Alim öldü, aləm öldü: Türk dünyası nəhəng alim Fuad Sezgini itirdi

15:46 / 01.07.2018

Səməd Vəkilov

Hüquqşünas, Hüquq mədəniyyəti jurnalının baş redaktoru

 

Alim öldü, aləm öldü deyib Peyğəmbər əfəndimiz.   Türk dünyasının nəhəng elm adamlarından olan türk islam tarixi araşdırmaçılarının elmin çinarı adlandırdıqları Fuad Sezgin   dünyasını dəyişib. 

F.Sezgin  kimdir?  

Fuad Sezgin:  “Mən hər kəsin etməli olduğunu etdim, məndən öncəki alimlərin uğurlarını minnətdarlıq duyğusu ilə qarşıladım, yanlışlarını isə qabartmadan düzəltməyə çalışdım. Həqiqət hesab etiklərimi isə gələcək nəsillərə çatdırmaqla əmanət etdim!”    

İslam Elmlər tarixi sahəsində dünyada nüfuz sahibi olan  ustad Professor Fuad Sezgin   süryani,  ibrani,  latin, ərəb, alman dilləri   daxil olmaqla   27 dili  yüksək səviyyədə mənimsəmişdir. 

 

Fuad Sezgin, 24 yanvar  1924 tarixdə Türkiyənin Bitlis bölgəsində  dünyaya gəlmişdir. 

1943-51 illərdə İstanbul Üniversitetində Ədəbiyyat Fakultəsi Şəriət İnstutunda  "İslami Elmlər və  Oryentalizm" sahəsində Alman oryentalisti professor  Hellmut Ritterin tələbəsi olmuşdur.   

H.Riterrin elmlərin təməlini "İslam Elmləri”  olduğunu söyləməklə Fuad Sezgində  bu  sahəyə maraq yaratmışdır. Beləliklə  F.Sezgin, 1951-ci ildə İstanbul Üniversiteti Ədəbiyyat Fakultəsini bitirdikdən  sonra 1954-ci ildə Ərəb dili və Ədəbiyyat Bölümndə “Buxarinin Kaynaqları” adlı  doktorluq işini müdafiə edərək dosent  elmi dərəcəsi almışdır. Bu mövzu ilə hədis qaynağı olaraq İslam mədəniyyətində mühüm mənbə sayılan Buxarinin şifahi mənbələrə deyil, yazılı mənbələrə əsaslandığı fikirini irəli sürmüşdür.   Bu yazılı mənbələrin    İslamın erkən dövrünə hətta  7-ci əsrə dayandığını ortaya qoydu.  Sözügedən mövzu  Avropa şərqşünaslıq mərkəzlərində hələ də müzakirə edilməkdədir. 

Fuat Sezgin, 1960-cı il hərbi çevrilişindən sonra "Zərərli Professor " kimi İstanbul Universitetindən çıxarılmışdır.  1961-ci il tarixində 36 yaşındakən  vətənini tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır.   

  1960–61-ci illərdə  Almanyaya gedərkən yalnız paltarlarını və bir qrup sənədlərini apara bilmişdir.  Bir müddət Frankfurt Üniversitində əcnəbi  dosent kimi dərs demişdir. 1966-cı ildə professor dərəcəsi almışdır. Elmi araşdırmalarının əsasını "Ərəb-İslam Mədəniyyəti “  və  təbii elmlər tarixi təşkil edir. 

   1978-ci ildə "Kral Faysal" mükafatı almışdır.  Bu mukafatı aldıqdan sonra  ərəb dünyasında dövlət adamlarının F.Sezginə marağı artmış və alim İslam mədəniyyəti və elm tarixinin araşdırmaları ilə bağlı ərəb dövlətləri tərəfindən  böyük layihələrə dəstək aldı. Bundan sonra  1982-ci ildə  J.V. Hoethe Üniversitetində  Ərəb-İslam Elmləri Tarixi İnstitunu və 1983-cü ildə həmin universitetdə muzey qurmağa nail olmuş və bu qrumun rəhbəri təyin olunmuşdur. 

  Sözügedən muzeydə müsəlman bilginleri tərəfindən düzəldilmiş alətlərin və  elmi  araç ve gereçlerin, yazılı mənbələrə söykəndiyini göstərməkdədir. 

İstanbul Gülhanə Parkı içindəki  Has Ahırlar Binasında, Türkiyə Prezidenti  Rəcəp Tayyib Ərdoğan   tərəfindən açılan "İslam Elm və Texnoloji Tarix Muzeyi”    Türk insanı onu daha yaxından tanımaq imkanı oldu. Müsəlman elm adamlarının  görüşləri bu an Gülhanə Parkındakı "İslam Elmi  və Texnoloji Tarix Muzeyində”  nümayiş etdirlməkdədir.

Allah rəhmət eləsin!

 


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM