Uyğur türklərinin böyük din alimi Muhammed Salih Hacim  Çin həbsxanasında şəhid oldu

22:53 / 26.02.2019

Səməd Vəkilov

Hüquqşünas, Hüquq mədəniyyəti jurnalının baş redaktoru

 

Qədim türk yurdu  Doğu Türküstanda Uyğur türklərinin etnik kimliyinə qarşı  insanlıq dramı,  soyqırım , fiziki və mənəvi zorakılıq  ən acnacaqlı formada davam edir.  Uyğur türkləri kamplarda fiziki mənəvi işgəncələrə məruz qalır  evlərinə çinli kişilər zorla salınaraq uyğur qızlarını zorlayır.  Heç bir hüquq və mənəvi əxlaqi ölçülərə sığmayan Çin imperalist siaysətinə başda  Türkiyə Cümhuriyyəti olmaqla  heç bir dövlət beynəlxalq təşkilat  etiraz etmir. Əksər dövlətlər o cümldən  dünyaya radikal islam ixrac etməklə məşğul olan və özünü müsəlman dövləti sayan Səduyyə Ərəbistanı bu məsələləri Çin dövlətinin daxili işi hesab edir. Lakin beynəlxalq hüququn hamılıqla qəbul etdiyi prinsiplərə görə “insan hüquqları” heç bir dövlətin daxili işi hesab edilə bilməz. Lakin dünyada müsəlman-türk kimliyinə münasibətdə bu prinsiplər ikili standartlarla əvəz edilməsi kimi acı nümunə   uyğur türklərinində taleyinə yazılıb. Təəssüf  ki, son dönəmlər Çin həbsxanalarında şəhid olan  uyğur türklərinin azman kişilərinin ölüm xəbərləri belə türk dünyasına təsirsiz ötüşür. Bir müddət əvvəl ünlü uyğur ozanı Əbdürəhim Heyitin ölüm xəbəri türk dünyasını sarsıtdı bu səbəbdən bir neçə gündən sonra ünlü ozanın Çin həbsxanasından sağ olması ilə bağlı vido müraciətini yaymaq zorunda qaldılar. Lakin Əbdürəhim Heyitin  ölüm xəbəri yanlış olsa da daha acınacaqlı  gerçəklə üz-üzə qaldıq  böyük alim Muhammed Salih Hacim həbsxanada şəhid oldu.

Qurani-Kərimi uyğur türkçəsinə çevirən islam  alimi Muhammed Salih Hacim  kimdir?  

 1936-cı ildə    Doğu Türkistanın  Artuş şəhərində  anadan  olan  Muhammed Salih Hacim    kiçik yaşlarında ərəb-fars dillərini mənimsəmiş   11 yaşındaykən Quran hafizi olmuşdur. Onun   mükəmməl bir din alimi kimi yetişməsində bölgədə  şair və böyük  din alimi kimi nüfuz sahibi  olan atası  Salih Hacimin böyük  rolu olmuşdur. Muhammed Salih Hacim  Qurani-Kərimi uyğur türkçəsinə çevirən ilk islam alimi  kimi şərəfli bir ünvanıda daşımışdır. 3 il öncə heç bir səbəb olmadan Çin polisi tərəfindən həbs edilən böyük islam alimi bu günlərdə  82 yaşında Çin həbsxanasında şəhid olmuşdur.     

 

 
 


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM