Almaniyada prezidenti necə seçirlər?

23:03 / 11.02.2017

Vüqar Seyidov

Tarix üzrə fəlsəfə doktoru

Fevralın 12-də Almaniyada yeni federal prezident seçiləcək. Dövlət başçısının seçkilərində sıxlıq müşahidə olunacaq. Məsələ bundadır ki, həmin gün bundestaqın iclas salonuna deputatların sayından iki dəfə çox adam toplaşacaq. AFR prezidentini Federal Məclisin üzvləri, yəni səsvermə hüququ olan vətəndaşlar deyil, bir növ seçkiçilər kollegiyası seçir. Sırf yeni prezidenti seçmək üçün çağırılan Federal Məclisin bir hissəsini bundestaqın deputatları, digər hissəsini 16 əyalət landtaqından Berlinə ezam edilmiş seçkiçilər təşkil edir.

Özü də yerlərdən olan seçkiçilərin regional parlamentlərin deputatları olması vacib deyil. Landtaqlarda təmsil olunmuş partiyalar çox vaxt Federal Məclisə Almaniyada məşhur olan məsləkdaşlarını – idmançıları, mədəniyyət xadimlərini, aktyorları və kübar xronikanın qəhrəmanlarını nümayəndə göndərirlər. Bəzən belə praktika gülünc hadisələrə gətirib çıxarır.

Məsələn, 2004-cü ildə Bavariyanın Xristian Sosial İttifaqı Berlinə knyaginya Qloriya fon Turn und Taksisi göndərib və ümid bəsləyib ki, o, “düzgün” səs verəcək – həmin dövrdə iqtidarda olan mühafizəkar-liberal koalisiyanın namizədi Horst Köleri dəstəkləyəcək. Amma knyaginya tərslik edərək, H.Kölerin rəqibini, sosial-demokratların və “yaşılların” namizədi Qezina Şvanı dəstəkləyib, üstəlik, bunu açıq elan edib.

On altıncı çağırış Federal Məclisdə 630 bundestaq deputatı və eynən bu qədər yerlərdən nümayəndə var - cəmi 1260 adam. Onların 923-ü, yəni böyük əksəriyyəti Almaniyada hakim koalisiya olan XDİ/XSİ bloku ilə Almaniya Sosial-Demokrat Partiyasının nümayəndələri və tərəfdarlarıdır. AFR Prezidenti ikinci müddətə seçilə bilər və bəziləri bu hüquqdan istifadə ediblər.

Nə üçün AFR-də ümumxalq səsverməsi yolu ilə prezident seçkiləri keçirilmir?

Müharibədən sonrakı Almaniyada – 1949-cu ildən və hətta ondan da əvvəl vaxtaşırı bu sual ətrafında diskussiya aparılır: nə üçün qonşu Avstriyada (o da parlamentli respublikadır) olduğu kimi, prezident ümumxalq səsverməsi yolu ilə seçilmir?

Ötən il reprezentativ sorğu zamanı Almaniya sakinlərinin 69 faizi dövlət başçısının bu yolla seçilməsini dəstəkləyiblər. Amma bunun üçün ölkənin Konstitusiyasına dəyişikliklər edilməlidir, halbuki onun müəllifləri Veymar Respublikasının ibrət dərslərini nəzərə alıblar. Onlar AFR-in Əsas Qanununa bir növ qoruyucu mexanizm tətbiq ediblər. Bu mexanizm təkcə prezidentin səlahiyyətlərini deyil, həm də hökumətin cari fəaliyyətinə onun qeyri-rəsmi də olsa təsirini məhdudlaşdırır.

Ümumxalq səsverməsi yolu ilə prezident seçkiləri prezidentin hökumətə və parlamentə münasibətdə mövqelərini şəksiz möhkəmləndirərdi. Amma AFR Konstitusiyasının müəllifləri də məhz hakimiyyətin iki mərkəzini - prezident və parlament hakimiyyətlərini Veymar Respublikasında olduğu kimi, dirçəltməkdən qaçmağa çalışıblar. Üstəgəl, ötən əsrin 20-ci illərində demaqogiya ilə müşayiət olunan və prezident seçkilərini populist tədbirə çevirən referendumların mənfi təcrübəsi nəzərə alınıb.

Maraqlıdır ki, elə həmin sorğunun nəticələrinə görə, federal prezidentin səlahiyyətlərinin və nüfuzunun genişləndirilməsi lehinə çıxış edənlərin payı yalnız 30 faizdir.

Beləliklə, sabah Almaniya yeni prezidentini seçəcək.


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM