Havadarın itirilməsi: rəsmi İrəvanın yeni qorxulu röyası

09:10 / 24.07.2018

Yeni hökumət Ermənistanı faciədən faciəyə aparmaqdadır. Son günlər kütləvi informasiya vasitələri bir qrup rus hərbçisinin xəbərdarlıq etmədən Ermənistanın Panik kəndinə atəş aça-aça daxil olaraq sakinləri qorxuya saldığı haqqında yazılar verir. Sadə ermənilər buna etiraz edərək hərbçilərdən izahat tələb edib. Ancaq nə rus hərbçiləri, nə də rəsmi İrəvan insanlara məsələnin əsl tərəfini izah etmirlər. Rusiya hərbçiləri ehtiyac görmür, rəsmi İrəvan isə həqiqəti deyə bilmir. Nəticədə, Ermənistan vətəndaşları bir daha əmin oldular ki, onların təhlükəsizliyinə təminat yoxdur. Bununla yanaşı, Ermənistan özünü yeni geosiyasi ziddiyyətlər burulğanına atmaqdadır. O, havadarlarını belə itirə bilər. Məsələnin bu aspekti üzərində geniş dayanmağa ehtiyac vardır.

Qorxu sindromu: erməni panikasının özəllikləri

Ermənistanın Şirak vilayətinin Panik kəndinə Rusiyanın Gümrüdə yerləşən 102-ci bazasının hərbi qulluqçularının boş patronlarla atəş açaraq qəfil daxil olması yeni siyasi böhran yarada bilər. Əsl panikaya düşən paniklilər, qorxu içində rus zabitdən niyə belə etdiklərinin izahını tələb etsələr də, heç bir konkret cavab ala bilməyiblər. Bir gün sonra hərbi bazanın komandiri Şirakın başçısı ilə görüşüb və guya ki, üzr istəyib. Real olaraq isə Rusiya tərəfi ermənilərə konkret bir şey izah etməyib. Aydın olur ki, Rusiya hərbçiləri hansısa səbəblərdən erməniləri cəzalandırıblar. Onlara sübut ediblər ki, istənilən zaman qəfil istədiyimiz erməni yaşayış məntəqəsinə daxil ola və sizləri məhv edə bilərik. Bu zaman qarşımıza kimsə çıxa bilməz.

Məsələn, Panikdə hadisə baş verən zaman bir nəfər də olsun erməni hərbçisi və ya polisi gözə dəyməyib. Əslində isə orada hadisəyə erməni hüquq-mühafizə orqanları müdaxilə etməli idi. Ən azından Rusiya tərəfi kəndə daxil olacağı haqqında Ermənistanın güc strukturlarına məlumat verməli idi. Bunların heç birinə Rusiya hərbçiləri ehtiyac görməyiblər və kimsə ilə danışmadan kəndə daxil olub, atəş açıblar.

Belə çıxır ki, Rusiya ordusu ermənilərə xəbərdar edib: sizə biz müdaxilə etsək, tamamilə müdafiəsiz qalacaqsınız. Yəni əslində müstəqil erməni ordusu deyilən bir qurum yoxdur. Onun heç xəbəri olmadan ölkənin ortasında rus əsgəri atəş açır və istədiyi yerə gedə bilir. Bu, həm də ona işarədir ki, Ermənistanın təhlükəsizliyi məsələsi tamamilə Rusiyadan asılıdır. Moskvanın bu məsələdə mövqeyi möhkəmdir və güclü təsir mexanizmlərinə malikdir. Təsadüfi deyil ki, Ermənistan KİV-ləri bu məsələyə geosiyasi kontekstdə bir neçə yazı həsr edib və müzakirələr davam edir.

