Əxlaqsız qız atanın vərəsəsi olmamalıdır

14:07 / 06.03.2014

Paşa Səfərov

Vəkil, hüquqşünas-ekspert

 

Mülki Məcəlləyə görə aşağıdakı şəxslər vərəsə ola bilməzlər:

1) ləyaqətsiz vərəsələr (MM-in 1137-ci maddəsi);

2) valideynlik hüququndan məhrum edilmiş valideynlər (MM-in 1138-ci maddəsi);

3) miras qoyanın saxlanılması üzrə öhdəsinə qoyulmuş vəzifələrdən qəti surətdə boyun qaçıran şəxslər (MM-in 1138-ci maddəsi).

MM-in 1137-ci maddəsinə görə, miras qoyanın son iradəsini həyata keçirməsinə qəsdən maneə törətmiş və bununla da özünün və ya özünə yaxın şəxslərin vərəsəliyə çağırılmasına və ya miras paylarının artırılmasına kömək göstərmiş, yaxud vəsiyyət edənin vəsiyyətnamədə ifadə edilmiş son iradəsinə qarşı qəsdən cinayət və ya digər əxlaqsız hərəkət törətmiş şəxs (ləyaqətsiz vərəsə) nə qanun üzrə, nə də vəsiyyət üzrə vərəsə ola bilməz, bu şərtlə ki, həmin hallar məhkəmə tərəfindən təsdiq edilsin.

 Sözügedən normadan müəyyən olunur ki, vərəsənin miras qoyana qarşı onu vərəsəlikdən məhrum edəcək hər bir hərəkəti yalnız mirasla və onun taleyi ilə əlaqədar olmalıdır.

Həmçinin MM-in 1138-ci maddəsinə əsasən, valideynlik hüquqlarından məhrum edilmiş və mirasın açıldığı günədək bu hüquqları bərpa edilməmiş valideynlər uşaqlarının qanun üzrə vərəsələri ola bilməzlər. Miras qoyanın saxlanması üzrə öhdələrinə qoyulmuş vəzifələrdən qəti surətdə boyun qaçıran şəxslər də qanun üzrə vərəsə ola bilməzlər, bir şərtlə ki, bu hal məhkəmə tərəfindən təsdiq edilsin.

Bu normanın məzmunundan da aydın olur ki, vərəsə yalnız o halda vərəsəlikdən məhrum edilə bilər ki, o, miras qoyan üzərində qanunla nəzərdə tutulmuş valideyn vəzifələrini lazımınca yerinə yetirməsin, eyni zamanda miras qoyanın saxlanılması üçün öhdəsinə qoyulmuş vəzifədən qəti surətdə imtina etsin. Hər iki hal üçün vacib şərt olan hərəkətsizlik sırf miras qoyanla bağlıdır ki, burada alternativ bir hərəkət, yaxud hərəkətsizlik nəzərdə tutulmur.

Bəs vərəsənin miras qoyana qarşı mirasla əlaqədar olmayan digər hərəkəti (cinayət, əxlaq və s.), yaxud miras qoyana qarşı edəcəyi hərəkət, yaxud hərəkətsizlik onu mirasdan pay almaq hüququnu məhdudlaşdıra bilərmi?

Hazırda qüvvədə olan MM-ə görə vərəsənin miras qoyana qarşı mirasla əlaqədar olmayan hərəkəti (hərəkətsizliyi) mahiyyətindən asılı olmayaraq (məsələn, vərəsənin miras qoyana qarşı cinayət törətməsi və s.), yaxud onun adına, şərəfinə, ləyaqətinə, nüfuzuna xələl gətirəcək hərəkəti (məsələn, vərəsə qızın əxlaqsız həyat sürməsi və s.) onu vərəsəlikdən məhrum etmir.

Doörudur, MM-in 1137-ci maddəsində miras qoyana qarşı vərəsənin cinayət və ya əxlaqsız hərəkəti nəzərdə tutulub, lakin bu hərəkətlər ilk növbədə mirasla əlaqəlidir, sonra isə bu hərəkətlərin əhatə dairəsi müəyyən deyil. Məsələn, normada nəzərdə tutulan “əxlaqsız hərəkət”in nədən ibarət olması nə MM-də, nə də ki, digər normativ hüquqi aktda nəzərdə tutulmuşdur. Yalnız Cinayət Məcəlləsində “əxlaqsız hərəkətlər” adlı norma (maddə 153) mövcuddur ki, bunu da MM-in 1137-ci maddəsində nəzərdə tutulan “əxlaqsız hərəkət” məfhumunun tərkibinə daxil etmək uyğunsuzluq təşkil edir.

Məlumat üçün bildirək ki, vərəsənin miras qoyana qarşı mirasla əlaqədar olmayan, lakin qanuna zidd, eləcə də əxlaq normaları çərçivəsindən kənar hərəkəti (hərəkətsizliyi) çox az ölkələrin mülki qanunvericiliyində vərəsəlikdən məhrum etmə əlaməti kimi nəzərdə tutulmuşdur. Məsələn, Meksika Respublikasının Mülki Məcəlləsinin 1316-cı maddəsinə görə, ...məhkəmə prosesində ər-arvadın birinin digərinə qarşı xəyanət etmə faktı müəyyən olunduqda, həmçinin qızını əxlaqsızlıqla məşğul olmağa cəlb edən valideyn vərəsəlikdən məhrum olunur.

