“Ermənistan “izqoy” dövlət”

   Bu sözlərin müəllifi N.Ayrumyan adlı bir erməni müəllifidir (http://www.lragir.am/index/rus/0/comments/view/35242). Tərcüməsi mahiyyətini itirmiş, lazımsız, artıq bir şeyə çevrilmiş mənasındadır. Ermənistan dövlətçiliyinin mahiyyətinə erməni müəllifi tərəfindən verilmiş bu qiymətlə razılaşmaq olarmı?. Əlbətdə ki, olar. Müəllif Ermənistan dövlətinin  düşdüyü bugünkü vəziyyətə hələ bir qədər yumşaq qiymət verib. Əslində isə, erməni siyasətçilərinin və millətçilərinin günahı üzündən Ermənistan dövlətinin bu günkü vəziyyəti daha acınacaqlıdır. Ermənistanın bu gün hətta müstəqil dövlət adlandırılması özü də real vəziyyətin qeyri-real qiymətləndirilməsi olardı.

Ermənistan dövlətinin bu günkü vəziyyətini Novruz şənliklərində çıxış edən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyev daha dəqiqliklə qiymətləndirdi. Bu çıxışda Ermənistan dövləti törətdiyi əməllərər görə faşist dövləti kimi qiymətləndirildi, erməni xalqının öz müstəqilliyindən istifadə edə bilməməsinə təəssüf ifadə olundu. Doğrudan da Ermənistanı müstəqil adlandırmağa indfi elə erməni müəlliflərinin də dili gəlmir. Baxmayaraq ki, Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin prinsipial çıxışı erməni müəllifləri tərəfindən böyük hay-küylə qarşılanıb. Erməni saytları və xüsusilə də erməniləşmiş və normal düşüncə qabiliyyətini itirmiş “Regnum” saytında erməni müəllifləri bir birinin ardınca Azərbaycan Respublikaslı Prezidentinın çıxışına öz erməni şərhlərini verirlər. Bu da aydındır. Başqa cür də ola bilməzdi. Amma bu erməni müəlliflərinin heç biri nədən Ermənistan dövlətinin indiki duruma düşməsini qiymətləndirməyə cəsarətləri çatmır. Belə müəlliflərin hər çürə uydurmalarına baxmayaraq, Ermənistanın vəziyəti heç də düzəlmir, əksinə elə Azərbaycan rəhbərliyinin verdiyi proqnozlara uyğun olaraq günü-gündənə  pisləşir. Yəni, həyat Ermənistanla bağlı onların dediyinin yox, məhz Azərbaycan rəhbərliyinin proqnozlarının doğruluğunu nümayiş etdirir: Ermənistan “izqoy” dövlətə çevrilməkdədir.

Yuxarıda adı çəkilən erməni müəllifi bu ifadəni işlədir, amma bəzi siyasətçilərin Ermənistanın başqa dövlətlərin əlində vasitə olması haqqında dedidkləri ilə razı olmadığını da bəyan edir, hətta Ermənistan dövlətinin vəziyyətinə belə qiymət verilməsinə etirazını da bildirir. Amma Ermənistan dövlətinin tarixinə ötəri baxış ermənilərin doğrudan da hər zaman güclülərin əlində oyuncaq olduğunu deməyə əsas verir.  Məlum Rus-İran müharibəsi dövrünün mənbələrində ermənilər hər zaman başqa dövltlərə casusluq edən, satın, xəyanətkar bir toplum kimi  qələmə verilir. İrəvan vilayəti ərazisində Erməni vilayəti yaradılanda erməni keşişi İ.Arqutinski bu vilayəti idarə edəcək şuranın tərkibinə daxil edildi. Amma məlum olanda ki, bu keşişin Erməni vilayətinin idarə edilıməsində öz maraqları var, yəni rus hərbçilərinin əlində vasitə olmaqdan daha çox iddiası var, onda o, hətta Rusiyadan da kənara sürgün edildi.

Birinci Dünya müharibəsi illərində erməniləri Osmanlı ərazisində böyük dövlətlərin əlində oyuncaq deyildimi? Və ya XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin boğulmasında ermənilər bolşeviklərin əlində oyuncaq deyildimi? Osmanlı ərazisində oynadıqları rola görə ermənilər heç nə əldə edə bilmədilər. Azərbaycan ərazisində oynadıqları rola görə isə Göyçəni, Zəngəzuru əldə edə bildilər.

Bu gün də ermənilər və bütünlükdə Ermənistan dövləti başqalarının əlində oyuncaq və ya “forpostdur” Onlar bu rolu üzərlərinə götürməklə indi də Qarabağı əldə etmək istəyirlər. Onlar müvəqqəti olaraq ğzlərini Qarabağı əldə etmiş hesab edə bilərlər. Əvəzində isə Ermənistanı itirməkdədirlər. Elə Qarabağın da öz sahiblərinə qaytarılacağı gün uzaqda deyil.

Ermənilərin törətdikləri əməllərə cavab olaraq 1909-cu ildə Rusiya Dumasında xüsusi olaraq erməni məsələsi müzakirə edildi və bu müzakirələrdə çıxış edən Duma üzvlərindən biri bildirdi ki, Rusiyaya ermənilər yox, Ermənistan lazımdır. Çünki bu ərazidə yerləşməklə imperiyapərəst siyasəti yeritmək mümkün olardı. Bununla bu günkü erməni millətçilərinin əcdadlarına malik ola biləcəkləri səlahiyyət çərçivəsi göstərildi. Xeyli vaxt ötsə də ermənilər üçün bu səlahiyyət çərçivəsi heç də dəyişməyib. Bunun əksini təsdiq edəcək tutarlı bir faktı heç ermənilərin özləri də gətirə bilməzlər.

Bu gün də ermənilər öz siyasətləri ilə belə bir nəticəyə yol açırlar. Ermənilər indi özləri haqqında yüksək fikirlər gündəmə gtirməyə çalışsalar da, əslində forpost olduğu ölkəyə onlar və ya onların dövlətçiliyi yox, onların yaşadığı ərazi lazımdır. Əgər ermənilər Azərbaycan rəhbərliyinin irəli sürdüyü təklifləri doğru dyərləndirə bilməsələr, yəni işğaldan əl çəkib qonşuları ilə əməkdaşlıq yolunu tuta bilməsələr doğrudan da elə özlərinin dediyi kimi “izqoy” dövlətə  çevriləcək, forposru olduqları ölkənin ərazi əlavəsini təşkil edəcəklər.