Atamın türkdilli məktubları

08:45 / 20.05.2018

Nazim Nəsrəddinov

Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi

 
Biz uşaq olanda babamgildən uzaqlarda yaşayırdıq.Ünsiyyətimiz məktublarla olardı. Bu cəhərdən məkrublar da bizə çox nəsnələrdən xəbər verərdi.
Söhbət Nuh əyyamındanyox,50-ci illərdən gedir.
Atam da 14-15 yaşına qədər yazı-pozularını ərəb əlifbası ilə yazmışdır.Atam babamın oxuduu məktəbdə - Şamaxı Məslis Məktəbində oxumuş,zəmanəsinin ən yaxşı milli müəlimlərindən dərs almışdur.
Nənəm məktəb təhsili görməsə də, dərin zəkası, yüksək mükalimə qabiliyyəti olan nənələrimizdən biri idi.Babamla toyları olanda 14 yaşı var imiş. Nənəm hər sözə,hər kəlməyə münasibət göstərən,nəvələri üçün onları incələyən nənələrdən idi.
Atam məktəbə gedənəcən onun ilk müəllimi,təbii ki,babam olmuşdu.Atam,babam da üç əlifbaya sinə gərən ölkə vətəndaşı idi. Atam məktəbə gedəndə ölkədə ərəb əlifbasından istifadə olunurdu.
Bu əlifbanın müəyyən çətinliklərlə yanaşı, düzgün yazı qaydaları üçün tarixi üstünlükləri də çox idi.Dilimizdə elə alınma sözlər var ki,onların düzgün yazılışı məhz sözün lüğəvi (leksik) mənasını bilməkdən asılı idi.Əlifbamızın latın dövrü, daha sonra isə kiril dövrü gəldi.Atam ömrünün sonuna qədər (1977) sənədlərə qol çəkəndə lalın qrafikası ilə Nəsrəddin sözünu dağ istiqamətində( 25 -30 dərəcədə) yazar,altından da xətt çəkərdi.
Mən hələ də təəccüb edirəm ki, buna görə, rusların hakimiyyəti dövründə latın qrafikasından bu cür nümayişkaranə istifadəyə görə, ona niyə bir söz deməyiblər?
 
Bəlkə də deyiblər.Atam əvvəlcə Qalağayında türk dili və ədəbiyyatı müəllimi,1942-ci ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunu qurtarandan sonra isə,təbii ki,həkim işləyib.Can həkimi idi. Onu məhz belə tanıyırdılar. O vaxtlar müalicə fakültəsində xüsusi ixtsaslaşdırmalar yox idi.
Atam uzun illər respublikamızın Mərkəzi Aran və  şimaldakı dağlq rayonlarında tibb məntəqə müdiri,baş həkim,polikloinia müdiri vəzifələrində işləmişdir.Rəhbər vəzifədə olan dostları çöx idi.Paytaxtda yüksək vəzifə də tuta bilərdi.Dünyanın ən yeni tibb yenilikləri ilə tanış olurdu.Rus və alman dillərində güniş mütaliəsi var idi.Türk,rus və dünya ədəbiyyatının ən yaxşı bilicilərindən biri kimi tanınırdı.
Nə isə....Ərazi uzaqlığı bizi doğmalarımıza məktularla yaxınlaşdırırdı.Yeganə ünsiyyətimiz məhz məktublar idi. Biz məktubları bibimdən,bibim uşaqlarından, bir də ki babamdan alardıq. Babamdan gələn gələn məktublar evimizdə həmişə qorunub saxlanardı.
Babamdan həftədə 2-3 dəfə məktub alardıq. O,öz məktublarını təbii ki,təhsil aldığı illərin əlifbası ilə - ərəb əlifbası ilə yazardı.Belə çıxır ki,mənim gördüyüm ilk məktublar Şamaxıda məşhur şair Seyid Əzim Şirvanidən dərs almış babamın ərəb yazılı məktubları olub. Babam məktubları üçün tarixi hadisələri əks etdirən zərflərə üstünlük verərdi.Bu cəhərdən məkrublar bizə çox nəsnələrdən xəbər verərdi.
Sonralar bu məktular da, atamın qalın ensiklopedik kitabları da itib-batdı, bir kitab HIRSIZ'ININ əlinə keçdi. Gözlərim hələ də o kitabları və yazıları axtarır.
 
Ən ürəkağrıdanı budur ki, HIRSIZ'ın apardığı kitabların arasında babamın ərəb əlifbalı nadir kitabları və məktubları da var idi.
 
Bu məktublar atama müraciətlə
 
( nuri-didəm oğlum -gözümün işığı olan oğlum )
 
sözləri ilə başlayardı.
Atam bu sözləri bizə xüsusi şövqə oxuyurdu.
 
Atam yazıda çox səliqəli idi.Hər sözə diqqət yetirərdi.Sözün sətirdən sətrə keçirilməsində də əndazəni və dəyəri gözləyirdi.
Atam mənim 27 yaşımda əsgərlikdən yazdığım məktunlarımı da redaktə edərdi.Hər dəfə cavab məktununda bunları izah edər və incələyərdi.
Hərçənd ki,mən əsgərlikdə olanda Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun qiyabiçi aspirantı idim.Türk dilləri ixtisası üzrə təhsil alırdım.
Bu gün atamın anım günüdür.Heyif ki, atamın mənə yol göstərən məktuları da hırsızın apardığı kitablara yoxa çıxdı.Amma atamın hər sözü, hər pəndi,öyüdü və nəsihəti yadımdadır.


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM