Bu, şəkərli diabetdən əziyyət çəkən insanlar üçün Müqəddəs Qaydadır deyə bilərik.
Həyat tərzini dəyişmək diabet xəstələrinə kömək edə bilər?
Dünyanın aparıcı qida ekspertləri və diabet həkimləri deyir ki, bəli. Təbii ki, qanınızda şəkərin səviyyəsini azaltmaq üçün bu 9 məsləhəti yoxlayın. Əgər sizdə diabet varsa (məqsəd qanda şəkərin qisamüddətli aşağı düşməsi deyil, tamamilə diabet ağırlaşmasının qarşısısnın alınmasıdı) bu problem böyrək, göz, sinir və diabet periferik nevropatiya kimi xəstəliklərinin əmələ gəlməməsinə gətirib çıxarır.
Qida eksperti Edvard Gehr deyir ki, günümüzdə “qanda şəkərin səviyyəsinin idarə olunması və aqressiv fəsadların inkişafının ləngidilməsi hələ də problem olaraq qalır”. Amma qanda şəkərin aşağı düşməsini hədəf seçdikdə ona nail olmaq mümkündür.
Və beləliklə sizi hədəfə catdıran 9 tövsiyyə...
1. Heç vaxt çox yeməyin.
Virginya diabetik maarifləndirmə və bəslənmə eksperti Jill Veisenberger deyir ki, “Mən hər zaman xəstələrimə günlük yeyəcəklərini (karbohidratları) bütün gün üzrə paylaşdırmalarını məsləhət edirəm” O məsləhət edir ki, qocaman şam yeməniz üçün kiçik atışdırmalıqlardan qaçın. Qanınızda şəkərin səviyyəsinin tənzimlənməsi üçün bədəninizə kömək edin:
*Oruc tutmayın (bu məsləhət diabetlərə aitdir)
*Yeməklərdən qaçmayın
*Qəbul etdiyiniz karbohidratların miqdarını hesablayın
Hər yemək üçün ideal karbohidrat nə qədərdi?
Ekspertin fikrincə bu miqdar hər bir pasiyentin qəbul etdiyi dərmanlardan, hormonlardan və başqa faktorlardan asılı alaraq fərdidir.
Amerika Diabetlər Asossiyasının (ADA) bildirdiyinə istinadən başlanğıc tipik göstərici hər yeməkdə qadınlar üçün 45 qram, kişilər üçünsə 60 qram idi. Ancaq indi bəzi ekspertlər yeməkdə karbohidratın miqdarını daha da azalmasını tövsiyə edirlər.
2. Daha çox dayanıqlı nişasta qəbul edin.
“Dayanıqlı nişasta – bəzi kartof və lobya türlərində tapılıb. Bunlar nazik bağırsaqda yaxşı bakteriya kimi sorulur, sonra isə qalın bağırsaqda diyetik liflər kimi metabolizmaya kömək edir.
Rassionunzda bu tip qidaların olması sizin növbəti yeməyinizə qədər qanda şəkərinizin səviyyəsi qalxmamasına səbəb olacaq. Buna “ikinci yemək effekti” də deyirlər.
Dayanıqlı nişastanı fırında bişirilib soyudulmuş kartofda tapa bilərsiniz. Amma nə badə kartof isti olmasın. Beləki, yarım kasa kartof salatı ilə qanda şəkərin tənzimlənməsinə daha çox nail olmaq olar, nəinki, yarım kasa əzilmiş isti kartof pürəsi ilə.
Tərkibində dayanıqlı nişasta olan yeyəcəklər:
Kal banan, bütün dənli bitkilər, o cümlədən buğda, vələmir, düyü və qarabaşaq, qarğıdalı, qaynadılmış soyuq vermişil.
3. Lobyalar (toxumlu bitkilər) xanımların ən yaxşı dostlarıdır.
Lobya kimi sadə və ucuz bir şeyin diabeti nəzarətdə saxlaması gerçəkmi? – sualına ADA Əlbətdə! Deyir. Bu ona görədir ki, lobya yavaş-yavaş həzm olunur və qanda qlükozanın miqdarını çox az artırır.
2012-ci ildə Kanadada aparılan bir araşdırmada vurğulanır ki, 3 ay boyunca gün ərzində ən azi bir fincan paxla yeyən insanlarda qlükozanın səviyyəsi (qanda şəkərin miqdarı) çox düşük çıxmışdır, A1C testi çox cuzi olmuşdur.
Lobya həmçinin ümumi şəkərli diabetdən irəli gələn ürək-damar xəstəliklərinin riskini aşağı salan folium turşusunun mənbəyidir. Gün ərzində 1-3 fincan bişmiş lobya yemək ümumi xolestrolu 15%-19% aşağı salır.
Əgər siz mətbəxdə zaman keçirməkdən zövq alırsınızsa, o zaman həftənin bir günü mərcimək, bir günü də lobya şorbası edə bilərsiniz. Yox , əgər siz yalnız çox lobya yeməyi xoşlamırsınızsa, o zaman onu sevdiyiniz yeməklərə, salatlara, şorbalara və məzələrə əlavə edə bilərsiniz.
Qida rasyonunuza paxlalılardan əlavə edərkən bir şeyə diqqət etməniz gərəkdir ki, bu da onun yaxşı ceynənilməsidi. Yaxşı ceynənilməmiş qida, xüsusilə paxlagillər mədədə problem yarada bilər. Rahatlıq və vaxtınıza qənaət üçün qablaşdırılmış paxlagillərdən istifadə edə bilərsiniz.
4. Çəkinizi azaltmağa çalışın.
Normadan artıq kilolar insulinin qalıcı olmasına səbəb olur, qanda şəkərin səviyyəsini salan hormonun çalışmasına mane olur. Amma çox kilo verməyəy də qalxmayın, bu ziyanlı ola bilər. Odur ki, ayda 2-2.5 kg. qənaətbəxşdir.
5. Gözünüzün acısını doyuca və rahatlıqla alın.
Qısa və rahatsız yuxu bədənə kimyəvi təsir edir, uzun yatmaq isə qan səkərin nəzarətinə kömək edir.
Xroniki olaraq yuxudan doymamaq Çikaqo (ABŞ) universitetinin 2015-ci ildə apardığı tədqiqat zamanı məlum olub ki, dalbadal bir neçə gecə normal yuxusunu almayan saglam konüllülərin qanında insulini tənzimləyən yağlı asidin miqdarı artıb.
Yuxudan doymamaq həmçinin ürək, xərçəng, insult və.s. sağlıq problemlərinin göstəricisidir. Ən azından 7 saat kəsintisiz yuxu almalısınız. Yuxuyla bağlı probleminiz varsa bunlara əməl edin:
*Sərin və qaranlıq yerdə yatın.
*İdmanı yatmamşdan 3 saat qabaq deyil, daha erkən saatlarda edin.
*Eyni vaxtda yatıb, eyni vaxtda qalxın
Yatmamışdan ən az 1 saat öncə TV, planşet, telefon da daxil olmaqla heç bir ekrana baxmayın.
6. Bəzi kaktuslarla dostluq edin.
Avar formasında olan, “maldili” kimi tanınan meksika kaktusu qanda şəkəri azaldır. Daha öncələr aparılan tədqiqatlarda bildirilir ki, kaktusun meyvə və gövdəsi karbohidratın qana sorulma prosesini yavaşladır və yeməkdən sonra qanda qlükozu aşağı düşürür. Lakin bununla belə, Nyu York Universitetinin “Langome” Tibb Mərkəzi bildirir ki, heç bir geniş araşdırmalar “maldilinin” diabet xəstəliyinin qarşisinin alinması və ya müalicəsi üçün effektiv olmasını sübut etməyib. Meksikada çox məşhur olan bu kaktusu qaynadaraq, qızardaraq, qril və əzilmiş halda, şorbaya qataraq və hətta çiy formada yeyirlər. O, çox yaxşı vitamin, mineral, lif və protein qaynağıdır.
7. Stresdən, gərginlikdən qaçın.
Siz gərgin olduqda orqanizmdə enerji (qlükoza və yağ) çoxalır. ADA bildirir ki, diabet insanlardakı bu extra (artıq) enerji bədəndəki
hüceyrələrə keçmir, qlükoza qanda qalır və beləliklə də qanda şəkərin miqdarı artır.
Gərginlikdən necə yaxa qurtarmaq olar?
Veisenberger deyir ki, yoqa və meditasiya onun pasiyentlərinin qanında şəkərin səviyyəsinin düşməsinə kömək edib. Daha yaxşı nəticələr əldə etməyə bunlar da kömək edər:
*Dərindən nəfəs almaq
*Pozitiv düşünmək
*Hobbiyə başlamaq
*Musiqi dinləmək və ya məşq etmək
*İsti və soyuq duş qəbul etmək
*Film izləmək
8. Hər gün daha çox hərəkət et.
İdman 2-ci tip diabet insanlarda qanda şəkəri normallaşdırır ( 1-ci tipə aid deyil)
Tibb Elmləri doktoru, kardioloq Ceyms Bekerman deyir ki, idmanla məşğul olmaq 2-ci tip diabet insanlarda insulin dirəncini azaldır. Amma idman hər iki tip diabet uçun yaxşıdı, çünki o infarkt, insult və ayaqlara qan yığılmasından qoruyur. İdman 2-ci tip diabet insanlarda şəkəri dərhal saldığından sağlıq ekspertilə birlikdə çalışmanız məsləhətdir. Doktor Bekerman deyir ki, aerobika və ya bu tip məşğələlər çox uyğundur.
9. Səhər yeməyini heç vaxt qaçırmayın.
Biz hər zaman eşidirik ki, səhər yeməyi vacib yeməklərdəndir. Bu diabet insanlar üçün daha vacibdir. Şam yeməyindən 8-12 saat
keçdikdən sonra sizin bədəninizin qanda şəkəri balanslaşdırmaq üçün qidaya ehtiyacı olur. 2014-cü il Missuri Universitetinin yeni tədqiqatinda vurğulanırb ki, yüksək zülal tərkibli səhər yeməyi qadınlara qanda qlükozaya nəzarət etməkdə çox yardım edir. 18-55 yaş qrupunda olan qadınlara tədqiqat zamani yağ, lif, calori tərkibi eyni, zülal tərkibi isə fərqli səhər yeməkləri verilmişdir. Məlum olub ki, ən yaxşı səhər yeməyi tərkibində 39 qram zülal olandı. Beləki, yeməkdən 4 saat keçməsinə rəğmən qanda qlükoza çox qalxmayıb. Səhər yeməyi artıq kilolu 2-ci tip diabetləri həm də zəiflədir. 4000 iştirakçı 5.5 ildə 15 kilo zəifləyib ki, bunu da onlar hər gün səhər qəhvəaltısı etməklə izah edirlər.
Strategiya.az
Səudiyyə Ərəbistanının Regionları və Mətbuatı - III yazı (FOTOLAR)
İki müqəddəs ocağımızın vətəninə-Səudiyyə Ərəbistanına səfər(FOTO)
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM