyət yaradır – pozitiv məsuliyyət. Yəni, dövlət və cəmiyyət qarşısında cəmiyyət üzvlərinin  vətəndaşlıq borcu ilə  əlaqədar olan faydalı hərəkətlərin həyata keçirilməsidir. Əks təqdirdə dövlət məcburiyyətinin tətbiqinə məruz qala bilərik. Gəlin, faydalı hərəkətlərlə yadda qalaq. Hüquq pozuntusuna görə retrospektiv məsuliyyətdən uzaq olaq. Doğma Azərbaycanın  gələciyini anlayaq.