Ekspertlər isə baş verənləri təsadüfi saymır. Onu N.Paşinyanın xarici siyasətinin məzmunu ilə sıx bağlayırlar. Mütəxəssislərin fikrinə görə, küçə hərəkatı haqqında ifrat pozitiv əhval-ruhiyyəyə qapılan ermənilərə yanıldıqlarını anlatmağa çalışırlar. N.Paşinyan Brüsseldə Qərb ilə yaxın əməkdaşlıqdan danışıb və yardım istəyib. Bunun mümkün olmadığını rusiyalı ekspertlər birmənalı ifadə edirlər. Çünki Ermənistanın müdafiə sistemi, iqtisadiyyatı, ticarətinin böyük bir hissəsi Rusiyaya bağlıdır. Avropa İttifaqı isə geosiyasi güc kimi Rusiyaya qarşı duranlardandır. Belə bir şəraitdə Aİ-Ermənistan yaxınlaşması necə ola bilər?

Onda rəsmi İrəvanın bu istiqamətdəki cəhdləri ancaq bir nəticə verə bilər. Ermənistana yardım edənlər və havadar kimi onu müdafiə edənlər bundan imtina edə bilərlər. Çünki havadarlıq etibarlı köləyə edilir. Ermənilər tarix boyu onu-bunu sata-sata gəliblər. İndi Ermənistanın bir cəmiyyət olaraq mövcudluğunu faktiki olaraq Rusiya təmin edir. Əgər Moskva əlini çəksə, Ermənistan deyilən bir dövlət qalmaz. Bunu Rusiyalı ekspertlər açıq yazırlar. Məsələn: "Xatırladaq ki, Ermənistan Azərbaycana silah satılmasından artıq narazıdır. İrəvanda açıq deyirlər ki, RF erməniləri KTMT-nin üzvü və erməni ərazisində baza saxlayan ölkə kimi müdafiə etməlidir. Bu zaman nədənsə unudulur ki, əgər Rusiya faktoru olmasaydı, Azərbaycan çoxdan müharibə ilə ermənilərin işğal etdiyi torpaqları qaytarardı" (bax: Ирина Джорбенадзе. Ереван начал шантажировать Москву при помощи НАТО / Rosbalt.ru, 16 iyul 2018).

Deməli, Moskva aydın işarə verir: Dağlıq Qarabağda erməni işğalçı qüvvələrinin qalmasını təmin edən əsas güc Rusiyadır və əgər N.Paşinyan xarici siyasətdə Qərbə meylliliyi artırsa, vəziyyət dəyişə bilər! Bu, Ermənistanın çox güclü bir havadarını itirməsi anlamına gəlir. Kreml tərəddüd etmədən İrəvanı ağır cəzalandıra bilər.

Məsələ bununla məhdudlaşmır. Avropa da artıq Ermənistana şübhə edə bilər. Çünki S.Sarkisyan bir dəfə Brüsseli möhkəm aldadıb. Onunla assosiativ üzvlüklə bağlı müqavilə imzalayacağını deyib, lakin son anda sərt şəkildə üzünü Rusiyaya tutub. Əgər N.Paşinyan buna bənzər hərəkət etsə, Brüsselin ona inanmaq üçün əsası qalmayacaq. Rəsmi şəxslər nə qədər "mən erməni sevdalısıyam" (Donald Tusk) desələr də, siyasi reallıq fərqli yanaşma tələb edir.

Ziddiyyətlərə doğru: Ermənistan xarici siyasətinin yeni problemləri

Nikol Paşinyanın Avropa ilə səmimi və etibarlı davranacağı ehtimalı olduqca azdır. Birincisi, N.Paşinyan siyasi hazırlıq baxımından çox aşağı səviyyəlidir. Onun kifayət qədər təcrübəsi, biliyi və iradəsi yoxdur ki, mümkün riskləri göz önünə ala bilsin və sona qədər irəliləsin.

İkincisi, ABŞ-Aİ münasibətləri indi böhran keçirir və onların geosiyasi aspektdə vahid mövqedən çıxış etmələri getdikcə daha çətin olur. Hətta D.Tramp açıq ifadə edir ki, Avropa Amerika üçün yükdür və ona düşməndir. Avropa isə təkbaşına hərbi və təhlükəsizlik məsələlərində Rusiyaya qarşı dura bilməz. Moskva onları darmadağın etmək iqtidarındadır. Xüsusilə ənənəvi olaraq güclü olduğu bir bölgədə.

Üçüncüsü, Ermənistan artıq bir hərbi alyansın – Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının üzvüdür. Həm də iqtisadi cəhətdən Avrasiya İqtisadi İttifaqına sıx bağlıdır. Onun bu təşkilatları yaxın perspektivdə tərk etmək şansı yoxdur. Buna nə Rusiya icazə verər, nə də Ermənistanın özünün manevr imkanları yetər. Aİ də elə gücdə deyil ki, Ermənistanı dərhal özünün hansısa strukturuna daxil etsin. Bir neçə ildir ki, Gürcüstanı iqtisadi-ticari baxımdan tam müstəqil edə bilmirlər. Ona göstərdikləri yardımlar böyük layihələri reallaşdırmağa imkan vermir.

Dördüncüsü, Ermənistan özünü Azərbaycan və Türkiyənin düşməni kimi aparır. İrəvan bəyan edir ki, xarici siyasətdə əsas məqsədi "türk ekspansiyasının qarşısını almaqdan ibarətdir". Belə də strategiya olar? Yəni Ermənistanın bütün gücü Türkiyənin qarşısını almağa yönəlib? Əgər Brüssel buna yardım etsə, özü çox pis vəziyyətə düşə bilər. Türkiyə regionun ən güclü dövlətidir və getdikcə imkanları daha da artır. Min Ermənistan olsa da, Türkiyənin inkişafının qarşısını ala bilməz. Həm də bu cür antihumanist, orta əsr təfəkkürü ilə, lokal ultraşovinist ruhlu siyasətlə hansı uğuru qazanmaq olar? Ermənilərin sözü ilə bütün dünya türklərə düşmən olmalıdır?

Təbii ki, absurd şeylərdir. Hətta Rusiya belə ermənilərin bu əsassız istəklərinə gülür və açıqca Azərbaycanla, Türkiyə ilə əlaqələri daha da inkişaf etdirir. Və bunlar onu göstərir ki, Brüssel Ermənistanla bu şərtlər daxilində yaxınlaşmaq istəsə, öncə geosiyasi maraqlarını və bütövlükdə rasional düşüncə tərzini itirməlidir. Belə çıxır ki, Ermənistan Rusiyadan bu üsulla uzaqlaşmaq fikrinə düşməklə həm də Avropa İttifaqını itirmək riski yaradıb. Yəni Moskva ilə yanaşı, Brüssel də havadarlıqdan imtina edə bilər. Rəsmi İrəvanın növbəti qeyri-konstruktiv və reallığa əsaslanmayan siyasəti ölkəni geosiyasi dalana dirəməkdədir.

Əslində, Ermənistanın bir çıxış yolu var. Regionun güclü dövlətləri olan Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı siyasətini köklü surətdə dəyişmək! İşğal etdiyi torpaqları üzr istəməklə tərk etmək və tədricən Bakı ilə münasibətləri yoluna qoymağa çalışmaq. Bu üsulla Ermənistan müxtəlif beynəlxalq layihələrə qoşula və tədricən müstəqil dövlət kimi ayağa dura bilər. Ondan sonra havadarları məsələlərinə yenidən baxa bilər. Gürcüstan Ermənistanla iş görmür. İranın İrəvana münasibəti məlumdur. Qərb də düşmən deyil. Azərbaycanla Türkiyə də torpaqların işğalına görə onunla əlaqə saxlamırlar. Əgər bu maneəni Ermənistan aradan qaldıra bilsə, onun üçün risklər xeyli azalar.

Bütün bunları sadə insanlar belə dərk edir. Erməni siyasətçilər isə şovinizmə, düşmənçiliyə, başqasına qarşı düşmən mövqeyə o qədər alışdırılıblar ki, bu adi həqiqətləri görə bilmirlər. Nəticədə, qəfil Panik panikə düşür!

Newtimes.az


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM