“Söz”dən sonra….

İndi fikri qorxusuz-ürküsüz sözə, cümləyə çevirməyə, yazdığını çap eləməyə nə var ki… Tənqid də et, tərif də. Lap istəsən qəzet, jurnal çıxar. Qarşını kəsib kimsə “dur”, “olmaz”, deməyəcək, hissini, duyğunu senzura qayçılamayacaq. Ən əsası, qadağalar məngənəsində sıxılmayacaqsan.

Bütün bu sadaladıqlarım bu gün Azərbaycan mətbuatının inkişafına dəstək verən, onu irəliyə aparan şərtlərdən biridir. Bilirsiniz niyə? Çünki dövlət özü maraqlıdır ki, maarifləndirmə işi heç bir əngəl tanımasın, insanlar məlumatlansın, daha doğrusu, qəzetçilik bir yaşam tərzinə çevrilsin. Axı, danılmaz faktdır ki, oxu vərdişlərinin formalaşmasında qəzetlərin rolu əvəzsizdir. Maraqlı olan həm də odur ki, siyasi baxışlarına, əqidəsinə fərq qoyulmadan əli qələm tutan, sözün məsuliyyətini hiss edən, yazmağı özünə peşə seçən peşəkarlara meydanın dövlət tərəfindən verilməsidir. Yəni demokratiyanı Amerikada, Avrpada axtarmaq üçün uzun yol qət etmək, kimlərinsə moizələrinə qulaq asmaq lazım deyil, elə yaxınlaşdığın və ürəyin istəyən qəzetin satıldığı qəzet köşkündə də tapa bilərsən. Əgər görməyi bacarırsansa?!...

Söz dilin çuvalıdır və o heç vaxt boş olmur. Ürəyin istəyən vaxt, ehtiyacın olanda onu xırıd eləyə bilirsən. Söz həm də dilin sütunudur. Bünövrəsi möhkəm olanda uçmur, dağılmır. Bir də bilirsiniz ən böyük xoşbəxtlik nədir? Sözü zamanında demək…

Bax, bu sarıdan biz hamımız-bütün əli qələm tutanlar xoşbəxtik. Amma…

…Onlar xoşbəxt olmaq istəyirdilər. Elə bilirdilər ki, qaranlığa qərq olan, cahillərin içində özünün və övladının gələcəyini görməyən, kül içində köz axtaran soydaşlarını ağ günə çıxarda biləcəklər.

“Səs salma yatanlar qoy hələ yatsın,

Yatmışları istəmirəm kimsə oyatsın”

-bunu Mirzə Ələkbər Sabir söz xətrinə, keyfindən deməmişdi. Millətin böyük bir bəlaya-savadsızlığa, cahilliyə düçar olduğunu görəndən sonra ürək yanğısı ilə yazmışdı. Çünki anlamazlıq dərdinin çarəsizliyini, bu dərdə mübtəla olanların gələcəkdə tapdaq altında qalmağını, keçmişindən, tarixindən, kimliyindən uzaq düşəcəyini, bir sözlə, manqurta dönəcəyini görə bilirdi, bütün Azərbaycana “Mən də müsəlmanam, a şirvanlılar”,- deyib müraciət edən böyük ədibimiz…

140 il bundan öncəyə səyahət etmək, o dövrün, zamanın tələbini, baş verən prosesləri incələmək indi bizə sevinc hissi bəxş etməsə də, tarixdir,- deyib üstündən keçməyin özü keçmişə sayğısızlıq olardı. “Əkinçi”dən söhbət açmaq istəyirəm. O, “Əkinçi” ki, dəni Söz idi…

Əkindən, biçindən bəhs edəcəyinə izn alınandan sonra çapına icazə verilmişdi. Həsən bəy və davamçıları çiyinlərini böyük bir məsuliyətin altına vermişdilər. Millətin tarixində bir ilkə imza atmaq xoşbəxtliyi onların adına yazılsa da nə vaxtsa onları izləyəcək qara kölgələrin, təqiblərin qarşısına sinələrini irəli vermək üçün hazır olmalıydılar.

1875-ci ildə iyul ayının 22-də "Əkinçi"nin ilk sayı işıq üzü gördü. Və cəmisi 56 nömrəsinin nəşrindən sonra 1877-ci ildə qəzet bağlandı…

“Əkinçi” dən səpmədi, yer şumlamadı, xirmanda göyə buğda sovurmadı. O, xeyiri-şəri, pisi-yaxşını ələdi ələyində. Günəş gözlü səhərlərin qanadında işığa doğru yol gedənlərə uğur dilədi Həsən bəyin yarımçıq qalan arzuları…

Bizim müstəqilliyiə gedən yollarımız da Sözdən başladı. İnsanlar söz-söz toplanıb, cərgəbəcərgə zülümün, zalımın üzərinə getdilər. Öncə Sözümüzə azadlıq istədik, sonra hisslərimizə. Əlimiz qandaldan, dilimiz möhürdən xilas olandan sonra sözümüzə sahib çıxmağın vaxtının yetişdiyini görə bildik. Söz ayıltdı bizi qəflət yuxusundan.

Parçalanmaq adlı yarğanın bir addımlığında qalan bir ölkəni xilas etmək üçün ağsaqqal sözünə, öndər fikrinə olan ehtiyac bizi ona doğru sözün yel qanadlı atında apardı. “Heydər baba, xalqı bu bəladan qurtar” dedik. Sözümüz yerə düşmədi. O, sözünə əməl edib gəldi və…

Azərbaycan mətbuatının böyük hamisi və qayğıkeşi, mətbuatın missiyasını və funksiyasını dərindən başa düşən, onu lazımınca qiymətləndirməyi bacaran ulu öndər Heydər Əliyev 1998-ci ildə mətbuat üzərində senzuranı ləğv etdi. "Kütləvi informasiya vasitələri haqqında" yeni Qanunun qəbulu “dördüncü hakimiyyətə” ən böyük töhfə oldu. 2000-ci ilin mart ayında "2000-2001-ci illərdə kütləvi informasiya vasitələrinin maddi-texniki şəraitinin yaxşılaşdırılması üzrə tədbirlər Proqamı" təsdiq olundu, kütləvi informasiya vasitələrinin yaranması və fəaliyyətinin hüquqi əsaslarının möhkəmləndirilməsi məqsədilə Milli Mətbuat, Teleradio və İnternet Şurası yaradıldı. Qəzetlərin "Azərbaycan" nəşriyyatına olan borcları donduruldu, sonradan isə ləğv edildi. Azərbaycan jurnalistlərinin qurultayında, 2003-cü ilin mart ayında media-ictimaiyyət, media-hakimiyyət münasibətlərini tənzimləyən qurum - Azərbaycan Mətbuat Şurası yaradıldı.

Bu gün onun Söz adlı bayrağını uğurla gələcəyə daşıyan möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyev də “Əkinçi”nin varislərini diqqətdən kənarda qoymur. Peşəsini canı-qanı qədər sevən, haqqı-nahaqqa verməyən peşəkarların, əsl söz-sənət adamlarının rifahını yüksəltmək üçün bir sıra tarixi sənədlərə imza atır. Möhtərəm Prezidentimizin 3 aprel 2009-cu il tarixli sərəncamı ilə Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun yaradılması müstəqil Azərbaycan mətbuatının inkişaf tarixində bir ilk idi.

Və əsl həqiqəti görməyi bacaran, vicdanının səsinə qulaq asaraq onlar üçün yaradılan maneəsiz mühiti görməzlikdən gəlməyən mətbuat nümayəndələrinin mütləq əksəriyyəti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2010-cu ildə "Jurnalistlərin dostu" seçilməsinə səs verdi…

Bu gün Azərbaycan dövləti və Azərbaycan Prezidenti “Əkinçi”nin ölməz ideyalarını davam etdirmək üçün müstəqil ölkənin azad jurnalisti olan bizləri, Sözə könül verənləri, söz adlı haqqın mücadiləsinə qalxanları himayə edirsə, qoruyursa, hüquqlarımıza, haqlarımıza hörmətlə yanaşırsa, elə bu millətə xidmətin ən böyük nümunəsidir.