Cənnət haqqında

Bu mübarək gecədə hamınızı Allahın salamı ilə salamlayıram və həm özüm öyrənməklə də yanaşı sizlərə faydalı hesab edəcəyim Qurani Kərimdə olan və hədislərdə bildirilən Cənnətin harada olması barəsində olan məsələni qeyd edib, sizin oxuyub faydalanmağınız və aranızda yaymağınızı da tövsiyə edirəm. Çünki bəzi hədis inkarçıları, hətta Quranda ixtilaf iddia edən kafirlər belə bu məsələni şübhə olaraq gətirirlər. Uca Allah təala elm verdiyi kəslər vasitəsi ilə onların şübhəsini alt-üst edir və Allaha həmd olsun ki, bu dini həmişə islam alimləri ilə yayıb və yaymağa davam edir.

Allah Rəsulu - səlləllahu aleyhi və səlləmdən rəvayət olunur ki, belə buyurub: "Bu, mənim minbərim Cənnət kanallarından (arxlarından) bir kanalın (arxın) üzərindədir" (Bu hədisi İbn Macə, Mənasik, 104; Əhməd, Müsnədində, 2/360, 406, 412, 450, 534, 3/399 rəvayət ediblər, bu mənbələrə baxın).

Başqa bir hədisində Allah Rəsulu - səlləllahu aleyhi və səlləm belə buyurub: "Mənim qəbrimlə minbərimin arası Cənnət bağlarından bir bağdır" (Başqa ləfzdə "mənim evimlə minbərimin arası" sözü keçir. Buxari, 2/54, Müslim 4/123, əl-Məqasid 364, ət-Təmyiz 140, əl-Kəşf 2/183).

Allah təala Qurani Kərimdə buyurur: "("Yeddinci göydəki) Sidrətül-müntəhanın yanında, (Mələklər, şəhidlər və müttəqilər məskəni olan) Məva cənnəti onun yanındadır" (Qurani Kərim, Ən-Nəcm surəsi 14-15).

Allah təala belə buyurur: "Rəbbinizin məğfirətinə və genişliyi göylərlə yer üzü qədər olan, müttəqilər üçün hazırlanmış Cənnətə tələsin" (Qurani Kərim, Ali-İmran surəsi 133).

Başqa hədislərdə rəvayət olunub ki, "Həqiqətən də Cənnət yeddi qat səmanın yuxarısındadır" (Bizə belə ləfzdə də gəlib: "Cənnət səmadadır, Cəhənnəm isə Yerdədir". Deyləmi, Abdullah bin Səlamdan hədisləri cəm etmişdir).

Əbu Muhamməd deyir: Biz deyirik: Həqiqətən də burada heç bir ixtilaf və ziddiyyət (uyğunsuzluq) yoxdur. O, bu sözü ilə deməyib ki, "Mənim qəbrimlə minbərim Cənnət bağlarından bir bağdır", yəni bu xüsusi bağdır, burada namaz qəsd olunur, orada qeyd olunur ki, orada namaz qılmaq insanı Cənnətə aparır və bu ondan bir hissədir (yəni Cənnətdən bir hissədir). "Mənim minbərim Cənnət arxlarından birinin üzərindədir". Yəni , burada arx suya gedən bir qapıdır. Yəni, o minbər Cənnətə gedən bir qapıdır.

Əbu Muhamməd deyir: Bizə Əbul Xəttab, Bəşir bin əl-Mufaddildən rəvayət etdi, O dedi: Bizə Əmr bin Abdullah, Eyyub bin Xalid əl-Ənsari dedi, Cabir bin Abdullah əl-Ənsari dedi: Allah Rəsulu - sallallahu aleyhi və səlləm bizim yanımıza çıxıb gəldi və dedi: "Cənnət bağlarından istifadə edin (qidalanın)". Dedilər: "Cənnət bağları nədir, ya Allahın Rəsulu?". Dedi: "Zikr məclisləridir" (Tirmizidə Daavat 38-də bu ləfzdə gəlir: "Ənəs ibn Malik deyir ki, Allah Rəsulu - səlləllahu aleyhi və səlləm belə dedi: "Cənnət bağlarına çatdığınız zaman ondan istifadə edin" (Səhabələr) dedilər: "Cənnət bağları haradır (nədir)?". (Peyğəmbər) dedi: "Zikr məclisləridir". Əbu İsa dedi ki, bu hədis qərib hədisdir. Qərib hədis, yəni hədis mətnlərində yer alan, anlaşılması çətin olan sözlər vardır. Hədisdə belə anlaşılması çətin olan sözlər olduqda həmin hədisə qərib hədis deyilir. Bu tərzdə Ənəsdən sabit hədis vardır. Əhməd 3/150).

Necə ki, başqa bir hədisdə gəlib ki, “Xəstəni ziyarət etmək Cənnətə gedən bir yoldur” (Muslim, K-45, H-40-43, Əbu Davud, 20/B-3, Tirmizi, İbn Macə və.s). Necə ki, Ömər ibn Xəttab deyib ki, sizlər nemət (yollarını) qapılarını tərk etmisiniz.

Necə ki, xəstə ziyarəti Cənnətə aparan bir yoldur, yəni xəstə ziyarəti insanı Cənnətə aparır, bu o deməkdir ki, həmin əməl Cənnətə gedən bir yol kimidir. Həmçinin zikr məclisi də Cənnət bağlarına aparır və zikr məclisi Cənnət bağlarından bir bağ kimidir. Əmmar  bin Yasirin sözü kimi: “Cənnət silahın altındadır, yəni Cənnət qılıncın altındadır” (Əmmar bin Yasir əvvəlki öndə gedənlərdən biri olmuşdur. Onun atası və anası da həmçinin. Onlar müşriklər tərəfindən əzab olunaraq şəhid olunmuşdur. Özüdə Yəmamə döyüşündə şəhid olmuşdur.  Başqa bir hədisdə gəlib:  “Cənnət qılıncın kölgəsinin altındadır” (Müslim, 1902). Burada qəsd olunan odur ki, Allah yolunda cihad etmək də Cənnətə aparan bir yoldur. Necə ki, Cənnət onun altınadır, yəni o işə bağlıdır. Bunları ümumiləşdirdə anlayırıq ki, bəzi əməllər vardır ki, Cənnətə getmək həmin əməllərə bağlıdır, bunlardan Allah Rəsulunun (səlləllahu aleyhi və səlləmin) məscidini, Mədinəni ziyarət edib, Onun minbərinin yanında namaz qılmaq, zikr məclislərində oturmaq, xəstəni ziyarət etmək, Allah yolunda döyüşmək və. s. burada qeyd etmədiyimiz başqa yollarla da Cənnətə getmək mümkündür. Yəni bu sadalanan əməllər hamısı Cənnətə gedən yollar və səbəblərdir. Əsas da biz artıq başa düşdük ki, bir qövm, ya da bir şəxs Peyğəmbərimizin (səlləllahu aleyhi və səlləmin) qəbri ilə minbəri arasında namaz qılarsa, O Cənnət bağlarından bir bağda olmuş olar, minbərin yanında olarsa həmin şəxs Cənnət kanallarından (arxlarından) bir arxın yanında olmuş olar. Bütün bunlar yer üzərində olan Cənnətdən bir hissədir. Allah təala daha düzünü bilir. Bu hissəyə qədər əlimdə olan İmam Əbu Muhamməd Abdullah bin Muslim bin Quteybənin “Təvilul muxtəliful hədis” əsərinin 189-190-cı səhifələrindən ərəbcədən lüğətdən istifadə edərək hazırlayıb sizlərə təqdim etdim.

Burada sizə xatırladım ki, mən bir bəşərəm, insanam, unutqanam, xətalarım ola bilər. Etiraf edirəm ki, bütün xətalarım mənim nəfsimdən və hamımızın düşməni olan şeytandan qaynaqlanır. Sizdən rica edirəm ki, bütün xətalarımı və səhvlərimi bir insan olaraq qəbul edəsiniz, yəni dərk edəsiniz ki, insan xətadan yan keçə bilməz.  Çünki xətasız qul olmaz düsturunu hamımız əzbər bilirik. Həmçinin unutmayın ki, insan çox tələskəndir, nəzərə alın ki, bu elmi məqalənin ərsəyə gəlməsi çox böyk vaxt, əziyyət, gecə yuxusuzluğu nəticəsində olmuşdur. Müvəffəq edən Allah təaladır. Məqalənin sonunda adımı qeyd etməklə özümü göstərməkdən, riyadan, özümü başqalarından üstün tutmaqdan uca Allaha sığınıram. Allah təaladan istəyirəm ki, hamımızı xeyir əməllərə müvəffəq etsin! Amin!