Mübariz insanlardan biri-Qəşəm Aslanov

Böyük Britaniya universitetlərində rus dilini öyrənən tələbələr Azərbaycan Dövlət Universiteti tələbə və məzunlarının bir qrupunu 1972-ci ilin fevralında öz ölkələrinə dəvətli görüşə çağırmışdılar. Görüş "Sputnik" təşkilatının xətti ilə təşkil olunmuşdu. Moskvada üç günlük ideoloji hazırlıqdan sonra qrupa Kalininqrad, Tibilisi ( indiki Tiflis)  və Kiyedən də 12 nəfər tələbə qoşulmuşdu. Nümayəndə heyətinin başçısı, Moskva Ali Partiya Məktəbinin məzunu, "Azərbaycan gəncləri" qəzetinin redaktoru Qəşəm Aslanov idi. Mən də bu dəvətli görüşdə iştirak edirdim.
Onda leytenant Şmidt adına neft maşınqayırma zavodunda tokar işləyirdim. İstehsalatdan ayrılmadan respublikanın ilk universitetində-Azərbaycan Dövlət Universitetinin qiyabi filologiya fakültəsinin sonuncu kursunda oxuyurdum.  Diplom işi yazan vaxtlarım idi. "Müasir türk dillərində rus dili və rus dili vasitəsilə yaranan feillər" mövzusu üzərində işləyirdim. Bəlkə də məni elə bu mövzuya görə  Londona gedən nümayəndə heyətinə daxil etmişdilər. Hər halda mənə inanmışdılar. Bu, elə vaxtlar idi ki, SSRİ-nin Böyük Britaniyadakı səfirliyinin bir neçə əməkdaşını
hansı əməllərinə görə isə  Londondan geri -Moskvaya göndərmişdilər. Biz bu ölkədən  çıxarılma işindən sonra "Dumanlar ölkəsi"nə üz tutan birincilər idik. Səfərə  hazırlıq çərçivəsində  Moskvada keçirilən  üçgünlük ideoloji hazırlıq bununla əlaqədar idi: biz verilən dolaşıq suallara yaxşı cavab verməli idik.
Səfər zamanı-14 gün ərzində Böyük Britaniyanın London, Qlazqo, Edinburq  və Aberdin şəhərlərinin qədim universitetləri, muzeyləri, tarixi yerləri ilə tanış olduq, ingilis təhsilinin mötəbər təşkilatçıları və tələbələri ilə ünsiyyət qurduq, keçirilən tədbirlərdə fəal iştirak etdik.

Mən Qəşəm Aslanovu ilk dəfə bu dəvətli səfərdə yaxından tanıdım. Qəşəm Aslanov bu səfər haqqnda redaktoru olduğu gənclər qəzetində "Təzadlar ölkəsində"adı ilə iki nömrədə  yol qeydlərində ətraflı söhbət açmışdır. Bu yol qeydləri  Qəşəm Aslanovun 2017-ci ildə  Almaz Ülvinin tərtibçiliyi və redaktorluğu ilə nəşr olunmuş Seçilmiş əsərlərində, yəqin ki, öz yerini tapmışdır.
Mən də "Bakı" qəzetinin və  leytenant Şmidt adına zavodun  "Qabaqcıl texnika uğrunda" çoxtirajlı qəzetinin  fəhlə müxbiri kimi, respublikanın ən  ən çox oxucusu olan çoxtirajlı qəzetinin  yeddi nömrəsində "London görüşləri" adlı səfərnaməmi  Azərbaycan oxucularina ünvanlamışdım.
Sonralar eşitdim ki, jurnalist Osman Mirzəyev də yol qeydlrimi bəyənib, onu tərcümə edərək, rusdilli  "Vışka" qəzetində çap etdirmək fikrində imiş. Lakin tərcümə son mərhələdə senzuradan keçməyibmiş. Hər hala bu tərcümənin  jurnalistin arxivində qaldığına inanıram Londona gedərkən artıq hamımız özümüzü Qəşəm müəllimin dostu hesab edirdik. Qəşəm müəllim hərtərəfli və yüksək təfəkkürlü ziyalı, şair təbiətli insan idi. O, hamı ilə ünsiyyət qurmağı, insanları yaradıcı fəaliyyətə ruhlandırmağı  bacarırdı. Səfərdən qayıdandan bir neçə ay sonra Qəşəm Aslanov Azərbaycan KP Şuşa Rayon Partiya Komitəsinə birinci katib vəzifəsinə təyin olundu. Sonralar İsmayıllı və Abşeron rayonlarında birinci katib işlədi. Qəşəm Aslanovun bu vəzifələrə təyinatı Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi möhtərəm Heydər Əliyevin ona göstərdiyi etimad idi. Qəşəm müəllim bu etimadı şərəflə doğrultdu. Qəşəm müəllim öz vəzifə borcunu yaxşı başa düşən partiya işçisi, ləyaqətli dost idi. Mən hələ də onun "Təzadlar ölkəsində" adlı yol qeydlərində məni - adi tokarı, universitetin qiyabi şöbəsinin  tələbəsini  ingilislərin alim adlandırmalarını Azərbaycanın gənc oxucularına çatdırmasını minnətdarlıqla xatırlayıram.
Bu yazınn çapından iki ay sonra mən universiteti uğurla bitirdim, fakültə elmi şurasının qərarı ilə aspiranturaya oxumağa göndərildim.

Allah Qəşəm müəllimə rəhmət eləsin....