CƏNNƏTLİK HACIBALA ABUTALIBOV

Tələbəlik illərində bir dostum vardı – Mehman Sadığov. Üç bacının bir qardaşıydı. Hər dəfə atası İskəndər kişi haqqında danışanda deyirdi ki, atam cənnəti bu dünyada qazananlardandır. Başa düşmürdüm mənasını. Bilmirdim nəyə, hara, kimə istinad edir. Amma bu fikri ilk dəfə ondan eşitmişəm. Demə kimin ki, üç qızı var və o bu qızları böyüdüb başa çatdırır, ər evinə köçürür və bu qızlardan da heç biri geri qayıdıb atasının papağını yerə soxmur... o ata sağlığında ikən cənnəti qazanmışlardan sayılır.

Bəs üç yox, yeddi, səkkiz, on qızı olanlar necə? Bir də ki, axı bu məsəlin Hacıbala müəllimə nə dəxli? Bildiyimiz qədər onun qızı yoxdur. Düzdür. Amma ona mənim gözümlə baxsanız görərsiniz ki, Hacıbala Abutalıbov da cənnəti sağlığında ikən qazanan insanlardandır. Nə olsun ki, nəinki üç, heç bir qızı da yoxdur. Amma...

Bakı şəhəri Azərbaycanın paytaxtıdır. Bir az da dərindən düşünsək görərik ki, Bakı elə özü Azərbaycandır. “Qapalı şəhər” statusu üzərindən götürüldükdən sonra rayonlardan elə böyük axın olub ki, ayırd etmək olmur bakılı kimdir, rayonlu, kəndli kim. Yox, mən təkcə didərginləri demirəm. Hacıbala Abutalıbov Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin olunanda böyük təsərrüfat sahələri olan bir ailənin başçısı idi. Niyə “idi” dedim? Onda xırdalayım.Çünki yenə də deyəcəklər ki, Mahir yaman ironiyabazdır. Oxu atıb yayı gizlədir. Hər şeyi üstüörtülü deyir.

Ay vətəndaşlar, Bakı deyəndə ilk olaraq hara yada düşür? Əlbəttə ki, İçərişəhər. Rəmzidir Bakımızın. Çox ürəyi yumşaq “qaynata”dır Hacıbala müəllim. Onu Nazirlər Kabinetinə “ərə verdi”. O da atası evindən çıxandan dərhal sonra familiyasını – soyadını dəyişdi. Əvvəl Bakı ŞİH nəzdindəydi, oldu Nazirlər Kabineti yanında “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi. Çox gözəl saxlayırdı Hacıbala müəllim İçərişəhəri. Qoruq kimi bakirəliyini qoruyub saxlamışdı.

Gördülər ki, İçərişəhər yaxşı çıxdı... Bu dəfə Bulvara elçi gəldi. Onu da verdi Hacıbala müəllim. Hara? Çox uzağa getmədi. O da Nazirlər Kabinetinə köçdü. İndi mənə lağ eləyib deməyin ki, bəs Bakı deyəndə iki yer yada düşür – İçərişəhər və Bulvar. Bu iki yerin sahibi olmayan Bakı ŞİH nəyə lazımdır ki? Elə deməyin. Köçənlərin ikisindən də razıdırlar. Sübut? Çünki geri qayıtmayıblar. Əksinə gündən-günə artıb-gözəlləşirlər. Ər evində yaxşı baxırlar onlara.

Bu iki. Bəs yolları, körpüləri çəkən idarə? Onu da təmtəraqla köçürtdü Hacıbala müəllim. Üstündə də cehizi. Sonra Bakı şəhər Nəqliyyat Departamentinə elçi gəldi.

Onun da “həri”sini çox gözlətmədi, “köçdüyü yeni yurdda xoşbəxt olsun” xeyir-duası verdi Hacıbala müəllim.

Bundan sora hətta evdə qalıb-qarımış, heç kimin yadına düşməyən kifir Balaxanı zibilxanası da mətaha çevrildi. Onun da xeyir-duasını verdi Hacıbala müəllim. Zibilxana da gedib nəinki familini, adını da dəyişdi. Qoydu “Təmiz şəhər”. Yadıma Bakının “Poxlu dərə” deyilən ərazisi düşdü. Burada bir kafe açmışdılar, adını da qoymuşdular “Güllü dərə”.

Bir az etibarlısı Bakı şəhər təhsil, səhiyyə və sairə ciddi idarələr çıxdı. Nazirliklərin tabeliyinə keçsələr də nə adlarını dəyişdilər, nə də famillərini. Soylarına sadiq qaldılar. İndiyəcən də özlərini ləyaqətli aparırlar. Nə olsun ki, quruca familiyaları qalıb. Düzdür, Bakı şəhər Təhsil idarəsi uşaqlarını hərdən göndərir ata evinə – ana babasının yanına. Ata babaları – Təhsil nazirliyi nə qədər çalışsa da buna mane olmağa, uşaq bağçalarını geri almağa... müvəffəq olmur. Axı, Hacıbala müəllim nəvə sevən babalardandır.

Vallah, siyahını uzatmaq istəmirəm: Bakqaz, Bakıişıq, Bakkanalizasiya, özəlləşdirmə, təmir-tikinti və sairə, və ilaxır. Özüm də qız atası olduğundan kövrələ bilərəm axı... Çünki Ataların belə bir misalı var: “Oğlun oldu geyin, qızın oldu soyun”. O gün də eşitdim ki, Reklam balamız köçdü. Ayağı sayalı olsun. Getdiyi yerdə ata ocağını unutmasın, başını uca eləsin. Lap “bacı”ları kimi.

İndi yəqin ki, yüz faiz əminəm ki, mənim Hacıbala müəllimi layiqli qaynata kimi tərifləməyimi görən “oğlan atalarının” ürəyindən belə bir sual keçəcək? Görəsən Hacıbala müəllimin əlində-ovcunda qalanı varmı? Demirəm. Axı, Ataların başqa misalı da var: “Qız qalar, qızıla dönər”. Mənim üçün ən əhəmiyyətlisi Hacıbala müəllimin sağlığında cənnəti qazanması oldu. Çünki bu qədər “qız” köçürəsən, hamısı da yaxşı çıxa. Heç biri də geri qayıtmaya. Amma “Maşallah” da demirəm. Dilim gəlmir.