İNDİ DƏ ATƏT-in MİNSK QRUPUNUN ÜZVLƏRİ NARAZILIQ EDİR?

21:08 / 20.11.2020

Əli Həsənov

Tarix elmləri doktoru, professor


Bir neçə ay bundan əvvəl Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ATƏT-in Minsk qrupunun ünvanına ciddi iradlar səsləndirərək, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətindəki 28 illik nəticəsiz fəaliyyətini haqlı olaraq ciddi tənqid etdi. Və açıq bildirdi ki, belə fəaliyyətlə ATƏT bundan sonra da çətin ki, BMT TŞ-nın qurumun üzərinə qoyduğu 4 Qətnaməni icra edərək, Qarabağdan işğalçı Ermənistan odusunu çıxartmağa, mövcud “status kvo” nu dəyişməyə və Azərbaycan torpaqlarını azad edərək, qaçqın-köçkünləri öz doğma yurd-yuvasına qaytarmağa nail ola bilsin...
Bunun ardınca məlum olduğu kimi, Azərbaycan ordusu işğalçı erməni silahlılarının növbəti təxribatından sonra- 27 sentyabr 2020-ci ildə əks hücuma keçərək, 44 gün müddətində işğal altında olan torpaqların böyük qismini öz gücü ilə azad etdi və çoxillik “status kvo” nu dəyişdi. Müharibənin gedişində ATƏT-ın Minsk qrupunun həmsədrlərindən olan Rusiya və Minsk qrupunun üzvlərindən biri kimi Türkiyənin xüsusi səyi ilə noyabr ayının 10 da münaqişə tərəfləri arasında atəşkəs haqqında Birgə Bəyannamə imzalandı. Bəyannaməyə uyğun olaraq, Azərbaycan tərəfi həmin gecə hərbi əməliyyatları dayandırdı, Ermənistan tərəfi isə işğal etdiyi digər əraziləri qeyd-şərtsiz azad etmək haqqında öhdəlik götürdü. Dağlıq Qarabağda uzunmüddətli sülh və barış yaradılana qədər rus sülhməramlılarının 5 il müddətinə Dağlıq Qarabağa yerləşdirilməsinə razılıq verildi.
Bundan sonra, sanki hər şey yavaş-yavaş yoluna düşmək istiqamətində irəliləməyə doğru getməli idi. Hamı düşünürdü ki, artıq münaqişənin ən çətin mərhələsi arxada qalıb, 30 illik düyün açılıb, prinsipial məsələlər öz yoluna düşüb, qalır təkcə sülh müqaviləsinin hazırlanması, digər təşkilati və diplomatik məqamlar... Lakin, sən demə bütün bunlar heç də son deyilmiş, hər şeyi yenidən başlamaq istəyənlər də var imiş. Bir-iki gün əvvəl ATƏT-in Minsk qrupunun digər iki üzvü- ABŞ və Fransa qəflətən fəallaşaraq “nizmlanma prosesi ilə bağlı öz narazılıqlarını” və “narahatlıqlarını” ifadə etməyə başladılar. ABŞ-ın dövlət katibi və Fransanın xarici işlər naziri bir araya gələrək, baş verən hadisələrdən narahat olduqlarını açıq ifadə etdilər. Səslənən bəyatlardan belə qənaət hasil oldu ki, əvvəla, onlar Türkiyənin ikinci Qarabağ müharibəsindəki fəallığından və proseslərdəki hansısa iştirakından narahat olublar. İkincisi, Minsk qrupunun üç üzvündən biri olan Rusiyanın “Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin əsas məsuliyyətini” qrupun digər iki üzvü ilə məsləhətləşmədən, ABŞ və Fransanı bu prosesə yaxından cəlb etmədən müstəqil təşəbbüslər vasitəsilə həll etməyə çalışmış, onların razılığını almadan tərəflərlə atəşkəs haqqında üçtərəfli Bəyanat imzalamış və mövcud “status kvo” nu özbaşına dəyişmişdir....
Əslində nə baş verir görəsən?! Burda müşahidəçilərin qənaətləri haçalanır. Belə bir qənaət var ki, əslində bu gün ABŞ və Fransanı narahat edən əsas məsələ “Azərbaycan ordusunun öz torpaqlarını müstəqil şəkildə işğaldan azad etməsi, BMT TŞ 27 ildir həyata keçirə bilmədiyi 4 Qərnaməni ordusunun gücü ilə yerinə yetirməsi, dondurulmuş “status kvo” nu müstəqil şəkildə dəyiməsi və beləliklə də Qərb düşərgəsinin simasında beynəlxalq sülhyaratma missiyasının diplomatlarını Dağlıq Qarabağ münaqişəsi kimi əlverişli diplomatik biznesdən məhrum etməsidir”. Bu biznes onlara illərdir ki, Avrasiyanın Xəzər-Qara dəniz hövzəsi və Cənubi Qafqaz kimi çox əhəmiyyətli geosiyasi, geoiqtisadi və hərbi-geostrateji bölgəsində üstün dividentlər qazandırırdı, neçə illərdir ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən hərtərəfli istifadə edərək, ətraf ölkələrə təsir göstərirdilər. Qlobal dünya müdiriyyəti BMT TŞ və ATƏT-in Minsk qrupunun simasında özünün Dağlıq Qarabağ kimi 30 illik qos-qoca təsiretmə mexanizmindən belə asanlıqla əl götürüb, bütün bu “üstün diplomatik sərvəti” Rusiyaya güzəştə getmək istəmir, əlbəttə! Yəqin ki, bundan sonra qlobal dünyanın əsas hərəkətverici qüvvəsini təşkil edəcək Qərb ölkələri, xüsusən də ABŞ və Fransa “Dağlıq Qaranağın gələcək statusu”və “Rusiya sülhməramlılarının beynəlxalq tərkibinin dəyişdirilməsi, yeni beynəlmiləl kontingentlə əvəzlənməsi” məsələsini fəal şəkildə gündəmə gətirərək, həm münaqişədə birbaşa iştirak edən və dolayısı ilə bu işdə marağı olan region ölkələri ilə, həm də dünyanın digər qlobal oyunçuları ilə yeni bir uzunmüddətli diplomatık iş başladacaqlar. Əsas odur ki, nə “dünyanın münaqişə masası boş olmasım” nə də ki, onların “portfel diplomatları” işsiz qalmasın!
Azərbaycan diplomatiyası yəqin ki, bütün bu proseslərin fərqindədir və bütün lazımi işləri görür. Hazırda bizim gücümüzün əsas iki mənbəyi var: 1. Bürün beynəlxalq aləm, BMT, ATƏT, Avropa İttifaqı və sairə qlobal təşkilatlar ərazi bütövlüyümüzü tanıyır və Dağlıq Qarabağı real olaraq Azərbaycanın ərazisi kimi qəbul edir. 2. Müzəffər ordumuzun işğal altındakı torpaqlarımızı geri qaytararaq, sülh masasına yeni bir reallıq qoymasındadır. Allah xalqımızı və dövlətimizi qorusun İnşAllah!

 
 


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM