Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
Böyük bir ölkənin ilk paytaxtında - Leninqradda ali rəssamlıq təhsili alan İsmayıl Məmmədovla bəlkə də 40 ilin tanışı idik. Əvvəllər onu televiziya verilişlərinə dəvət edilmiş gənc rəssam kimi təqdimatlardan tanıyırdım. Sonralar iş elə gətirdi ki, Bakının mərkəzində açılmış yeni təfəkkür tərzli Avropa Azərbaycan Məktəbində bir yerdə işləyəsi olduq. Səmimi dostluq ünsiyyətimiz yarandı. Mən İsmayıl müəllimi burada kəşf etdim; uşaqla uşaq, böyüklə böyük idi, şagirdlərə DÜNYANIN şəklini çəkməyi öyrədirdi. Qısa bir müddətdə şagirdlər öz dünyalarını əks etdirən maraqlı şəkillərlə əvvəlcə məktəb, sonralar isə şəhər və ölkə sərgilərində uğurla iştirak etdilər. Bir dəfə İsmayıl müəllimə zarafatla dedim ki, uşaqların çoxu, deyəsən, rəssam olacaqlar, axı. İsmayıl müəllim razılıqla gülümsədi.
İsmayıl müəllim onlarıın hamısında yüksək bədii zövqün formalaşmasının yarandığını görürdü. O, bu fikirdə idi ki, rəssamlığa meyil edən bu şagirdlərin cəmi 5-6 nəfəri rəssam olacaq, lakin onlar seçdikləri ixtisas sahəsinin görünməyən cəhətlərini öz əməli işləri ilə göstərə biləcəklər.
İsmayıl müəllim rəssamlığa meyilli şagirdlərinin hansı peşəni və ya ixtisası seçəcəyini görə bilmədi. Onlarla cəmi 5 il işləyə bildi. Bu gün təsadüfən öyrəndim ki,İsmayıl müəllim dekabrın 12-də uzun sürən ağır xəstəlikdən sonra dünyasını dəyişib.
Allah rəhmət eləsin.
İsmayıl müəllimin sorağı son illərdə yay tətili günlərində Nyu-Yorkdan gəlirdi: İsmayıl müəllimin oğlu burada yaşayırdı. Bəlkə də çoxları onun hər Amerika səfərini dərd əlindən dağa çıxan Füzulinin aqibəti ilə qiyaslandırır, müqayisə edirdi. Təkcə 4-5 dostu bilirdi ki, o, sağlam həyata can atır. O, Amerikanın səhiyyə imkanlarından faydalanmağa çalışırdı.
İsmayıl müəllimlə, demək olar ki, həmyaşıd idik. Aralıqda bir bayram fərqi var idi.
Hər ikimiz Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə əməkdar müəllim fəxri adına layiq görülmüşdük. O vaxtlar məktəbdə cəmi iki nəfər bu fıəxri adı daşıyırdı. Hər ikimiz ölkədə və onun xaricində işlədiyimiz təhsil ocağını ləyaqətlə təmsil edirdik. İsmayıl müəllim kafedramızın ən yaxın dostlarından biri idi. Vaxt tapanda kafedraya gəlir, fəaliyyəti bəyənilən gənc müəllimələrin karandaşla şəklini çəkir, çap olunmuş əsərlərini onun rəssamlığını bəyənələrə hədiyyə verirdi. Onun sorağı dünyanın bir çox ölkələrindən gəlirdi. Onu Nyu-York da, Moskva da, Peterburq da, London da tanıyırdılar. Bir dəfə İsmayıl müəllimi türk dünyasına təqdim etmək fikrinə düşdüm. Bunun əsas səbəbi onun hamıya bağışladığı 2012-ci ilə aid stolüstü təqvimdəki maraqlı şəkillər oldu. Təqvimin üz qabığındakı "KÖHNƏ BAKININ ƏNƏNƏLƏRİ" mövzusunu əks etdirən 12 rəsm əsəri və çoxlu tarixi fotoşəkillər onları başa düşənlər, incələyə bilənlər üçün bədii əsərin süjetini xatırladırdı. Bu rəsmləri və tarixi fotoları Bakının vizit kitabçası da adlandırmaq olardı. Bu rəsmlərdə Azərbaycanın və onun baş kəndinin-paytaxtının düşündürücü, səfərbəredici etnoqrafik təsvirlərinə yaşıl işıq yandırılmışdır. Təqvimdə ilin hər ayına aid 2 rəsm və fotoşəkil var: yanvar- "Uzaq yol qarşısında" rəsm əsəri ilə başlayır.
Babalarımız dünyanı araba ilə dolaşıblar:"İpək yolu" Azərbaycandan keçib. İndi bu yolun qanadları çoxdur.
Əcnəbilər kimi biz də göydə balonlarla süzürük. Kosmosun tədqiqində və kosmik texnikanın Yerdən və göydən idarə olunmasında azərbaycanlı alimlər də rəhbərlik ediblər.
Yanvar vərəqindəki "Abşeronda" rəsmində yuxa (lavaş) yayan abşeronlu qadının həyat eşqi aydın hiss olunur: təhnədə 8 kündə görünür, biri də yayılır, un torbasında hələ də un var, Abşeronun bağ evləri, külək fırfıraları qayğısız kənd həyatından xəbər verir.
Fevralın bir vərəqi "İçəri şəhərdə bir həyət" adlandırılmışdır. İçəri şəhər köhnə Bakının köhnə məhəlləsidir, tarixə düşən, yadda qalan məhəllədir. İlin ən qısa ayının ikinci vərəqi də çörək ətirlidir. Burada sadə bir əmək adamının-təndir düzəldən qadının, hələ heç bir dünya rəssamının yadına düşməyən parlaq obrazı yaradılmışdır.
Mart vərəqindəki "Çayxanada" fotosu köhnə Bakının tarixi anlarını əks etdirir: çayxanadakılar tarixi anı yaşatmaq üçün diqqətini fotoaparatın obyektivinə yönəltmişlər. Uzaqdan boylanan da var, razılıq və məmnunluqla sulu qəlyan çəkən də, heç kəs özünü dartmır, bütün tərzlər və baxışlar təbiidir. Asma lampalar da, Tula samovarı da, çayxanadakıların geyimləri də Bakı tarixinin yaddaqalan lövhələrindəndir.
"Təndirçi".
Mən dil mütəxəssiyəm, aspirantura təhsilimə görə türkoloqam. Amma hələ belə söz eşitməmişdim.
Mən bu şəkildəki çörəkbişirəni öz adı ilə çağırardım. Görünür, İçəri şəhərdə bu peşə sahiblərinə təndirçi adını nahaq yerə, elə-belə verməyiblər. Çörək bişirilən yer də, burada yandırılan çırçırpı da təmiz olmalıdır, halal olmalıdır. Nahaq yerə deməyiblər ki, çörəyi ver çörəkçiyə, üstəlik də bir çörək.
Təqvimdəki "Küçə cızbızxanası", "Bazardan qayıdanlar", "Tacir Məşədi", "Güləşçilər", "Tərəvəz dükanı", "Qalayçı", "Xalçasatan", "Məktub yazan mirzə", "Xalçaçı", "Yolda", "Su satanlar", "Müqəddəs kitab oxucusu" və sair rəsmlər, həyatın bir anını tarixdə yaşadan tarixi fotoşəkillər milliliyinə, etnoqrafik təsvirlərin əyani izahına görə hamının diqqətini cəlb edir. Qonaqlarımız onlara hədiyyə verilən bu təqvimi böyük heyranlıqla bəyənir və təqvimin sonunda ingilis dilində yazılmış
"PICTURES BY ISMAYIL ASADOGLU MAMMADOV, THE HONORED ARTİST OF AZERBAICAN" sözlərini oxuduqda müəllifin sənətdə böyük əməyi, dərin düşüncə tərzi olan MÜTƏXƏSSİS olduğunu bilib, müəllifə məmnunluqla baş əyib, təşəkkür edirlər.
***
Yazıya İsmayıl Məmmədovun mənə bağışladığı 2012-ci il təqvimindən bir neçə şəkli də əlavə edirəm. Mən bu şəkillər haqqında türk mətbuatında geniş məqalə ilə çıxış etmişəm. Bu gün İsmayıl müəllim haqqında keçmiş zamanda danışanda bir az təsəlli tapıram ki, İsmayıl müəllimi sağlığında qiymətləndirənlərdən biri də mənəm:
P.S. İsmayıl müəllimin elektron poçt ünvanı həmişə mənə maraqlı görünürdu:
Strategiya.az
HEYDƏR ƏLİYEV - YENİ MİLLİ İNTİBAHIN VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN ƏSASINI QOYMUŞ TARİXİ LİDER
Müasir dövrün qlobal problemi iş şəraitində mobbinq ve mübarizə yolları
Azərbaycan Respublikasında Dövlət Qulluğunun Təkmilləşdirilməsi İstiqamətləri
HEYDƏR ƏLİYEV - MÜASİR AZƏRBAYCAN TARİXİNİ YARADAN LİDER
Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi
Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib
İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb
Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov
"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi
Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib
Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb
Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var
Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb
İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM
Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il
Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb
Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib
Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı
FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür
Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb
Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub
Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı
Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub
Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir
Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür
Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib
Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq
Tovuz döyüşlərindən iki il ötür
Bakının mərkəzində partlayış baş verib
Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər
Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro
Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub
Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub
Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub
Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY
FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb
Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib
Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib
Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub
DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub
Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib
Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb
Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib
Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir
Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM