Gələcək üçün, gənclik üçün...

         Çevrəsində mövhumata, xürafata inanıb dünyanın gərdişini, insanın zamanın içində əriməsini anlamayanların ucbatından milli mətbuatımızın əsası olan “Əkinçi”ni ərsəyə gətirmək üçün Həsənbəy Zərdabi “iynəynən gor qazdı”, “kirpiyi ilə od götürdü”. Anlamaq dərdini ana türkcəmizdə demək istəsə də rusa, farsa, ərəbə, fransıza meyl edənlərin daş qəlbini yumşalda bilmədiki, bilmədi.

Maariflənin, oxuyun, öyrənin, düşünən başları qoruyun ki, sizdən sonra gələnlər qaranlıqlara qərq olub, kimliyindən bixəbər olmasınlar, - dedi neçə-neçə Zərdabi davamçısı...

XXI əsr olsa da bəzən zamanın aynasında gördüklərimdən belə qənaətə gəlirəm, nə yaxşı Cəlil Məmmədquluzadə, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Üzeyir bəy Hacıbəyli dövrümüzdə yaşamadılar. Yoxsa öz dövründə gördüklərinə şükr edərdilər...

İndi Allaha şükr, texnika, kosmos, raket əsridir. Hamı istənilən xəbəri, videogörüntünü bir anın içində əldə edə və maariflənə bilər. Amma...

Amma biz maariflənmək istəmirik. Niyə? Çünki texniki tərəqqiyyə əyləncə kimi baxırıq, şüurumuzu şouların üstündə kökləyirik. Beləcə, beynimizdə piylənmə gedir. Qısası, öyrənmək hissi get-gedə yadlaşır bizə.

Əgər belə olmasaydı, baş verən yol qəzalarında bu qədər insan dünyasını dəyişməzdi. Ağır qəzalar törədib insan ölümünə bəiskar olan sürücü terrorçular daha çox öyrənməli, daha çox bilməliydilər.

Bilməliydilər ki, idarə etdikləri at, uzunqulaq arabası deyil, mühərriki neçə at gücünə malik olan avtomobillərdir. Bilməliydilər ki, yüksək sürət onları mənzil başına deyil, ölümə aparır. Bilməliydilər ki, içkili, hələ üstəlik sənədsiz maşın sürmək qanunaziddir. Yol polisinin “Dur” əmrinə tabe olmayıb, guya canını qurtarırmış kimi aradan çıxdıqdan sonra ağır qəza törədib elin qınağı ilə üzləşənlər, elin lənətinə gələnlər bir insanı həyatdan məhrum etməyin cazasının bu dünyada olmasa da, o dünyada necə ağır olacağını düşünüblərmi görəsən? Bəs öz əzizlərini, doğmalarını necə???

Nə yaxşı ki, bu gün gələcəyimizi, uşaqlarımızı, gəncliyimizi düşünüb onları maarifləndirmək üçün öz vaxtını, zehnini, əməyini, vəsaitini sərf edən insanlarımız var. Haqqında söhbət açacağım soydaşımızı bu gün elm aləmində çoxları tanıyır. Mən onu yol polisləri ilə bağlı keçirilən bir tədbirdə tanıdım və polislərimizin, xüsusən də mətbuat işçilərinin polislərimizə dəstək verərək önun fəaliyətini, ziyalı mövqeyini, vətəndaş yanğısını, alim töhfəsini dəstəkləməsi diqqətimdən yayınmadı...

Məmmədov Sədrəddin Əkbər oğlu   haqqında qısaca onu deyə bilərik ki, o, “Azərbaycan Mühəndislər Assosiasiyası”  İctimai Birliyinin sədri  və Hi-Tech  Engineering  MMC-i təsisçisidir. Hazırda konseptual  layihələri  və  təklifləri  əsasında  Cənubi Koreya, Çin  və Türkiyənin  sənaye şirkətləri  tərəfindən    müxtəlif  təyinatlı  cihaz  və  ləvazimatlar  istehsal  olunur.

      Nəqliyyat sistemində həyata keçirilən bir neçə layihələrin, o cümlədən, “Bakı şəhərində nəqliyyat əməliyyatlarının intelektual idarəedilməsi sisteminin yaradılması” və Ələt qəsəbəsində “Yeni Beynəlxalq Dəniz Ticarət limanın tikintisi” layihələrinin  layihə-idarəetmə qruplarına, Beynəlxalq nəqliyyat sisteminə inteqrasiya, Avrasiya məkanında əməkdaşlığın genişləndirilməsi məqsədilə BMT-nin Komissiyaları, Avropa İttifaqı, MDB, GÜAM, ATƏT, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı, Beynəlxalq Nəqliyyat Forumu, Beynəlxalq Avtomobil Nəqliyyatı İttifaqı ilə əməkdaşlığa dair təkliflərin hazırlanmasına rəhbərlik etmişdir. Xidmətlərinə görə Azərbaycan  Respublikasını Prezidentinin Sərəncamı ilə ”Dövlət  qulluğunda  fərqlənməyə  görə “ medalı ilə təltif  olunmuşdur.

Sədrəddin müəllimlə yol hərəkəti qaydalarının öyrədilməsi üzrə müasir kompleksdə görüşdük. Xatirladım ki, bu tədris kompleksi Bakı şəhəri Baş Yol Polisi İdarəsinin  və Azərbaycan Mühəndislər Assosiasiyasının dəstəyi ilə 46 nömrəli məktəbdənkənar mərkəzi yanında yaradılmışdır. Tədris kompleksi üçün ayrılmış ikimərtəbəli bina müasir texnika, monitorlar, iki müasir avtotrenajor, svetoforlar və maşın maketləri ilə təchiz olunmuşdur. Yaşından asılı olmayaraq arzu edən hər kəsə tədris kompleksinin sürücülük kurslarına yazılmaq, habelə avtomobillərin texniki xarakteristikalarını öyrənmək imkanı verilir.

Bu tədris kompleksini yaratmağa sizi nə vadar etdi sualıma cavabı belə oldu:

“Bu gün paytaxtda və regionlarda avtomobil qəzalarında ölənlərin sayının gündən-günə çoxalması, insanların belə ucuz ölümlərin qurbanı olması məni çox düşündürürdü. Ən ağrılısı isə bu qəzalarda uşaqların dünyasını dəyişməsi idi. Axı uşaqlar bizim gələcəyimizdir, onları qorumalıyıq. Məhz bundan sonra qolumu çırmayıb işə başladım. Bu işdə mənə DİN və Təhsil nazirliyi mənəvi dəstək oldu, ideyamı alqışladılar. Qeyd edim ki, Ukraynada və Belarusda bu cür tədris kompleksləri fəaliyyət göstərir.”

Sədrəddin müəllim deyir ki, burada şagirdlərin, yol hərəkəti qaydalarını öyrənənlərin ixtiyarına verilən avadanlıqlar Türkiyədə, Çində istehsal olunur.  Bu avadanlıqların bir üstün cəhəti də ondan ibarətdir ki, avadanlıqlarda quraşdırılan kompyuter sistemi və yüklənmiş proqramlar vasitəsilə şərti avtomobil idarə edən şəxs bir sürücünün keçirdiyi hissləri, düşdüyü vəziyyətləri keçirir. Bu da onların gələcəkdə avtomobil idarə edərkən psixoloji hazırlıq səviyyəsinin bilavasitə yüksəlməsinə kömək edir.

Həmsöhbətim onu da qeyd etdi ki, bu gün belə mərkəzləri müasir texnoloji və istirahət parklarında da yaratmaq olar. Bununla da biz yollarda günbəgün çoxalan qəzaların qarşısını belə mədəni maarifləndirmə tədbirləri vasitəsi ilə ala bilərik.

Müşahidələrdən belə qənaətə gəlmək olar ki, bu gün sürücülük kursları adı altında fəaliyyət göstərən bəzi qurumlarda vəziyyət çox acınacaqlıdır. Belə ki, orada yol hərəkəti qaydalarını, avtomobili və onun hissələrini öyrətmək üçün əyani vasitələr, maddi-texniki baza yox səviyyəsindədir. Bu isə maarifləndirmə işinə, ən ümdəsi, yol terroru ilə mücadiləmizə böyük zərbə vurur.