Nəzərə alsaq ki, vərəsəlik hüququ qanunla yanaşı bərqərar olunmuş adətə də əsaslanır, o zaman vərəsənin miras qoyana qarşı, yaxud mirasla əlaqəsi olmayan edəcəyi hərəkəti (hərəkətsizliyi) nəticəsində miras qoyana mirasla əlaqədar olmayan maddi və qeyri-maddi ziyan vurması əlamətini vərəsəlik hüququndan məhrum etmə əlaməti hesab edilməlidir.

Məhz bu səbəbdən MM-də vərəsəlik hüququndan məhrum etmə halları və şəxslərin dairəsinin yenidən işlənərək bir qədər təkmilləşdirilməsi qanunvericiliyin inkişafında, ən əsası insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsində başlıca amil olardı.


Etiket:

Strategiya.az

Xəbərlər
20.07.2022

Xarici valyutaların manata qarşı bugünkü məzənnəsi

20.07.2022

Ceyhun Bayramov ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynadığını bildirib

20.07.2022

İmtahanın nəticələri ilə əlaqədar müraciətlərə baxılması üçün Apellyasiya Şurasına ərizə qəbuluna başlanılıb

20.07.2022

Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb

20.07.2022

Avropa İttifaqı münaqişədən sonrakı dövrdə mühüm rol oynayır - Ceyhun Bayramov

20.07.2022

"Qarabağ" İsveçrə çempionuna qalib gəldi

20.07.2022

Tehranda Rusiya və Türkiyə prezidentlərinin görüşü olub

16.07.2022

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə bölgədə sülh prosesini müzakirə edib

16.07.2022

Mikayıl Cabbarov: Sənaye zonalarında istehsal 53 faiz, ixrac isə 2 dəfə artıb

16.07.2022

Ağalı kəndinə köçürülən ailələrin tibbi müayinələrinə başlanılıb

16.07.2022

Prezident İlham Əliyev: Bizim Xəzər dənizi kimi çox nəhəng bir enerji mənbəyimiz var

16.07.2022

Qubada içərisində 125 min manat olan seyf oğurlanıb

14.07.2022

İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının 140 illiyi qeyd edilləcək - SƏRƏNCAM

14.07.2022

Azərbaycan tarixinin şanlı səhifələrindən biri - 14 iyul 1969-cu il

14.07.2022

Şuşada Vaqif Poeziya Günləri başlayıb

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi: 204 məktəbdə elektron jurnal və gündəlik sistemi tətbiq edilib

14.07.2022

Təhsil Nazirliyi məlumat yaydı

14.07.2022

FHN: Zəngilan rayonunda ağaclıq ərazidə baş verən yanğının tam söndürülməsi istiqamətində tədbirlər görülür

14.07.2022

Azərbaycan neftinin qiyməti 114 dolları ötüb

14.07.2022

Azərbaycan Ordusunun əsgəri həlak olub

14.07.2022

Baş Prokurorluq rəis müavininin intiharı ilə bağlı məlumat yaydı

13.07.2022

Respublika üzrə pensiyaların iyulun 15-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub

13.07.2022

Qızıl təpə abidəsində arxeoloji tədqiqatlar davam edir

13.07.2022

Azərbaycan neftinin bir bareli 113,91 dollara satılır

13.07.2022

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin tam istismara verilməsindən 16 il ötür

12.07.2022

Partlayış zamanı “Baktelecom”un rabitə infrastrukturuna ziyan dəyməyib

12.07.2022

Dünyada "Premium Euro-95" benzinin bahalaşması gözlənilir - Azərbaycana necə təsir edəcək?

12.07.2022

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

12.07.2022

Böyük Britaniyanın yeni baş nazirinin adı sentyabrın əvvəlində açıqlanacaq

12.07.2022

Tovuz döyüşlərindən iki il ötür

12.07.2022

Bakının mərkəzində partlayış baş verib

12.07.2022

Cüdoçularımız Xorvatiyada Qran-Pri turnirində iştirak edəcəklər

12.07.2022

Ərdoğan yaxın zamanda Venesuelaya səfər edəcək - Maduro

11.07.2022

Türkiyə və Ukrayna prezidentləri arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Xaçmazdakı meşə yanğınının söndürülməsinə iki helikopter və amfibiya tipli təyyarə cəlb olunub 

11.07.2022

Ərdoğan və Paşinyan arasında telefon danışığı olub

11.07.2022

Saatlı stansiyası yaxınlığında qəzaya uğrayan qatar Gürcüstana məxsusdur - ADY

11.07.2022

FHN Xaçmazdakı meşə yanğınları ilə bağlı məlumat yayıb

11.07.2022

Vahid əlaqələndirmə mərkəzlərində 41 min şəxsə xidmətlər göstərilib

11.07.2022

Kino Agentliyi Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumların siyahısına əlavə edilib

09.07.2022

Gələn ilin sonunda Şuşa ilk sakinlərini qəbul edəcək - Aydın Kərimov

09.07.2022

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

09.07.2022

DİN: Ötən gün ölkə ərazisində qeydə alınan cinayətlərdən 52-nin açılması təmin olunub

09.07.2022

Xocavənd rayonu ərazisində yeni hərbi hissənin açılışı olub

09.07.2022

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qurban bayramı münasibətilə xalqımızı təbrik edib

09.07.2022

Abeyə atəş açan şəxs əməlinin səbəbini açıqlayıb

09.07.2022

Zakir Həsənov Qurban bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

09.07.2022

XİN Azərbaycanın diplomatik xidmət orqanlarının əməkdaşlarını peşə bayramı münasibətilə təbrik edib

09.07.2022

Bu gün Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd edilir

08.07.2022

Bərdədə avtomobil yolunun tikintisi ilə bağlı 3,1 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM