Riyadda birinci gün - II yazı

Davamı...

Dediyim kimi səudiyyəlilər çox qonaqpərvər və diqqətcildirlər.

Uzun yol qət etdiyimizi və yorulduğumuzu nəzərə alaraq bizi foyedə çox saxlamadılar. Otaqların açarlarını paylayıb səhərki görüşümüzü elan etdilər. Sabah Saudi Press Agency (Səudiyyə Xəbər Agentliyi) və Al-Jazirah qəzetində görüşümüz olacaqdı. Görüşlərə keçməmişdən qabaq onu da deyim ki, başqa ölkələrdəki hotellərdən fərqli olaraq, digər mərtəbələrdəkiləri rahatsız etməmək və təhlükəsizlik baxımından kart-açarla ancaq öz mərtəbənə qalxa bilərsən, lobiyə enmək üçünsə kart-açar lazım deyil. Hər görüşdən sonra hotelə döndüyümüz üçün mən də zaman-zaman hotel qeydlərimə dönəcəm.

Ərəb qəhvəsi servisi

Yəqinki çoxlarınız ərəb qəhvəsinin dadına baxmisiniz. Ərəb qəhvəsinin hazırlanması prosesi çox zəhmətlidi, amma necə deyərlər “zəhmətinə dəyər”. İçinə qatılmış olan ədviyyatlar, hil, zəfəran, mixək onun dadını, ətrini və görüntüsünü alışmış olduğumuz türk və ya amerikan qəhvəsindən tamamilə fərqləndirir. Və nədənsə ərəb qəhvəsinin tünd olduğunu deyirlər, amma mənə türk qəhvəsi daha sərt gəlir. Hotelin geniş və dəbdəbli foyesində, bu arada onu da deyim ki, ərəblər dəbdəbəni sevirlər, ərəb qəhvəsini servis etmək üçün sol tərəfdə piano ilə üzbəüz xüsusi masa qoyublar. Masanın üzərində iri, qübbəli, daşqaşla bəzədilmiş lokumluklarda 3növ xurma var. Xurmanı yedikdən sonra əlinizə bulaşmış meyvə şirəsini isladıb silmək üçün içində qızılgül ləcəkləri olan su kasaları qoyulub. Servis masasının qarşısında uzun manqal və içərisində səliqə ilə yığılmış odunlar var, təbii ki, ocaq ab-havasını vermək üçün, süs olaraq qoyulub və heç vaxt yandırılmayır. Təqvimə görə qışın oğlan çağı olsa da Riyadda (həmin günlər Bakıda

qar yağırdı) hər səhər günəşin ilıq nəfəsini, günortalar isə kifayət qədər istiliyini, (müqayisə üçün deyim ki, bizim mülayim yay havasın) hiss edirsən. Qabların və şirniyyarların çeşidində, bəzək əşyalarında, bir sözlə hər addimda Osmanlı mədəniyyətini xatırladan cizgilərə rast gəlinir. Qəhvə servis masasının sağ tərəfində iki adamlıq taxt və taxtın üzərində milli ornamentlərlə toxunmuş kilim, xurcun, qılınc, xəncər və.s. var. Qəhvə servis masasının ətrafında hər zaman insanlar olur. Hə...bu arada qəhvə servisi özünəxidmət deyil. Qəhvəni milli xalat geymiş, səudiyyəli, gülərüz Muhamed serviz edir. Onun iş saatı saat 10-dan 22-yə qədərdi, bəzən isə 14 saat çalışır. Qəhvə fincanı nəlbəkisiz və qulpsuzdu. Qəhvəni içdikdən sonra qəhvəçiyə uzatdıqda və hətda uzatmadıqda belə o, soruşmadan birini də süzür. Artıq içmək istəmirsinizsə əlinizdəki boş qəhvə fincanı ya xəfifcə silkələməli, ya da əlinizi üzərinə tutmalısız. Bunun da tarixçəsi var, belə ki, qədim zamanlarda qəhvə servisi edənləri kar adamlar seçirlərmiş ki, sultanların, səlahiyyətli adamların məşvərət aparan zaman danışıqlarını kənara, başqalarına çatdıra bilməsinlər. Təbii ki, kar adama da “tamam”, “çox sağol”, “istəmirəm” demək əvəzinə ən rahatı əl jesti ediblər. Orda bizə bununla bağlı bir amerikanlının başına gələnləri danışdılar. Amerikalı hərbiçiyə qəhvə ikram edirlər, içir və heç də xoşlamayır, qəhvəçiyə uzatdıqda bir daha süzürlər. Amerikalı həvəssiz halda ikincini də içib fincanı qaytardıqda yenə qəhvə süzürlər. Beləliklə yazıq amerikalı xoşlamadığı halda bir neçə fincan ərəb qəhvəsi içməli olur. Təngə gəlmiş amerikalı sonda fincanı cibinə qoyur. Niyə belə etdiyini soruşduqda daha içmək istəmədini söyləyir və təbii ki, ona da mən bayaq dediyim jestləri, yəni boş fincanı silkələməli, ya da əlini üstünə tutmalı olduğunu söyləyirlər.